Οι πρώτες 100 ημέρες Τραμπ: Το «δόγμα του σοκ», οι δασμοί και οι άλλες πέντε μεγάλες αλλαγές

Έχουν περάσει πλέον 100 ημέρες από την ημέρα που ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε θριαμβευτικά στο Λευκό Οίκο μετά τη σαρωτική επανεκλογή του, με τον 47ο πρόεδρο των ΗΠΑ να ξεκινάει τη δεύτερη θητεία του με «εκρηκτικό» τρόπο -πολύ διαφορετικό από τους προκατόχους του.

Μέσα στους τρεις τελευταίους μήνες, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει προκαλέσει… νευρικό κλονισμό στις παγκόσμιες αγορές με τη δασμολογική πολιτική του, έχει «ταράξει» τα νερά στις εγχώριες επιχειρήσεις ενώ παράλληλα προχωρά την ατζέντα του και σε άλλους τομείς -όπως η μετανάστευση, η εσωτερική ασφάλεια και η παιδεία.

Για τους υποστηρικτές του, το «δόγμα του σοκ» που ακολουθεί ο Αμερικανός πρόεδρος αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση ενώ δείχνει ότι σκοπεύει να τηρήσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις και να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις που πολλοί πολίτες θεωρούν απαραίτητες για την «επόμενη ημέρα» των ΗΠΑ.

Με τη σειρά τους, οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι «κάνει ανεπανόρθωτη ζημιά» στη χώρα και προχωρά σε υπερβάσεις εξουσίας, καταστρέφοντας σημαντικές κυβερνητικές υπηρεσίες και αλλάζοντας για πάντα το θεσμό της προεδρίας στις ΗΠΑ.

Μάλιστα, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι πρώτες 100 ημέρες του Ντόναλντ Τραμπ είναι οι πιο ταραχώδεις από το 1932, όταν ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ επεβίωσε απόπειρας δολοφονίας εναντίον του και πέρασε 15 σημαντικά νομοθετήματα από το Κογκρέσο, αλλάζοντας όλες τις πτυχές της αμερικανικής οικονομίας και δίνοντας «ανάσα» σε εκατομμύρια οικονομικά εξαθλιωμένους πολίτες.

Η οικονομία και οι δασμοί

Η οικονομία βρέθηκε από την πρώτη ημέρα στην κορυφή της ατζέντας του νέου προέδρου και του επιτελείου του. Και οι δασμοί βρίσκονται στην «καρδιά» των οικονομικών μεταρρυθμίσεων που επιχειρεί να φέρει εις πέρας ο Αμερικανός πρόεδρος.

Η «Ημέρα της Ανεξαρτησίας», όταν ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε τους δασμούς σε τρίτες χώρες, προκάλεσε αναταράξεις στην παγκόσμια αγορά, με τα χρηματιστήρια να κλυδωνίζονται επικίνδυνα -προκαλώντας ανησυχία ακόμη και σε στενούς συνεργάτες του Αμερικανού προέδρου.

«Ο Αμερικανός πρόεδρος προσπάθησε να υποτάξει την αμερικανική οικονομία στη θέλησή του. Υπάρχει μια δύναμη, όμως, που δεν υπέκυψε: οι αγορές» αναφέρει σε ανάλυσή του για τις πρώτες 100 ημέρες της δεύτερης θητείας Τραμπ, το Associated Press.

Ο ένοικος του Λευκού Οίκου έχει πολλάκις υποστηρίξει ότι κάποια στιγμή οι δασμοί θα είναι «πανέμορφοι».

Προσώρας, όμως, έχουν προκαλέσει μόνο αναταραχή στο εσωτερικό των ΗΠΑ και νευρικότητα στους παραδοσιακούς συμμάχους της χώρας, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και τους γείτονες της χώρας -το Μεξικό και τον Καναδά- που αποτελούν και πολύ σημαντικούς εμπορικούς εταίρους.

Επενδυτές από όλο τον κόσμο παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή τις κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ, με ορισμένους αναλυτές να εξηγούν ότι αρκετοί διστάζουν να προχωρήσουν σε νέα deal λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ο εμπορικός πόλεμος με την Κίνα, τα προϊόντα της οποίας εισάγονται στις ΗΠΑ με συνολικούς δασμούς 145%, και η κλιμάκωσή του προβληματίζουν επιχειρήσεις και επενδυτές, που ζυγίζουν με μεγάλη προσοχή τις επόμενες κινήσεις τους.

