Το ρόβερ Perseverance κατέγραψε τη σπάνια σύγκρουση δύο σκονοδιαβόλων στην επιφάνεια του Άρη
Στον πλανήτη Άρη, στροβιλιζόμενες στήλες σκόνης – γνωστές ως σκονοδιάβολοι – περιφέρονται τακτικά στο τοπίο και μερικές φορές συγκρούονται, όπως φαίνεται στα πλάνα που κατέγραψε πρόσφατα το ρόβερ Perseverance της NASA στον κρατήρα Jezero.
Αυτοί οι βραχύβιοι μίνι-ανεμοστρόβιλοι παίζουν σημαντικό ρόλο στον καιρό του Άρη και αποτελούν βασικούς δείκτες της ατμοσφαιρικής συμπεριφοράς. Παρά το γεγονός ότι είναι απρόβλεπτοι, οι επιστήμονες μαθαίνουν να τους περιμένουν και να τους μελετούν καλύτερα, αναφέρει το SciTechDaily.
Το βίντεο από την κάμερα πλοήγησης του Perseverance δείχνει έναν αρειανό σκονοδιάβολο να πέφτει πάνω σε έναν μικρότερο και να τον απορροφά. Εκείνη τη στιγμή, το ρόβερ βρισκόταν περίπου 1 χιλιόμετρο μακριά.
Ο μεγαλύτερος σκονοδιάβολος είχε πλάτος περίπου 65 μέτρα και ο μικρότερος περίπου 5 μέτρα. Δύο επιπλέον σκονοδιάβολοι είναι ορατοί στο βάθος. Η σκηνή καταγράφηκε στις 25 Ιανουαρίου σε μια τοποθεσία στο δυτικό χείλος του κρατήρα Jezero, γνωστή ως Witch Hazel Hill.
Πώς σχηματίζονται οι σκονοδιάβολοι
«Οι κονιορτοστρόβιλοι – ή αλλιώς σκονοδιάβολοι περιπλανώνται στην επιφάνεια του Άρη σηκώνοντας σκόνη και μειώνοντας την ορατότητα στην άμεση περιοχή τους. Αν δύο σκονοδιάβολοι πέσουν ο ένας πάνω στον άλλο, μπορούν είτε να αλληλοεξουδετερωθούν είτε να συγχωνευτούν, με τον ισχυρότερο να καταναλώνει τον ασθενέστερο», δήλωσε ο Μαρκ Λέμον, επιστήμονας του Perseverance στο Ινστιτούτο Διαστημικής Επιστήμης της NASA.
Οι σκονοδιάβολοι σχηματίζονται από ανερχόμενες και περιστρεφόμενες στήλες θερμού αέρα. Ο αέρας κοντά στην επιφάνεια του πλανήτη θερμαίνεται από την επαφή με το ζεστότερο έδαφος και ανεβαίνει μέσα από τον πυκνότερο, ψυχρότερο αέρα που βρίσκεται από πάνω. Καθώς άλλος αέρας κινείται κατά μήκος της επιφάνειας για να πάρει τη θέση του ανερχόμενου θερμότερου αέρα, αρχίζει να περιστρέφεται. Όταν ο εισερχόμενος αέρας ανεβαίνει στη στήλη, παίρνει ταχύτητα – όπως κάποιος που κάνει πατινάζ και φέρνει τα χέρια του πιο κοντά στο σώμα καθώς περιστρέφεται. Ο αέρας που εισέρχεται ορμητικά παρασύρει επίσης σκόνη, και έτσι προκύπτει ο σκονοδιάβολος.
Γιατί είναι σημαντικοί για τους επιστήμονες
«Οι σκονοδιάβολοι παίζουν σημαντικό ρόλο στα καιρικά φαινόμενα στον Άρη», δήλωσε η Κέιτι Στακ Μόργκαν, επιστήμονας του Perseverance στο Εργαστήριο Αεριώθησης της NASA.
«Η μελέτη των σκονοδιαβόλων είναι σημαντική επειδή αυτά τα φαινόμενα υποδεικνύουν τις ατμοσφαιρικές συνθήκες, όπως οι επικρατούσες κατευθύνσεις και ταχύτητες των ανέμων, και είναι υπεύθυνα για τη μισή περίπου σκόνη στην ατμόσφαιρα του Άρη».
Για να καταγράψει κανείς σε φωτογραφία ή βίντεο έναν σκονοδιάβολο χρειάζεται λίγη τύχη. Οι επιστήμονες δεν μπορούν να προβλέψουν πότε θα εμφανιστούν, οπότε το Perseverance ελέγχει τακτικά προς όλες τις κατευθύνσεις για να τους εντοπίσει. Όταν οι επιστήμονες βλέπουν να εμφανίζονται συχνότερα σε μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας ή να πλησιάζουν από μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, χρησιμοποιούν αυτές τις πληροφορίες για μια πιο στοχευμένη παρακολούθηση.
Διαβάστε ακόμη:
Η τοξική σκόνη στον Άρη είναι σοβαρός κίνδυνος για τους αστροναύτες, υποστηρίζει έρευνα
«Αν αισθάνεστε άσχημα για τον μικρό σκονδιάβολο στο τελευταίο μας βίντεο, μπορεί να σας παρηγορήσει το γεγονός ότι ο μεγαλύτερος “δράστης” πιθανότατα βρήκε το δικό του τέλος λίγα λεπτά αργότερα», δήλωσε ο Λέμον. «Οι σκονοδιάβολοι στον Άρη διαρκούν μόνο περίπου 10 λεπτά».
