Ο νέος οδικός χάρτης της Κομισιόν για την επιβολή μπλόκου στο ρωσικό φυσικό αέριο

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει την Τρίτη τον τρόπο με τον οποίο θα μπλοκάρει τις νέες συμφωνίες ρωσικού φυσικού αερίου, αλλά και να καταργήσει σταδιακά τις υφιστάμενες συμβάσεις με τη Μόσχα, καθώς επιδιώκει να τερματίσει τις ενεργειακές σχέσεις δεκαετιών με τον άλλοτε κορυφαίο προμηθευτή φυσικού αερίου της Ευρώπης.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Reuters, η ΕΕ έχει έναν μη δεσμευτικό στόχο, να τερματίσει την εξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027, τον οποίο έθεσε μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022.

Οδικός χάρτης

Ένα από τα μέτρα που ετοιμάζεται να εφαρμόσει η Επιτροπή ειναι να δοθεί η δυνατότητα στις ευρωπαϊκές εταιρείες να «σπάσουν» τις υφιστάμενες συμβάσεις ρωσικού φυσικού αερίου έως το τέλος του 2027. Οι δικηγόροι έχουν πει, ωστόσο, ότι θα είναι δύσκολο να επικαλεστεί κανείς «ανωτέρα βία» για να εγκαταλείψει αυτές τις συμφωνίες και ότι οι αγοραστές θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν κυρώσεις ή προσφυγές για να το πράξουν.

Όποια εργαλεία και αν προτείνει η Επιτροπή, δεν θα ενεργοποιηθούν αμέσως. Η Επιτροπή θα πρέπει να προχωρήσει σε νομοθετικές προτάσεις τους επόμενους μήνες, οι οποίες θα απαιτούν την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μια ενισχυμένη πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ, ανάλογα με τον τύπο του προτεινόμενου νομικού εργαλείου. Τα σχέδια θα μπορούσαν ακόμη να αλλάξουν πριν δημοσιευθούν την Τρίτη.

Το αποτύπωμα της αγοράς φυσικού αερίου – Οι φόβοι της Κομισιόν

Περίπου το 19% του φυσικού αερίου της Ευρώπης εξακολουθεί να προέρχεται από τη Ρωσία, μέσω του αγωγού TurkStream και των μεταφορών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Το ποσοστό αυτό είναι πολύ χαμηλότερο από το 40% που προμήθευε η Ρωσία πριν από το 2022.

Αλλά οι Ευρωπαίοι αγοραστές εξακολουθούν να έχουν συμβάσεις «take-or-pay» με τη Gazprom, οι οποίες απαιτούν από εκείνους που αρνούνται τις παραδόσεις φυσικού αερίου να εξακολουθούν να πληρώνουν για το μεγαλύτερο μέρος των συμβατικών ποσοτήτων.

Καθώς προσπαθεί να μειώσει τις ρωσικές εισαγωγές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δηλώσει πρόθυμη να αγοράσει περισσότερο αμερικανικό LNG, ένα από τα βήματα που έχει απαιτήσει ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ από την Ευρώπη ως τρόπο συρρίκνωσης του εμπορικού πλεονάσματος με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Επιτροπή ανησυχεί επίσης για τις τιμές της ενέργειας και έχει δηλώσει ότι οποιαδήποτε μέτρα για τον περιορισμό των ρωσικών ενεργειακών εισαγωγών πρέπει να πλήττουν περισσότερο τη Μόσχα παρά την ΕΕ και να λαμβάνουν υπόψη τους τον αντίκτυπο στο κόστος των καυσίμων.

Αναζητούνται μέτρα κατά του ρωσικού φυσικού αερίου

Η επιβολή κυρώσεων θα ήταν ο ταχύτερος τρόπος για να σταματήσει η ΕΕ τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. Ωστόσο, οι κυρώσεις θα απαιτούσαν ομόφωνη έγκριση και από τις 27 χώρες της ΕΕ, ενώ η Σλοβακία και η Ουγγαρία, που εξακολουθούν να λαμβάνουν προμήθειες από ρωσικούς αγωγούς, έχουν ορκιστεί να αντιταχθούν σε αυτές.

Οι ΗΠΑ πιέζουν τη Ρωσία για μια ειρηνευτική συμφωνία με την Ουκρανία, η οποία, αν επιτευχθεί, μπορεί να ανοίξει εκ νέου την πόρτα για τη ρωσική ενέργεια και να χαλαρώσει τις κυρώσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αρχικά προγραμματίσει να δημοσιεύσει τον οδικό χάρτη της τον Μάρτιο, αλλά τον καθυστέρησε εν μέρει λόγω της αβεβαιότητας γύρω από αυτές τις εξελίξεις.