Θλιβερές συγκρίσεις με χώρες που πριν λίγα χρόνια θεωρούνταν… “πίσω” από την Ελλάδα
Κάθε φορά που ταξιδεύω στην Ευρώπη με πιάνει θλίψη αναλογιζόμενη την εικόνα της πόλης μας και κάνοντας συγκρίσεις. Αυτή τη φορά η θλίψη έφτασε στα όρια της κατάθλιψης. Κρακοβία ο προορισμός. Πολωνία. Έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2004, 23 χρόνια μετά την Ελλάδα. Κι όπως λέει κι ένας φίλος που δουλεύει στον τουρισμό, «έρχονται στην Αμμουδάρα και λέμε σιγά… Πολωνοί είναι». Πέμπτη Οικονομία στην Ε.Ε. των 27 η πολωνική. Για την ελληνική μη σας πω, τα βιώνουμε όλοι. Κι αν έχει περάσει κακουχίες κι αυτή η χώρα. Κι η πόλη… Τι έζησε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο… Κι όμως.
Πρότυπο είναι η πόλη αυτή. Από την Παλιά Πόλη της και το ιστορικό κέντρο, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1978 (όταν εμείς παλεύουμε ακόμα για την Κνωσό!), ως την Εβραϊκή Συνοικία και το γκέτο της Κρακοβίας, αλλά και κάθε συνοικία και κάθε χωριό που είδαμε πρότυπο είναι.
Πέντε μέρες στην Κρακοβία δεν ακούσαμε κόρνα. Όπου δεν έχει φανάρι, την κίνηση ρυθμίζουν οι πεζοί. Δεν “τολμάς” να σταθείς στην άκρη κάποιας διάβασης και κοκκαλώνει το σύμπαν. Κι οι δρόμοι… Τι δρόμοι. Διαγραμμίσεις, σημάνσεις όλα εμφανέστατα στο οδόστρωμα και με πινακίδες. Οι μεγάλες αρτηρίες χωρισμένες όπως πρέπει, ώστε να εξυπηρετείται η κίνηση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο: μια λωρίδα τα οχήματα, μια τα λεωφορεία, μια το τραμ, μια τα ποδήλατα και βέβαια πεζοί! Κι ανάμεσά τους λωρίδες πράσινο. Παντού πράσινο! Φροντισμένο, καθαρό, ολάνθιστο (άνοιξη βλέπετε).
Ως και πού κινούνται αμαξίδια και παιδικά καρότσια έχουν ορίσει οι αθεόφοβοι! Τα φανάρια όλα να λειτουργούν και σε όλα να υπάρχει ήχος για τους συνανθρώπους μας με προβλήματα όρασης και κουμπάκι για τους πεζούς. Που επίσης λειτουργεί! Κανονικά, όχι σαν τα κουμπάκια στα φανάρια της παραλιακής του Ηρακλείου (κι όπου αλλού), που έχουν να δουλέψουν από τη μέρα που τα τοποθέτησαν…
Κανένα διπλοπαρκαρισμένο αυτοκίνητο και κανένα με τα αλάρμ «δυο λεπτάκια κι έρχομαι» δεν είδαμε. Όπου επιτρέπεται πάρκινγκ στον δρόμο υπάρχει ακριβής σήμανση και κανείς δεν ξεφεύγει από αυτή.
Χιλιάδες οι επισκέπτες, αλλά σκουπίδια κάτω δε βλέπεις. Κάδοι απορριμμάτων ανά ένα μέτρο. Οδοκαθαριστές και απορριμματοφόρα (με την κεντρική πλατεία της πόλης ζωγραφισμένη πάνω – κινητή διαφήμιση) φροντίζουν να μένουν όλα καθαρά. Εκατομμύρια περιστέρια και δεκάδες άλογα από τις άμαξες. Πουθενά ακαθαρσίες. Θα μου πεις, πού να τις βρεις όταν πλένουν και σκουπίζουν τα πλακόστρωτα κάθε (!) μέρα.
Καταφώτιστη η παλιά πόλη και οι γειτονιές. Ψάχνεις να βρει καμένη λάμπα και δεν μπορείς. Και τα μνημεία όλα σωστά φωτισμένα. Όχι να περπατάς μέσα στο σκοτάδι Σάββατο βράδυ στην πλατεία των Λιονταριών…
Παντού πλακόστρωτα κι ένας κυβόλιθος σπασμένος, ξεκολλημένος να μην υπάρχει!