Προκαλεί, επίσης, τεράστιο «πονοκέφαλο» σε αμερικανικές επιχειρήσεις τεχνολογίας -μεταξύ των οποίων η Apple, η Τesla και αρκετές αμυντικές βιομηχανίες- που ανησυχούν ότι σύντομα δεν θα έχουν πρόσβαση σε σπάνιες γαίες -μέταλλα απαραίτητα για τη δημιουργία όλων των σύγχρονων τεχνολογικών θαυμάτων της εποχής μας.

H DOGE και ο Ίλον Μασκ

Στην «καρδιά» των προεκλογικών υποσχέσεων Τραμπ βρέθηκε και ο περιορισμός της κρατικής σπατάλης, με τον Αμερικανό πρόεδρο να ιδρύει για πρώτη φορά την Υπηρεσία Κυβερνητικής Αποδοτικότητας και να δίνει τα «ηνία» της στον πλουσιότερο άνθρωπο του πλανήτη, τον Ίλον Μασκ.

Ο ιδιοκτήτης της Tesla είχε υποσχεθεί ότι θα καταφέρει να μειώσει την «κατασπατάληση κρατικού χρήματος», όπως είχε χαρακτηριστικά υποστηρίξει, κατά 1 τρισεκατομμύριο δολάρια αλλά μέχρι στιγμής έχει περικόψει περί τα 150 δισεκατομμύρια από τον προϋπολογισμό.

Μάλιστα, οι επικριτές του αναφέρουν ότι στην πολιτική του καριέρα υιοθέτησε μια στρατηγική που χαρακτηρίζει τον τεχνολογικό κόσμο: ας σπάσουμε τα πάντα και μετά βλέπουμε τι πρέπει να φτιάξουμε.

Έτσι, η υπηρεσία του προχώρησε στην απόλυση χιλιάδων εργαζόμενων κρατικών υπηρεσιών ενώ ακυρώθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς ανάλυση και αρκετά προγράμματα.

Η αμερικανική εφημερίδα New York Times γράφει πως το ποσό των 150 δισ. είναι μόλις το 15% του ενός τρισεκατομμυρίου που είχε δεσμευτεί ότι θα εξοικονομήσει ενώ υποστηρίζει παράλληλα ότι οι απολύσεις όλων αυτών των εργαζόμενων θα κοστίσουν φέτος 135 δισεκατομμύρια στους Αμερικανούς φορολογούμενους.

Ο ιδρυτής της Tesla έχει δεσμευτεί, ωστόσο, να κάνει ένα βήμα πίσω από την πολιτική στο επόμενο διάστημα, μετά από τις τεράστιες απώλειες της αυτοκινητοβιομηχανίας του το τελευταίο διάστημα.

Απελάσεις και χρυσή βίζα αξίας 5 εκατ. δολαρίων

H μετανάστευση αποδείχτηκε ότι έπαιξε τεράστιο ρόλο στις αμερικανικές εκλογές και είχε υποτιμηθεί από τους δημοσκόπους.

Η λαϊκή εντολή που έλαβε ο Τραμπ ήταν ξεκάθαρη: το μεταναστευτικό αποτελεί τεράστιο πρόβλημα για τους Αμερικανούς και εκατομμύρια πολίτες του έδωσαν «λευκή επιταγή» για να το αντιμετωπίσει.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν καθυστέρησε: ήδη έχει θέσει σε εφαρμογή τις πιο σκληροπυρηνικές πολιτικές μετανάστευσης στην ιστορία του έθνους ενώ έχει ξεκινήσει τη διαδικασία απέλασης χιλιάδων ανθρώπων που πέρασαν παράνομα τα σύνορα της χώρας.

Η νέα αμερικανική κυβέρνηση επικαλέστηκε νόμο του 1798 για να προχωρήσει γρήγορα τις απελάσεις και με αυτό τον τρόπο έστειλε εκατοντάδες κατηγορούμενους για συμμετοχή σε βίαιες συμμορίες σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στο Ελ Σαλβαδόρ.

