Φόβοι στην ΕΕ για «καταιγίδα» φθηνών κινεζικών προϊόντων στην αγορά από τους δασμούς Τραμπ

Η Κίνα αποτελεί εδώ και χρόνια μια οικονομική πρόκληση για την Ευρώπη, ωστόσο τώρα, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε οικονομική καταστροφή, αναφέρουν οι New York Times.

Η Κίνα παράγει ένα τεράστιο φάσμα φθηνών αγαθών που περιλαμβάνει ηλεκτρικά οχήματα, ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης, παιχνίδια, χάλυβα και πολλά άλλα – με μεγάλο μέρος αυτών των αγαθών να προορίζεται για την αμερικανική αγορά.

Ωστόσο τώρα που βρίσκονται μπροστά το τείχος των δασμών που επέβαλε ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, αυξάνεται ο φόβος ότι περισσότερα προϊόντα θα κατευθύνονται στην Ευρώπη, αποδυναμώνοντας τις τοπικές βιομηχανίες σε Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα κράτη αυτά βρίσκονται τώρα παγιδευμένα στη μέση του εμπορικού πολέμου του Τραμπ με την Κίνα. Οι ηγέτες τους ακροβατούν σε μια λεπτή γραμμή μεταξύ συνθηκολόγησης και αντιπαράθεσης, ελπίζοντας να αποφύγουν να γίνουν παράπλευρες απώλειες, γράφουν οι New York Times.

«Η πρόκληση της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας άργησε, αλλά τελικά έφτασε στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες», δήλωσε η Λιάνα Φιξ, συνεργάτης του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων στην Ουάσιγκτον. «Υπάρχει μια γενική τάση και ένα αίσθημα στην Ευρώπη ότι σε αυτούς τους καιρούς, η Ευρώπη πρέπει να υπερασπιστεί τον εαυτό της».

«Δεν θα δεχθούμε ντάμπινγκ στην αγορά μας»

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υποσχέθηκε να «συνεργαστεί εποικοδομητικά» με την Κίνα, ακόμη και όταν προειδοποίησε για τις «έμμεσες επιπτώσεις» των αμερικανικών δασμών και υποσχέθηκε να παρακολουθεί στενά τη ροή των κινεζικών αγαθών.

«Δεν μπορούμε να απορροφήσουμε την παγκόσμια πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα ούτε θα δεχθούμε ντάμπινγκ στην αγορά μας», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν μόλις τέθηκαν σε ισχύ οι δασμοί του Τραμπ.

Το σκληρό αλλά μετρημένο μήνυμά της τόσο προς την Κίνα όσο και προς τις Ηνωμένες Πολιτείες έχει εντυπωσιάσει τους αρμοδίους του εμπορικού κλάδου, οι οποίοι λένε ότι μπορεί να είναι η καλύτερη ευκαιρία για την Ευρώπη να αποφύγει την οικονομική καταστροφή. Η Janka Oertel, διευθύντρια του προγράμματος για την Ασία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, έκανε λόγο για μια «νηφάλια» απάντηση στην απειλή του Πεκίνου.

«Συνεχίζουν να στέκονται στη θέση απέναντι στην Κίνα, γιατί διαφορετικά θα τη χάσουν», ανέφερε.

Τα υψηλό ρίσκο δοκιμάζει την ενότητα της ηπείρου

Ο ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάνσεθ, ταξίδεψε την περασμένη εβδομάδα στο Πεκίνο για να συναντηθεί με τον πρόεδρο Σι Ζιπίνγκ, προτρέποντας σε ισχυρότερους δεσμούς με την Κίνα ως αντιστάθμισμα έναντι των αμερικανικών δασμών. Η προσέγγισή του, η οποία αποτυπώθηκε οπτικά σε μια χειραψία με τον Κινέζο ηγέτη, ήρθε ακόμη και όταν η φον ντερ Λάιεν και η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του εκτελεστικού κλάδου του μπλοκ, συνεχίζουν να ζητούν διαβεβαιώσεις από το Πεκίνο ότι το ντάμπινγκ δεν θα επιταχυνθεί.

Η Γερμανία αντιτάχθηκε πέρυσι στους υψηλότερους δασμούς για τα ηλεκτρικά οχήματα που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση, φοβούμενη ότι η Κίνα θα αυξήσει τους φόρους στη δική της αυτοκινητοβιομηχανία. Στη Βρετανία, που δεν είναι πλέον μέλος του μπλοκ, ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ ζήτησε «συνεκτικές, διαρκείς και με σεβασμό» σχέσεις με την Κίνα, καθώς αγωνίζεται να δώσει ώθηση στην οικονομία της χώρας του.

«Το χειρότερο σενάριο είναι οι υψηλοί δασμοί των ΗΠΑ», ενώ την ίδια στιγμή «η Κίνα να κατακλύζει την ευρωπαϊκή αγορά», δήλωσε ο Νόα Μπάρκιν, ανώτερος σύμβουλος της Rhodium Group, ενός οργανισμού πολιτικών ερευνών. Είπε ότι αυτό θα ήταν «ένα διπλό χτύπημα για την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Αυτό είναι που θέλει να αποφύγει η Ευρώπη».

Οι ηγέτες που υποστηρίζουν ότι οι στενότεροι δεσμοί με την Κίνα μπορεί να είναι μέρος της απάντησης, όπως ο Σάνσεθ στην Ισπανία και ο Στάρμερ στη Βρετανία, διαπίστωσαν ότι πρόκειται για ένα ουσιαστικό μήνυμα σε μια εποχή που οι χώρες τους επιθυμούν διακαώς περισσότερες ξένες επενδύσεις.