Οι στάσεις μεγάλες, άνετες, καθαρές με όλες τις πληροφορίες για δρομολόγια, διαδρομές, εισιτήρια αναρτημένα ευδιάκριτα και πολιτισμένα. Οι γραμμές του τρένου πεντακάθαρες.
Παντού… πράσινο!
Και πράσινο, παντού πράσινο. Και φροντισμένο πράσινο. Αν φανταστεί κανείς πως ακόμα και τα roundabout, τα κυκλικά ντε, είναι μικροί κήποι με ονοματεπώνυμο! Όλα είναι ονοματοδοτημένα! Βέβαια, τα φροντίζουν οι άνθρωποι. Κι όταν δε βρέχει, που εμείς σε μέρες καλοκαιρίας τα πετύχαμε, γυρνάνε μικρά βυτία και τα ποτίζουν. Κι η τάφρος της πόλης ολόκληρη ένα πάρκο καταπράσινο με παγκάκια αριστερά και δεξιά για να ξεκουραστεί όποιος το χρειάζεται ή να απολαύσει την ηρεμία και τον ήχο από τα πουλιά που κελαηδούν. Γιατί ακούγονται τα πουλιά… Σε μια πόλη 800.000 και κάτι μόνιμων κατοίκων και χιλιάδων επισκεπτών, οι θόρυβοι της πόλης είναι τέτοιοι και σε τέτοια ένταση που σου επιτρέπουν να ακούς ακόμα και το κελάηδημα…
Εννοείται ότι μπορείς να πας από τη μια μεριά της πόλης στην άλλη με ποδήλατο και μέσα στη «φύση».
Και τα τείχη, τα κάστρα, τα μνημεία – ναι έχουν γλυπτά παντού – όλα καθαρά, τακτοποιημένα και προστατευμένα. Διακριτική αστυνόμευση και η δημοτική αστυνομία επίσης παρούσα, αλλά προφανώς όχι για να γράφει μηχανάκια… Γι’ αυτό άλλωστε και στη μέση της πλατείας Rynek Główny υπάρχει ένα γυάλινο μεγάλο δοχείο, στο οποίο όποιος θέλει καταθέτει τον οβολό του υπέρ του μνημείου (αποκατάστασης, ανάπλασης, προστασίας κ.λπ.) και παρότι έχει χρήματα ψηλά και χαρτονομίσματα δεν το “σπάει” κανείς για να τα κλέψει.
Και την ιστορία και τους μύθους που συνδέονται με τα μνημεία τη λένε και την υποστηρίζουν με κάθε τρόπο. Στα αλατωρυχεία, οι ξεναγήσεις περιλαμβάνουν και οπτικοακουστικό υλικό!
Το ποτάμι της πόλης
Και βέβαια το ποτάμι… Ο Βιστούλας. Σημείο αναφοράς για όλους, ντόπιους κι επισκέπτες. Καθαρό και περιποιημένο το γκαζόν στις όχθες, για να μπορούν να το χαρούν οι παρέες που απολαμβάνουν το διάβασμά τους, τον καφέ ή απλά την ησυχία τους. Με ποδηλατοδρόμο εννοείται, με παγκάκια και τραπεζάκια για πικνίκ, τα οποία δεν είναι φυσικά σπασμένα, και όργανα γυμναστικής που επίσης είναι καθαρά και λειτουργικά.
Και πεζογέφυρες που – μαντέψτε – δεν είναι σκουριασμένες και ξεχαρβαλωμένες και κλειστές με πλέγμα. Τουναντίον. Είναι καθαρές, συντηρημένες και ασφαλείς και κάποιες είναι και χώρος έκθεσης με γλυπτά να τις κοσμούν.
Πείτε μου τώρα εσείς πώς δεν παθαίνουν πολιτισμικό σοκ οι άνθρωποι όταν φτάνουν εδώ… και πώς δεν είναι να σε πιάνει θλίψη και κατάθλιψη για την εικόνα που έχει η πόλη μας. Που τολμάμε ακόμα να μιλάμε για ευρωπαϊκή πόλη – και χώρα γενικά. Που με την “Ευρώπη” η μόνη σύνδεση είναι τα προγράμματα που παίρνουμε και τα λεφτά που μασουλάμε για να είμαστε τελικά όπου κοιτάξει το μάτι σου σκουπίδια και βρομιά, ανομία και εγκατάλειψη…
