«Πολιτική απόφαση ο τρόπος αξιοποίησης του Αλμυρού» – Απάντηση της Αποκεντρωμένης με φόντο τη μελέτη για τα ύδατα
Τι απαντάει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης για τη μελέτη που προκρίνει αγωγό της ΔΕΥΑΗ απευθείας για το γλυκό νερό ή φράγμα, είτε νέο είτε ανύψωση της στέψης του τοιχίου της λίμνης του ποταμού
Το “μπαλάκι” στους ταγούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πετάει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης να αποφασίσουν αν θέλουν φράγμα, αγωγό ή αφαλάτωση για την εκμετάλλευση και αξιοποίηση των υδάτων του Αλμυρού ποταμού, απ’ όπου ήδη ο Δήμος Μαλεβιζίου αντλεί νερό και κάνει αφαλάτωση, υδροδοτώντας τα διοικητικά όριά του.
Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, με αφορμή το δημοσίευμα της εφημερίδας “Νέα Κρήτη” και του neakriti.gr, που παρουσίασε τη μελέτη για την αξιοποίηση των υφάλμυρων πηγών του Αλμυρού ποταμού, απέστειλε απάντηση σχετική, στην οποία επιβεβαιώνει πλήρως το ρεπορτάζ ως προς το περιεχόμενο της μελέτης, ότι δηλαδή πρώτα επιλέγεται η λύση του αγωγού της ΔΕΥΑΗ, εν συνεχεία ένα νέο φράγμα και ως τρίτη καλύτερη λύση η ανύψωση της στέψης στο “μάτι” του Αλμυρού.
Η Αποκεντρωμένη στην απάντησή της αναφέρει ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση με πολιτικές αποφάσεις μπορεί να υιοθετήσει όποια μέθοδο πιστεύει ότι είναι πιο αποτελεσματική και λιγότερο ζημιογόνα και για το περιβάλλον.
Αναλυτικά η απάντηση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης αναφέρει: «Αναφορικά με το δημοσίευμα της εφημερίδας σας την 4η Μαρτίου 2024, σελίδα 11, με τίτλο “Νέο φράγμα θα “καταπιεί” τον Αλμυρό;”, θέτουμε υπόψη σας τα παρακάτω και παρακαλούμε για σχετική δημοσίευση στο αυριανό φύλλο της εφημερίδας σας. Ειδικότερα: Η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης έχει ολοκληρώσει (ως Διευθύνουσα Υπηρεσία) την υλοποίηση της δράσης “Συγκριτική τεχνικοοικονομική αξιολόγηση για την αξιοποίηση των υφάλμυρων πηγών: Αλμυρός Ηρακλείου, Αλμυρός Αγ. Νικολάου και Μαλαύρας”.
Η δράση αναφερόταν στο μέτρο “Μελέτες για τη χρήση των υφάλμυρων παράκτιων καρστικών πηγών” της 1ης αναθεώρησης του ΣΔΛΑΠ Κρήτης και χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κρήτη 2014-2020. Σκοπός της ήταν η αξιολόγηση για την πρόκριση της βέλτιστης λύσης για την αξιοποίηση του νερού των τριών υφάλμυρων πηγών της Κρήτης. Κατά την υλοποίηση, αρχικά συγκεντρώθηκαν και επικαιροποιήθηκαν όλες οι υπάρχουσες μελετητικές προτάσεις, και στη συνέχεια έλαβε χώρα η αξιολόγηση-βαθμολόγησή τους από ένα ευρύ πεδίο φορέων και κοινωνικών εταίρων (συμμετείχαν 20 βαθμολογητές, με εκπροσώπους από Δημόσιες Υπηρεσίες- Δήμους- ΔΕΥΑ- Επιμελητήρια κ.ά.) και λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο την οικονομική-τεχνική αλλά και την περιβαλλοντική-κοινωνική διάσταση της κάθε μελέτης-πρότασης (πολυκριτηριακή ανάλυση).
Οι μελετητικές προτάσεις για την υφάλμυρη πηγή του Αλμυρού Ηρακλείου, μετά την αξιολόγηση των μέχρι τότε υφιστάμενων στη βιβλιογραφία προτεινόμενων λύσεων, ιεραρχήθηκαν όπως φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα:
Όλα τα στοιχεία της Δράσης με το Προσχέδιο των βαθμολογημένων προτεινόμενων λύσεων τέθηκαν σε δημόσια ανοιχτή διαβούλευση με το ενδιαφερόμενο κοινό και τους φορείς για χρονικό διάστημα τεσσάρων μηνών, από 6/8 έως 30/11/2020. Τα σχόλια και οι απόψεις όλων όσων συμμετείχαν στη δημόσια διαβούλευση δόθηκαν στον ανάδοχο, προκειμένου να αξιολογηθούν και ληφθούν υπόψη στη διαμόρφωση της τελικής πρότασής του, όπως και έγινε. Τελικό αποτέλεσμα της συγκεκριμένης Δράσης για την πηγή του Αλμυρού Ηρακλείου ήταν ότι η 3η λύση, δηλαδή ο εντοπισμός της χρονικής περιόδου που το νερό της πηγής είναι γλυκό και δεν έχει υφαλμυριστεί και η άντλησή του τη χρονική αυτή περίοδο, προς ενίσχυση των δικτύων ύδρευσης των ΔΕΥΑ Ηρακλείου και Μαλεβιζίου, υπερτερεί έναντι όλων και προκρίνεται ως βέλτιστη.
