Τζέι Ντι Βανς: Η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι «υπό τη μόνιμη στρατιωτική εξάρτηση» των ΗΠΑ
Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος συμφωνεί με τη γαλλική άποψη ότι η Ευρώπη πρέπει να αποκτήσει στρατιωτική ανεξαρτησία.
Υπάρχει τουλάχιστον ένας Ευρωπαίος ηγέτης του παρελθόντος που ο Τζέι Ντι Βανς εκτιμά ιδιαίτερα: ο εμβληματικός Γάλλος ηγέτης Σαρλ ντε Γκωλ. Σε συνέντευξή του στον βρετανικό ειδησεογραφικό ιστότοπο UnHerd, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι ο ντε Γκωλ — ο οποίος ηγήθηκε της γαλλικής αντίστασης στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και διετέλεσε πρόεδρος από το 1959 έως το 1969 — είχε δίκιο όσον αφορά την ανάγκη στρατιωτικής ανεξαρτησίας της Ευρώπης.
«Ο ντε Γκωλ αγαπούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής», είπε ο Βανς,
«αλλά αναγνώριζε — όπως και εγώ — ότι δεν είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης, ούτε των Ηνωμένων Πολιτειών, η Ευρώπη να αποτελεί μόνιμο υποτελή ασφαλείας των ΗΠΑ».
Οι δηλώσεις του Βανς έρχονται ενώ η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ επαναλαμβάνει τις επικρίσεις της προς τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την υπερβολική εξάρτησή τους από τη στρατιωτική ισχύ των ΗΠΑ, υπονοώντας επανειλημμένα ότι οι ΗΠΑ δεν θα βοηθήσουν συμμάχους του ΝΑΤΟ που δεν επενδύουν επαρκώς στη δική τους άμυνα. Ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Πιτ Χέγκσεθ προειδοποίησε επίσης ότι η αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Ευρώπη δεν είναι “αιώνια”.
Ο Τραμπ έχει ζητήσει από τις χώρες του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ, σημαντικά πάνω από τον σημερινό στόχο του 2% που αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω στη Σύνοδο της Χάγης αυτό το καλοκαίρι.
«Δεν νομίζω ότι η μεγαλύτερη ανεξαρτησία της Ευρώπης είναι κακή για τις ΗΠΑ — το αντίθετο, είναι καλή», είπε ο Βανς.
«Αν κοιτάξουμε ιστορικά, οι Βρετανοί και οι Γάλλοι είχαν δίκιο όταν διαφώνησαν με τον Αϊζενχάουερ για τη Διώρυγα του Σουέζ.»
Στη δεκαετία του 1950, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντουάιτ Αϊζενχάουερ ανάγκασε τη Βρετανία και τη Γαλλία (πριν αναλάβει ο ντε Γκωλ την προεδρία) να κάνουν πίσω σε στρατιωτική επέμβαση για την ανακατάληψη της Διώρυγας του Σουέζ από την Αίγυπτο — κρίσιμης σημασίας για τα οικονομικά και αποικιοκρατικά τους συμφέροντα.
Ο Βανς υποστήριξε ότι, με εξαίρεση τη Βρετανία, τη Γαλλία και την Πολωνία, «οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν διαθέτουν στρατούς ικανούς να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες άμυνας».
«Η πραγματικότητα — όσο ωμή κι αν ακούγεται — είναι ότι όλο το σύστημα ασφαλείας της Ευρώπης, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μου, έχει επιδοτηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες.»
Ο ντε Γκωλ, επηρεασμένος από την κρίση του Σουέζ, προειδοποιούσε συχνά ότι οι Ευρωπαίοι έπρεπε να είναι πιο ανεξάρτητοι από τις ΗΠΑ, και εργάστηκε για να καταστήσει τον γαλλικό στρατό πιο αυτόνομο, αναπτύσσοντας ακόμη και πυρηνικό οπλοστάσιο και ισχυρή αμυντική βιομηχανία.
Η σκέψη του ενέπνευσε μια πορεία δεκαετιών προς αυτό που ο σημερινός πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ονομάζει «στρατηγική αυτονομία».
Όλα με αγάπη (;)
Ο Βανς εξέφρασε και την άποψή του για την ευρωπαϊκή στάση απέναντι στην εισβολή στο Ιράκ το 2003, την οποία χαρακτήρισε «στρατηγική καταστροφή».
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, αντιτάχθηκαν τότε στην επέμβαση, ενώ η Βρετανία την υποστήριξε. Ο Βανς είπε πως οι Ευρωπαίοι έπρεπε να είχαν εκφράσει εντονότερα την αντίθεσή τους.
«Πολλές ευρωπαϊκές χώρες είχαν δίκιο να αμφιβάλλουν για τον πόλεμο στο Ιράκ», δήλωσε.
«Αν η Ευρώπη ήταν λίγο πιο ανεξάρτητη και πρόθυμη να σταθεί στα πόδια της, ίσως να μπορούσε να τον αποτρέψει.»
Ο αντιπρόεδρος — ο οποίος στο παρελθόν έχει επικρίνει έντονα την Ευρώπη για θέματα μετανάστευσης και ελευθερίας του λόγου — προσπάθησε να μετριάσει την κριτική του, εκφράζοντας την αγάπη του για την ήπειρο:
«Αγαπώ τους Ευρωπαίους. Έχω πει επανειλημμένα ότι δεν μπορείς να διαχωρίσεις τον αμερικανικό πολιτισμό από τον ευρωπαϊκό.
Είμαστε το προϊόν των φιλοσοφικών και θεολογικών ρευμάτων και φυσικά των μεταναστευτικών ρευμάτων από την Ευρώπη που δημιούργησαν τις ΗΠΑ.»
Αλλά πρόσθεσε με νόημα: «Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν επενδύσει δραματικά ανεπαρκώς στην ασφάλεια. Και αυτό πρέπει να αλλάξει.»
Σύγκρουση με τον Ζελένσκι
Ο Βανς δεν παρέλειψε να επιτεθεί ξανά και στον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, συνεχίζοντας τη λεκτική αντιπαράθεση που ξεκίνησε μεταξύ τους τον Φεβρουάριο στον Λευκό Οίκο, όταν ο Vance τον κατηγόρησε για «έλλειψη σεβασμού».
Σε συνέντευξή του την Κυριακή στην εκπομπή 60 Minutes, ο Ζελένσκι κατηγόρησε τον Βανς ότι «δικαιολογεί» την εισβολή της Ρωσίας και ότι «έπεσε θύμα της ρωσικής προπαγάνδας».
Ο Vance απάντησε: «Είναι σχεδόν παράλογο ο Ζελένσκι να κατηγορεί την αμερικανική κυβέρνηση, η οποία στηρίζει πλήρως τη δική του κυβέρνηση και την πολεμική του προσπάθεια, ότι τάχα παίρνει το μέρος των Ρώσων.
