Γιατί έσβησαν τα φώτα σε Ισπανία και Πορτογαλία – Τι σημαίνει για την Ευρώπη

Η απάντηση, όπως εξηγεί το Politico, όμως, δεν είναι απλή και αφορά τόσο τις συγκεκριμένες χώρες όσο και την Ευρώπη συνολικά.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εδώ και καιρό ασκεί πιέσεις στην Ιβηρική Χερσόνησο – η οποία λειτουργεί ως ενεργειακός κόμβος – να πραγματοποιήσει καλύτερες συνδέσεις με τα ευρωπαϊκά δίκτυα. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι, από τη στιγμή που το μπλακ άουτ βύθισε στο σκοτάδι τις νότιες αυτές χώρες, οι ειδικοί διερευνούν κατά πόσον οι συνδέσεις αυτές θα μπορούσαν να είχαν βοηθήσει στην αποτροπή της εκτεταμένης διακοπής ηλεκτροδότησης ή να είχαν επιπτώσεις σε περισσότερες χώρες.

Ένα ακόμη σενάριο που εξετάζεται, είναι το ενδεχόμενο οι διακοπές να ήταν προϊόν κυβερνοεπίθεσης, αν και μέχρι στιγμής δεν προκύπτουν στοιχεία.

Γιατί συνδέονται τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας;

Η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν στενά συνδεδεμένα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας και παράλληλα διατηρούν μόνο λίγες συνδέσεις με την Γαλλία αλλά και την υπόλοιπη ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί να ενθαρρύνει τις ευρωπαϊκές χώρες να δημιουργήσουν περισσότερες διασυνδέσεις, υποστηρίζοντας ότι η κίνηση αυτή θα ενίσχυε την ενεργειακή ασφάλεια και θα διευκόλυνε τις διασυνοριακές ροές ηλεκτρικής ενέργειας.

Πάντως, παραμένει άγνωστο αν μια τέτοια λύση θα είχε λειτουργήσει αποτρεπτικά για το μπλακ άουτ.

Η τρέχουσα περιορισμένη ικανότητα συναλλαγών της Μαδρίτης με τη Γαλλία «περιορίζει τις δυνατότητες ταχείας αντίδρασης κατά τη διάρκεια διαταραχών μεγάλης κλίμακας» δήλωσε ο αναλυτής Πραθέσκα Ράμπας.

Αντίθετα «η αυξημένη συνδεσιμότητα θα μπορούσε να μεταδώσει την αστάθεια της συχνότητας σε γειτονικά συστήματα» δημιουργώντας ένα ντόμινο αλυσιδωτών διακοπών ρεύματος και σε άλλες χώρες της ΕΕ.

Όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά

Τι πήγε λάθος; Προσπαθώντας να «αποκρυπτογραφήσει» τα αίτια που προκάλεσαν το μπλακ άουτ ο διευθυντής της εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας Red Eléctrica, Εντουάρντο Πριέτο δήλωσε ότι προκλήθηκε από μια «πολύ ισχυρή ταλάντωση στο ηλεκτρικό δίκτυο» που οδήγησε το ηλεκτρικό σύστημα της Ισπανίας να «αποσυνδεθεί από το ευρωπαϊκό σύστημα και να καταρρεύσει το ηλεκτρικό δίκτυο της Ιβηρικής στις 12:38».

«Αυτό δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ στο παρελθόν» δήλωσε από την πλευρά του ο Ισπανός πρόεδρος Πέδρο Σάντεθ.

Οι Αρχές και στις δύο χώρες αρνήθηκαν να διατυπώσουν υποθέσεις σχετικά με το τι μπορεί να προκάλεσε την ανισορροπία στο σύστημα ηλεκτροδότησης.

«Το τι το προκάλεσε είναι κάτι που οι ειδικοί δεν έχουν ακόμη διαπιστώσει – αλλά θα το διαπιστώσουν» πρόσθεσε ο Σάτσεθ, σημειώνοντας ότι «καμία υπόθεση δεν έχει απορριφθεί και κάθε πιθανή αιτία διερευνάται».

