Μία εβδομάδα κολύμβησης σε παγωμένο νερό μας αλλάζει σε κυτταρικό επίπεδο

Αν έχετε κολυμπήσει ποτέ σε κρύο νερό, θα έχετε νιώσει το σύντομο, απότομο σοκ που προκαλεί στις αισθήσεις σας καθώς βυθίζεστε. Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, μπορεί να αλλάξει πολύ γρήγορα και την αντίδραση των κυττάρων σας στο στρες, με θετικό τρόπο.

Οι ερευνητές του Πανεπιστήμιου της Οτάβα στον Καναδά και συγγραφείς της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Advanced Biology, έβαλαν 10 υγιείς νεαρούς ενήλικες άνδρες να κάνουν καθημερινά βουτιές σε κρύο νερό στο εργαστήριό τους για μία ώρα κάθε φορά, ενώ χρησιμοποίησαν δείγματα αίματος για να μετρήσουν πώς αντιδρά το σώμα τους σε κυτταρικό επίπεδο.

Μετά από μια εβδομάδα, οι εθελοντές έδειξαν σημάδια βελτιωμένης αυτοφαγίας, μιας υγιούς διαδικασίας ανακύκλωσης των κυττάρων που καθαρίζει τα απόβλητα. Επιπλέον, τα σημάδια της απόπτωσης (προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος) και της φλεγμονής μειώθηκαν κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, αφού αρχικά είχαν κορυφωθεί, όπως αναφέρει το Science Alert.

Αντίδραση στο στρες

Το σκεπτικό είναι ότι η συνεπής βύθιση σε κρύο νερό μπορεί να βελτιώσει τη θεμελιώδη αντίδραση του σώματός μας στο περιβαλλοντικό στρες – στην προκειμένη περίπτωση, στις ψυχρές θερμοκρασίες. Εδώ, έκανε την αυτοφαγία πιο προστατευτική.

«Μείναμε έκπληκτοι όταν είδαμε πόσο γρήγορα προσαρμόστηκε το σώμα», δήλωσε ο φυσιολόγος Γκλεν Κένι από το Πανεπιστήμιο της Οτάβα. «Η έκθεση στο κρύο μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ασθενειών και ενδεχομένως να επιβραδύνει ακόμη και τη γήρανση σε κυτταρικό επίπεδο. Είναι σαν μια ρύθμιση για τους μικροσκοπικούς μηχανισμούς του σώματός σας».

Οι ερευνητές σημειώνουν επίσης ότι η αρχική έκθεση σε κρύο νερό – συγκεκριμένα σε θερμοκρασία 14 °C – ήταν πιο χαοτική, με «δυσλειτουργία» στις διαδικασίες αυτοφαγίας και αυξημένη απόπτωση. Καθώς περνούσε η εβδομάδα, καταστάλαξε και έγινε πιο ευεργετική.

Αυτό υποδηλώνει ότι ο οργανισμός χρειάζεται χρόνο για να προσαρμοστεί, αλλά ότι η προσαρμογή δεν διαρκεί πολύ. Το σώμα φάνηκε να μεταβαίνει από τη θανάτωση των κυττάρων ως απάντηση στις συνθήκες ψύχους, στην επιδιόρθωσή τους.

«Μέχρι το τέλος του εγκλιματισμού, παρατηρήσαμε μια σημαντική βελτίωση στην κυτταρική αντοχή των συμμετεχόντων στο κρύο», λέει η φυσιολόγος Κέλι Κινγκ, από το Πανεπιστήμιο της Οτάβα. «Αυτό υποδηλώνει ότι ο εγκλιματισμός στο κρύο μπορεί να βοηθήσει τον οργανισμό να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες».

Υπάρχουν κάποιοι σημαντικοί περιορισμοί που πρέπει να σημειωθούν εδώ: πρώτον, στη μελέτη συμμετείχαν μόνο 10 άτομα, τα οποία ήταν όλοι νεαροί άνδρες. Οι ερευνητές θα πρέπει να το δοκιμάσουν σε μεγαλύτερες ομάδες συμμετεχόντων, συμπεριλαμβανομένων γυναικών, για να δουν αν τα ευρήματα ισχύουν γενικότερα.

Η έρευνα διεξήχθη επίσης σε ένα πολύ ελεγχόμενο εργαστηριακό περιβάλλον. Δεν υπήρχε η έκθεση στον κρύο αέρα και οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας που θα είχατε για παράδειγμα με το κολύμπι σε κρύο νερό. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα μας ανταποκρίνεται στον κρύο αέρα είναι διαφορετικός σε σχέση με το κρύο νερό. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν επίσης να επηρεάσουν τα αποτελέσματα.

Προστατευτικός μηχανισμός

Οι επιστήμονες έχουν πλέον βρει τόσο πιθανά οφέλη όσο και μειονεκτήματα στην έκθεση στο κρύο νερό, αλλά αυτή η νέα ανακάλυψη θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για το σώμα μας: η ανακύκλωση και ο καθαρισμός για τα οποία φροντίζει η αυτοφαγία είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη ασθενειών και τον περιορισμό ορισμένων από τις επιπτώσεις της φθοράς και της γήρανσης.

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η επαναλαμβανόμενη έκθεση στο κρύο βελτιώνει σημαντικά την αυτοφαγική λειτουργία, έναν κρίσιμο κυτταρικό προστατευτικό μηχανισμό», λέει ο Κένι. «Αυτή η ενίσχυση επιτρέπει στα κύτταρα να διαχειρίζονται καλύτερα το στρες και θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία και τη μακροζωία».