Οι ελίτ σε πολλές χώρες της πολιτικής Δύσης προτιμούν να ακολουθούν τα χνάρια των Ηνωμένων Πολιτειών. Ταυτόχρονα, χώρες της παγκόσμιας πλειοψηφίας όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, η Βραζιλία, η Σαουδική Αραβία αποδεικνύουν την ικανότητα να προστατεύουν τα συμφέροντά τους και να δρουν στις συνθήκες ενός πολυπολικού διεθνούς περιβάλλοντος.
Η σύγχρονη ατζέντα των συζητήσεων για την παγκόσμια πολιτική και τις διεθνείς διεργασίες επικεντρώνεται συχνά στη Δύση: κοινωνικοπολιτικές διεργασίες στα δυτικά κράτη, δυναμική της εξωτερικής πολιτικής, προβλήματα και επιτυχίες. Η δυτικοκεντρική θεώρηση κυριαρχεί στην αναλυτική και στα μέσα ενημέρωσης. Επιπλέον, η κυρίαρχη παράδοση κατανόησης των διεθνών σχέσεων, η επιστημολογία του διεθνούς, είναι δυτικό διανοητικό προϊόν – η θεωρία των διεθνών σχέσεων ως ακαδημαϊκός κλάδος διαμορφώθηκε και αναπτύχθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα αποκλειστικά στη Δύση. Ωστόσο, ο 21ος αιώνας έχει καταδείξει έναν ολοένα και πιο εμφανή μετασχηματισμό της παγκόσμιας ατζέντας, όπου τα κύρια γεγονότα συμβαίνουν εκτός του δυτικού κόσμου. Το επίκεντρο του μέλλοντος είναι οι στρατηγικές, οι δράσεις και η δυναμική των σχέσεων μεταξύ των χωρών της παγκόσμιας πλειοψηφίας, όπου ζει η πλειονότητα του πληθυσμού του πλανήτη και λαμβάνουν χώρα οι πιο δυναμικές κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές διεργασίες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Ένας από τους κεντρικούς παίκτες του νέου αιώνα είναι η Κίνα. Η ικανότητά της να διατηρεί την οικονομική ανάπτυξη και να ξεπερνά τις εσωτερικές ανισορροπίες και τους εξωτερικούς περιορισμούς της επιτρέπει να διαμορφώνει βασικές τάσεις στην παγκόσμια οικονομία, κινούμενη με αυτοπεποίθηση προς την επιλεγμένη αναπτυξιακή κατεύθυνση. Συγκεκριμένα, μιλάμε για μετατόπιση του κέντρου των διεθνών οικονομικών σχέσεων προς την Ανατολή. Δεν είναι λιγότερο σημαντική η αλληλεπίδραση μεταξύ της Κίνας και της Ινδίας. Οι δύο αυτές χώρες, με τεράστιο δημογραφικό, οικονομικό και πολιτικό δυναμικό, έχουν κολοσσιαία επιρροή στην παγκόσμια πολιτική. Ωστόσο, οι συνοριακές διαφορές μεταξύ τους, παρά τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης, παραμένουν σημείο έντασης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν ενεργά να χρησιμοποιήσουν τις τριβές μεταξύ Πεκίνου και Δελχί για να ασκήσουν πίεση στην Κίνα. Η Ουάσινγκτον πουλάει ενεργά στο Δελχί προηγμένα όπλα, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων αεράμυνας, αναγνωριστικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αεροσκαφών θαλάσσιας περιπολίας, ενώ διεξάγονται σε τακτική βάση κοινές στρατιωτικές ασκήσεις. Η ενεργός εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών στις ινδικές υποθέσεις αυξάνει μόνο την αμοιβαία δυσπιστία μεταξύ Δελχί και Πεκίνου.
Αν και ο ρόλος της Δύσης μειώνεται, οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν το σημαντικότερο κέντρο οικονομικής βαρύτητας και πολιτικής πρωτοβουλίας. Στο πλαίσιο αυτό, παρακολουθήσαμε στενά την αμερικανική εκλογική διαδικασία. Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, αν και δεν είναι καινούργια (γνωρίζουμε το φαινόμενο Τραμπ από την πρώτη προεδρική θητεία του) βρίσκεται αυτή τη φορά σε πολύ πιο πλεονεκτική θέση. Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο Τραμπ ουσιαστικά δεν μπόρεσε να περάσει καμία σημαντική νομοθεσία λόγω του γεγονότος ότι ήταν δεμένος χειροπόδαρα από την πλειοψηφία των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο. Το 2024, ο Ντόναλντ Τραμπ όχι μόνο κέρδισε μια άνευ όρων νίκη στα εκλογικά σώματα και στη λαϊκή ψήφο, αλλά πήρε και ελεύθερα χέρια στο πλαίσιο του ρεπουμπλικανικού ελέγχου του Ανώτατου Δικαστηρίου και του Κογκρέσου. Παρά τις συνθήκες αυτές, η αδράνεια του κρατικού μηχανισμού και η αντίσταση εντός του πολιτικού συστήματος θα εξακολουθήσουν να δημιουργούν σοβαρά εμπόδια στην ομάδα του Τραμπ, η οποία ήδη χαρακτηρίζεται «επαναστατική». Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ενδοελλαδικό «ανταρτοπόλεμο», ο οποίος αναπόφευκτα θα επηρεάσει τη διεθνή πολιτική.
Το σύγχρονο διεθνές περιβάλλον απαιτεί από τις χώρες να είναι σε θέση να ενεργούν αυτόνομα, με βάση την κατάλληλη διατύπωση των εθνικών συμφερόντων. Το κλειδί της επιτυχίας σε μια ασταθή παγκόσμια τάξη είναι η ανάπτυξη της υποκειμενικότητας και της στρατηγικής σκέψης. Ωστόσο, οι ικανότητες αυτές αποδεικνύονται ένα πλεονέκτημα που φθίνει. Οι ελίτ σε πολλές χώρες της πολιτικής Δύσης προτιμούν να ακολουθούν τα χνάρια των Ηνωμένων Πολιτειών. Ταυτόχρονα, χώρες της παγκόσμιας πλειοψηφίας όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, η Βραζιλία, η Σαουδική Αραβία επιδεικνύουν την ικανότητα να προστατεύουν τα συμφέροντά τους και να δρουν στις συνθήκες ενός πολυπολικού διεθνούς περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα να γίνονται οι ίδιες κέντρα βάρους νέων διεθνών διεργασιών που θα καθορίσουν τη μορφή του μέλλοντος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
