Χίος: Το μοναδικό έθιμο με τα Αγιοβασιλιάτικα βαποράκια

Τα Αγιοβασιλιάτικα (πρωτοχρονιάτικα) καραβάκια ή βαποράκια είναι ένα έθιμο που αναβιώνει κάθε παραμονή Πρωτοχρονιάς στη Χίο, η οποία τιμά με αυτό τον τρόπο τους ναυτικούς της και τον Ελληνικό στόλο. Το γεγονός αυτό διαδραματίζεται στην κεντρική πλατεία με πρωταγωνιστές ομάδες παιδιών από διάφορες συνοικίες και τα καραβάκια τους. Σύμφωνα με τον κ. Κώστα Κυδώνη, μέλος πληρώματος Παναγίας Λέτσαινας, κάθε ομάδα εργάζεται μήνες πριν την παραμονή Πρωτοχρονιάς ώστε να κατασκευάσει ένα καραβάκι πολεμικό, το οποίο δεν υπολείπεται σε τίποτα ενός αληθινού πλοίου.

Φέτος, το έθιμο αναβίωσε στην πλατεία Νικολάου Πλαστήρα στη Χίο. Τα παιδιά από τις ενορίες της Παναγίας Λέτσαινας, Αγίας Παρασκευής Καστέλο, Παναγίας Βοήθειας, Αγίου Γεωργίου Φρουρίου, Αγίου Χαράλαμπου Βαρβασίου και Παναγίας Τουρλωτής έβαλαν όλη τους την τέχνη και το μεράκι κατασκευάζοντας εντυπωσιακά ομοιώματα πολεμικών πλοίων.

Το υλικό της κατασκευής τους είναι συνήθως ξύλο και μαζί με την κατασκευή του καραβιού τα παιδιά της κάθε ομάδας ετοιμάζουν τα “παινέματα”, ποιήματα που μοιάζουν με κάλαντα και περιέχουν ευχές για τα σπίτια των ναυτικών και σάτιρα της εποχής συνήθως για τα πολιτικά δρώμενα. Κάθε ομάδα, αποτελούμενη από τον καπετάνιο και το πλήρωμα, παρουσιάζει το καραβάκι της και αρχίζει να τραγουδά τα παινέματα. Η καλύτερη ομάδα βραβεύεται και έπειτα με το στολισμένο καραβάκι γυρίζει τις γειτονιές και γεμίζει την ατμόσφαιρα με τις γιορτινές μελωδίες της.