Γιατί αργεί τόσο πολύ να επανέλθει το ρεύμα;

Και ενώ όλα τα ενδεχόμενα φαίνεται να είναι ανοιχτά, εξίσου δύσκολη είναι η αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης.

Σύμφωνα με τον καθηγητή ηλεκτρολογίας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο, Λεονάρντο Μέους, οι διαχειριστές του δικτύου πρέπει να ακολουθήσουν μια «τεχνικά πολύ περίπλοκη» διαδικασία για να επαναφέρουν το ηλεκτρικό δίκτυο.

Μάλιστα, όπως τόνισε ο ίδιος και οι δύο χώρες πρέπει να αποκαταστήσουν τις βλάβες «βήμα προς βήμα», στηριζόμενες αρχικά σε ειδικές γεννήτριες, όπως οι υδροηλεκτρικές αντλίες.

Στη «μάχη» της αποκατάστασης, έχουν «ριχτεί» και γειτονικές χώρες, με τη γαλλική εταιρεία RTE να παρέχει 700 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας στην Ισπανία. Να σημειωθεί, δε, πως ο ηλεκτρισμός επανήλθε στις περισσότερες από τις βορειότερες και νότιες περιοχές της Ιβηρικής Χερσονήσου μέχρι αργά το απόγευμα της Δευτέρας (28/4) με τη συμβολή της Γαλλίας και του Μαρόκου.

«Τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργούν μέσω «διασυνδέσεων» εξήγησε ο Σόλομον Μπράουν, καθηγητής που διδάσκει ενεργειακά στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ. «Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει αλληλεξάρτηση μεταξύ των δικτύων και πως θα πρέπει να επανεκκινήσουν ξεχωριστά».

«Καθώς τα δύο δίκτυα έχουν πέσει, θα πρέπει να επανατροφοδοτηθούν, πράγμα που σημαίνει ότι ο διαχειριστής του δικτύου θα θέσει σιγά-σιγά σε λειτουργία τις βασικές γεννήτριες που αντιστοιχούν στους χρήστες (έτσι ώστε η παραγωγή και η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας να ταιριάζουν) σε περιοχές του δικτύου που σταδιακά επεκτείνονται, έως ότου ολόκληρο το σύστημα επανέλθει σε λειτουργία και μπορεί στη συνέχεια να επανασυνδεθεί με τα εξωτερικά δίκτυα».

Θα μπορούσε να πρόκειται για κυβερνοεπίθεση;

Ακόμη ένα σενάριο που εξετάζεται είναι εκείνο της κυβερνοεπίθεσης. Σύμφωνα με το Politico, η αντίθεση της Ισπανίας στον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα και η υποστήριξή της προς την Ουκρανία κατά της ρωσικής επιθετικότητας την έχουν καταστήσει σημαντικό στόχο κυβερνοεπιθέσεων, με πολλούς να διερωτώνται αν το μπλακ άουτ θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα κακόβουλης δράσης.

Ωστόσο, η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τερέζα Ριμπέρα φάνηκε να απορρίπτει αυτό το ενδεχόμενο, λέγοντας ότι δεν υπάρχει «τίποτα που να μας επιτρέπει να πούμε ότι υπάρχει οποιοδήποτε είδος δολιοφθοράς ή κυβερνοεπίθεσης».

«Ζημιά» δισεκατομμυρίων

Μπορεί το μπλακ άουτ να είχε διάρκεια μικρότερη των 24 ωρών, ήταν ικανό όμως να προκαλέσει μεγάλη οικονομική ζημιά. Τα καταστήματα και οι βιομηχανίες έκλεισαν, ενώ τα γραφεία παρέλυσαν για πολλές ώρες.

Η μαζική διακοπή ρεύματος που βύθισε στο σκοτάδι την Ισπανία παραλύοντας τη χώρα απειλεί να προκαλέσει οικονομική ζημιά που, στη χειρότερη περίπτωση, θα μπορούσε να έχει μέγιστο αντίκτυπο 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ στο ισπανικό ΑΕΠ, στοιχεία που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη με μεγάλη προσοχή.

Μέχρι στιγμής, βέβαια, οι αναλυτές υποβαθμίζουν σημαντικά τον αντίκτυπο, εν αναμονή των τελικών πληροφοριών για τα αίτια του μπλακ άουτ.