Η πρόκριση της συγκεκριμένης λύσης είχε αποσταλεί εγγράφως προς τις δύο ΔΕΥΑ (Ηρακλείου και Μαλεβιζίου), οι οποίες θα έπρεπε να συνεργαστούν ώστε να εξευρεθεί ο καλύτερος δυνατός τρόπος για την υλοποίηση-εφαρμογή της.
Η επιλογή της υιοθέτησης άλλων μεθόδων για την αξιοποίηση των υφάλμυρων πηγών του Αλμυρού αποτελεί απόφαση και ευθύνη των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που καλούνται να διαχειριστούν αποτελεσματικά, αειφορικά και χωρίς περιβαλλοντική ζημία αυτό το δημόσιο αγαθό.
Στον ιστότοπο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης (www.apdkritis.gov.gr) υπάρχουν αναρτημένα όλα τα παραδοτέα της συγκεκριμένης Δράσης με τα Παραρτήματά τους, μελέτες και στοιχεία, καθώς και τα έγγραφα της δημόσιας διαβούλευσης».
Κάρολος Μπεζές: «Προτιμητέα η ανύψωση της στέψης»
Στο μεταξύ, η δημοσίευση του ρεπορτάζ προκάλεσε νέα συζήτηση στη δημόσια σφαίρα για την αξιοποίηση των υδάτων του Αλμυρού ποταμού. Με αφορμή το ρεπορτάζ, ο δρ. υδρογεωλόγος Κάρολος Μπεζές έγραψε προς τη “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr:
«Σχετικά με το άρθρο σας, που δημοσιεύσατε στο φύλλο της 4ης/3/2024 της “Νέας Κρήτης”, σχετικά με την εκμετάλλευση της πηγής του Αλμυρού Ηρακλείου, θα ήθελα να σας ενημερώσω για τα εξής:
1. Το νερό της πηγής του Αλμυρού είναι υφάλμυρο, αλλά η περιεκτικότητά του σε αλάτι (NaCl) ή σε χλωριόντα, όπως συνηθέστερα αναφέρεται, μεταβάλλεται στη διάρκεια του έτους, ανάλογα με τις βροχοπτώσεις. Δηλαδή, το καλοκαίρι το νερό της πηγής περιέχει περίπου 25% θαλασσινό νερό και φτάνει την τιμή των 6.000 ppm χλωριόντων, ενώ τον χειμώνα, σε περίπτωση ισχυρών βροχοπτώσεων, μπορεί να γίνει γλυκό, για ένα μικρό χρονικό διάστημα.
2. Η περίοδος εμφάνισης γλυκού νερού δεν είναι σταθερή, αλλά εξαρτάται από τις βροχοπτώσεις. Εάν οι χειμερινές βροχοπτώσεις είναι λίγες, όπως φέτος, δεν εμφανίζεται καθόλου γλυκό νερό. Εάν, αντιθέτως, οι χειμερινές βροχοπτώσεις είναι πολύ έντονες, τότε το νερό της πηγής μπορεί να γίνει γλυκό για μεγάλο χρονικό διάστημα (πλέον του μηνός).
3. Όπως αναφέρατε στο άρθρο σας, θα μπορούσε να γίνει εκμετάλλευση του γλυκού νερού, όταν αυτό εμφανίζεται. Όμως, το πρόβλημα είναι ότι το γλυκό νερό στην πηγή εμφανίζεται μόνο όταν βρέχει πολύ, δηλαδή σε περιόδους κατά τι οποίες δεν υπάρχει έλλειψη νερού και οι ταμιευτήρες, όπως π.χ. ο Αποσελέμης, είναι σχεδόν γεμάτοι. Άρα, ένα τέτοιο έργο θα είχε πολύ μικρή χρησιμότητα.
4. Όπως έχει διαπιστωθεί από παλαιότερες μελέτες της ΥΕΒ, αλλά και δικές μου, η ανύψωση της στάθμης εξόδου της πηγής προκαλεί διαρκή βελτίωση της ποιότητας του νερού. Το φράγμα που έχει ήδη κατασκευαστεί, ύψους 10 μ., όταν χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για να ανυψώσει τη στάθμη, προκάλεσε σημαντική βελτίωση της ποιότητας, της τάξης του 25%. Είναι βέβαιο ότι με την κατασκευή ενός φράγματος ύψους 25 μ. περίπου και την ανύψωση της στάθμης σε αυτό το επίπεδο, θα μπορούσε να επέλθει πλήρης αποκλεισμός του φαινομένου της υφαλμύρυνσης και το νερό να παραμένει γλυκό σε όλη τη διάρκεια του έτους.
5. Κατά τη γνώμη μου, αυτό που πρέπει να γίνει είναι να επαναληφθεί η έρευνα της πηγής του Αλμυρού, με στόχο την ανύψωση του φράγματος σε ύψος που θα μπορούσε εύκολα να προσδιοριστεί μετά από την εκτέλεση ορισμένων πειραμάτων ανύψωσης της στάθμης. Για την πραγματοποίηση αυτών των πειραμάτων, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το ήδη υφιστάμενο φράγμα των 10 μ.».