Αμερικανικά ΜΜΕ μεταδίδουν πως ήδη οι παράνομες διελεύσεις μεταναστών έχουν μειωθεί σημαντικά, ακόμη και αν οι μαζικές απελάσεις που υποσχέθηκε ο Αμερικανός πρόεδρος κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει.

Μένει να αποδειχτεί εάν ο Αμερικανός πρόεδρος θα καταργήσει όντως το δικαίωμα ιθαγένειας εκ γεννήσεως.

Έχει παράλληλα προτείνει τη χορήγηση «χρυσής βίζα» έναντι 5 εκατομμυρίων δολαρίων στους ισχυρούς του πλανήτη.

Διπλωματία, διεθνείς σχέσεις και η… Γροιλανδία

O Ντόναλντ Τραμπ έχει ταράξει και τα… διπλωματικά νερά, ιδιαίτερα στον τομέα της Άμυνας.

Οι δηλώσεις του για το ΝΑΤΟ και την παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη έχει ξεκινήσει μεγάλες συζητήσεις στις Βρυξέλλες ενώ παραδοσιακοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στην Ουάσινγκτον.

Η ανησυχία αυτή «γέννησε» και το ReArm Europe -την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να οργανώσει από μόνη της την άμυνά της. Ενοχλημένες με την Ουάσινγκτον είναι και άλλες χώρες που είχαν καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες, όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα.

Την ίδια ώρα, οι σκέψεις του για… προσάρτηση της Γροιλανδίας -μιας περιοχής πλούσιας σε σπάνιες γαίες- έχει προκαλέσει την οργή της Δανίας ενώ οι απειλές του ότι θα «πάρει πίσω τον έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά» προκάλεσε την έντονη αντίδραση της κυβέρνησης της χώρας.

Οι προσπάθειές του Τραμπ για την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία αλλά και τη Μέση Ανατολή, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, ωστόσο μέχρι στιγμής δεν έχουν αποδώσει καρπούς -όπως ίσως να ήλπιζε ο Αμερικανός πρόεδρος.

«Μετωπική» στην παιδεία

Την 21η Απριλίου, ο πρόεδρος του Χάρβαρντ, Άλαν Γκάρμπερ, αποφάσισε να τα βάλει με τον Λευκό Οίκο και μέσω επιστολής του ξεκαθάρισε πως σκοπεύει να προσβάλει δικαστικά την απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να «παγώσει» την κρατική επιχορήγηση προς το κορυφαίο πανεπιστήμιο.

Ο Λευκός Οίκος είχε προηγουμένως στείλει «τελεσίγραφο» στο Χάρβαρντ, λέγοντας ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσει τον αντισημιτισμό στο κάμπους του εκπαιδευτικού ιδρύματος ταχύτατα.

Ο πρόεδρος είχε διαβεβαιώσει στο παρελθόν ότι γίνονταν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

Στο «στόχαστρο» του Λευκού Οίκου έχουν μπει και άλλα κορυφαία εκπαιδευτικά ιδρύματα, με αρκετούς υποστηρικτές του Τραμπ να υποστηρίζουν την κίνησή του αυτή.

Και αυτό γιατί πιστεύουν ότι τα πανεπιστήμια αυτά πιέζουν τους φοιτητές τους να υιοθετήσουν μια πιο φιλελεύθερη ιδεολογία.

«Σεισμός» στον αμερικανικό στρατό

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών μηνών, έχουν γίνει αρκετοί… σεισμοί στο Πεντάγωνο, με το Λευκό Οίκο να απομακρύνει υψηλόβαθμους στρατιωτικούς -μεταξύ των οποίων και η μοναδική γυναίκα στρατηγός με τέσσερα αστέρια, ένας μαύρος στρατηγός και κορυφαίοι νομικοί των ενόπλων δυνάμεων.

Την ίδια ώρα, ο υπουργός Άμυνας της χώρας, Πιτ Χέγκσεθ, βρέθηκε στο επίκεντρο σκανδάλου όταν προσέθεσε δημοσιογράφο σε ομάδα του Signal που συζητούσε για βομβαρδισμό της Υεμένης.

Ο Αμερικανός πρόεδρος κήρυξε επίσης «πόλεμο» στη woke αντζέντα -εντός του στρατεύματος αλλά και εκτός.