«Η Ισπανία βλέπει τα πράγματα πολύ διαφορετικά από την Πολωνία», δήλωσε η Theresa Fallon, διευθύντρια του Κέντρου Μελετών Ρωσίας, Ευρώπης, Ασίας στις Βρυξέλλες. «Υπάρχει μια συνεχής συζήτηση στην Ευρώπη σχετικά με το ποια θα πρέπει να είναι η στάση τους απέναντι στην Κίνα».

Αλλά οι ειδικοί του εμπορίου λένε ότι η οικονομική σχέση μεταξύ Ευρώπης και Κίνας έχει τις ρίζες της σε μια πραγματικότητα δεκαετιών: μια κινεζική αγορά που είναι ουσιαστικά κλειστή για πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες λόγω των ρυθμιστικών επιβαρύνσεων και της στήριξης των κινεζικών εταιρειών από το Κομμουνιστικό Κόμμα. Το εμπορικό έλλειμμα της Ευρώπης με την Κίνα ήταν σχεδόν 332 δισ. δολάρια (292 δισ. ευρώ) το 2023.

Η ηγεσία της Ε.Ε. περιγράφει την Κίνα ως «συστημικό αντίπαλο» και οι σχέσεις με το ασιατικό έθνος έχουν υποβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια για πολλούς λόγους, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης της Κίνας προς τη Ρωσία, καθώς αυτή διεξάγει πόλεμο στην Ουκρανία.

Προειδοποιήσεις της ΕΕ στην Κίνα

Οι πρόσφατες συνομιλίες μεταξύ κορυφαίων Ευρωπαίων επιτρόπων και των Κινέζων ομολόγων τους περιείχαν προειδοποιήσεις από την ευρωπαϊκή πλευρά.

«Οι τρέχουσες εμπορικές σχέσεις Ε.Ε.-Κίνας παραμένουν σε ανισορροπία», ανέφερε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ανακοίνωσή της μετά την επίσκεψη του Μάρος Σέφτσοβιτς, επιτρόπου εμπορίου, στο Πεκίνο όπου μετέβη για να συζητήσει την πρόσβαση στην αγορά. Στη δήλωσή της η ΕΕ υπαινίχθηκε εντάσεις κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, λέγοντας ότι η Κίνα και η Ευρώπη έχουν ένα διευρυνόμενο εμπορικό έλλειμμα που «τροφοδοτείται από παράνομες επιδοτήσεις».

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απαιτούν εδώ και χρόνια παραχωρήσεις από την Κίνα που περιλαμβάνουν περιορισμούς στην αποστολή φθηνών προϊόντων και ελάχιστες τιμές για να αντισταθμίσουν τις μεγάλες κρατικές επιδοτήσεις που οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις χαρακτηρίζουν άδικες.

Εν τω μεταξύ, Κινέζοι αξιωματούχοι φάνηκαν πρόθυμοι τις τελευταίες ημέρες να παρουσιάσουν την Ευρώπη ως έναν ολοένα και πιο στενό εμπορικό εταίρο. Οι Κινεζικές Αρχές δεν αναφέρθηκαν σε εντάσεις μετά την επίσκεψη του Σεφτσόβιτς στο Πεκίνο αντίθετα, ανέφεραν ότι ο ευρωπαίος Επίτροπος είχε περιγράψει την Κίνα ως «σημαντικό εταίρο» και ότι είπε πως οι δύο οικονομίες θα «αντισταθούν από κοινού στη μονομέρεια και τον προστατευτισμό».

Και μετά την ανακοίνωση των δασμών του Τραμπ στις 2 Απριλίου, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας δήλωσε ότι συμφώνησε να ξεκινήσει εκ νέου διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη σχετικά με τους υψηλότερους δασμούς της ΕΕ στα ηλεκτρικά οχήματα κινεζικής κατασκευής.

Όταν ρωτήθηκαν σχετικά με αυτή την ανακοίνωση, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έδωσαν πιο συγκρατημένη απάντηση: Ο Olof Gill, εκπρόσωπος της Ε.Ε. για το εμπόριο, δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι συμφώνησαν να «συνεχίσουν τις συζητήσεις» σχετικά με τις αλυσίδες εφοδιασμού ηλεκτρικών οχημάτων και να δουν εκ νέου τις τιμές.

Πιέσεις εκατέρωθεν

Η πίεση της Κίνας ήταν κατά καιρούς πιο εμφανής. Η αποστολή της Κίνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δημοσιεύσει μια σειρά χρηματοδοτούμενων άρθρων στον ιστότοπο Euractiv των Βρυξελλών. Τα άρθρα επικεντρώνονται στο πώς η Κίνα και η Ευρώπη θα μπορούσαν να έρθουν πιο κοντά. «Με έναν τυφώνα να πνέει στην Ουάσινγκτον, η Κίνα μοιάζει περισσότερο με στρατηγικό εταίρο για την Ευρώπη», αναφερόταν σε ένα από τα δημοσιεύματα.

Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει την Κίνα να καταλήξει σε συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ελπίζοντας να αποφύγει τις επιπτώσεις.

Μια σύνοδος κορυφής Ε.Ε.-Κίνας πρόκειται να πραγματοποιηθεί φέτος, ενδεχομένως το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου.

«Νομίζω ότι βασικά η Ευρώπη ελπίζει απλώς να φτάσει μέχρι το καλοκαίρι με όλα ανέπαφα, λίγο πολύ, και να μην έχει καταρρεύσει η οικονομία», δήλωσε η Λιάνα Φιξ.

«Να προσγειώσει κατά κάποιον τρόπο το αεροπλάνο μέχρι το καλοκαίρι και στη συνέχεια να προετοιμαστεί για το τι θα ακολουθήσει».