Πληθαίνουν οι προτάσεις για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία – Σε ποια σημεία διαφέρουν

Σύμφωνα με το Reuters, τα βασικά πεδία διαφορών μεταξύ των δύο κειμένων είναι το εδαφικό, η άρση των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, οι εγγυήσεις ασφαλείας και το μέγεθος του ουκρανικού στρατού.

Σημειώνεται δε ότι οι προτάσεις αυτές είναι προϊόν των συνομιλιών που έγιναν μεταξύ των Αμερικανών, των Ευρωπαίων και των Ουκρανών αξιωματούχων στο Παρίσι στις 17 Απριλίου και στο Λονδίνο στις 23 Απριλίου, και στόχο έχουν να δοθεί ένα γρήγορο τέλος στον πόλεμο.

Πώς προέκυψαν τα δύο κείμενα

Το πρώτο κείμενο αποτυπώνει τις προτάσεις που μετέφερε ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ Στιβ Γουίτκοφ σε Ευρωπαίους αξιωματούχους στο Παρίσι οι οποίοι με τη σειρά τους τις διαβίβασαν στους Ουκρανούς, σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στις συνομιλίες. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο είπε πως οι προτάσεις είναι ένα «αδρό πλαίσιο» προκειμένου να ταυτοποιηθούν οι διαφορές μεταξύ των πλευρών.

Το δεύτερο κείμενο προέκυψε μία εβδομάδα αργότερα από συνομιλίες ανάμεσα σε Ουκρανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους στο Λονδίνο και έχει δοθεί στην αμερικανική πλευρά, δήλωσαν οι πηγές. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Πέμπτη ότι πιστεύει ότι ένα έγγραφο με προτάσεις που προέκυψε από τις συνομιλίες της Τετάρτης στο Λονδίνο βρίσκεται τώρα στο γραφείο του Τραμπ.

Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ των δύο κειμένων

Στο εδαφικό, οι προτάσεις του Γουίτκοφ καλούν για αναγνώριση de jure από τις ΗΠΑ του ελέγχου της Ρωσίας στην Κριμαία, την ουκρανική χερσόνησο την οποία κατέλαβε και προσάρτησε η Μόσχα το 2014, συν την de facto αναγνώριση σε περιοχές της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχουν οι δυνάμεις της Μόσχας.

Αντίθετα, το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο διαφέρει ως προς το ότι αναφέρεται σε λεπτομερείς συζητήσεις για το εδαφικό μετά την επίτευξη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, χωρίς να γίνεται καμία αναφορά στο κείμενο για αναγνώριση ρωσικού ελέγχου σε οποιαδήποτε ουκρανική περιφέρεια.

Σχετικά με την ασφάλεια της Ουκρανίας μακροπρόθεσμα, το έγγραφο του Γουίτκοφ αναφέρει πως η Ουκρανία θα έχει μια «στιβαρή εγγύηση ασφαλείας» με ευρωπαϊκές και άλλες χώρες να ενεργούν ως εγγυήτριες δυνάμεις. Δεν αναφέρει περισσότερα για αυτό αλλά λέει πως το Κίεβο δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Το άλλο έγγραφο είναι πιο ειδικό, αναφέροντας ότι δεν θα υπάρχουν όρια στις ουκρανικές δυνάμεις και κανένας περιορισμός όσον αφορά τη στάθμευση στρατιωτικών δυνάμεων συμμάχων της Ουκρανίας στο ουκρανικό έδαφος – μια διάταξη που είναι πιθανό να ενοχλήσει τη Μόσχα.

Προτείνει στιβαρές εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο μεταξύ άλλων και από τις Ηνωμένες Πολιτείες με μια «συμφωνία τύπου Άρθρου 5», μια αναφορά στη ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής του ΝΑΤΟ.

Σχετικά με οικονομικά μέτρα, οι προτάσεις του Γουίτκοφ αναφέρουν πως οι κυρώσεις που εφαρμόζονται σε βάρος της Ρωσίας από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 θα αρθούν στο πλαίσιο της υπό συζήτηση συμφωνίας.

Οι αντιπροτάσεις αναφέρουν πως θα υπάρξει «σταδιακή ελάφρυνση των κυρώσεων μετά την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης» και ότι οι κυρώσεις μπορεί να επανέλθουν αν η Ρωσία παραβιάσει τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας.

Το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο προτείνει επίσης η Ουκρανία να λάβει οικονομική αποζημίωση για τις καταστροφές που προκάλεσε ο πόλεμος από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό που έχουν δεσμευθεί. Το κείμενο του Γουίτκοφ αναφέρει μόνο πως η Ουκρανία θα αποζημιωθεί οικονομικά, χωρίς να αναφέρει από πού θα προέλθουν τα χρήματα.

Η πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραμπ πιστεύει ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να συμφωνήσει σε «de facto» παράδοση του 20% των εδαφώνη της στη Ρωσία στο πλαίσιο μίας πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας με την Μόσχα.

Δημοσίευμα του Reuters, επικαλείται έγγραφο, το οποίο περιέχει τις προτάσεις που παρουσιάστηκαν στους Ευρωπαίους από τον Ειδικό Απεσταλμένο των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ στη σύνοδο κορυφής που έγινε στο Παρίσι.

Οι ΗΠΑ προτείνουν τα ακόλουθα:

1. Μόνιμη κατάπαυση του πυρός
2. Οι δύο πλευρές συμμετέχουν άμεσα σε διαπραγματεύσεις με τεχνικά κλιμάκια
3. Η Ουκρανία λαμβάνει ισχυρή εγγύηση ασφάλειας
4. Τα κράτη-εγγυητές θα είναι μια ad hoc ομάδα ευρωπαϊκών κρατών συν μη ευρωπαϊκά κράτη που επιθυμούν να ενταχθούν
5. Η Ουκρανία δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ
6. Η Ουκρανία μπορεί να επιδιώξει την ένταξή της στην Ε.Ε.
7. Οι ΗΠΑ παρέχουν de jure αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου της Κριμαίας
8. Οι ΗΠΑ παρέχουν de facto αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου του Λουχάνσκ
9. Οι ΗΠΑ παρέχουν de facto αναγνώριση των ρωσικά ελεγχόμενων τμημάτων της Ζαπορίζια, του Ντόνετσκ και της Χερσώνας
10. Η Ουκρανία ανακτά εδάφη στην περιφέρεια του Χάρκοβο
11. Η Ουκρανία θα ανακτήσει τον έλεγχο του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής Ζαπορίζια μέσω ΗΠΑ και της διοίκησης του σταθμού, με διανομή ηλεκτρικής ενέργειας και στις δύο πλευρές, καθώς και του φράγματος Κάκοφκα
12. Η Ουκρανία απολαμβάνει ανεμπόδιστη διέλευση στον ποταμό Δνείπερο και τον έλεγχο του οικονομικού πάρκου Kinburn Spit
13. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία θα εφαρμόσουν την συμφωνία οικονομικής συνεργασίας για τα ορυκτά

Οι αντιπροτάσεις Ουκρανίας και Ευρωπαίων

Δημοσίευμα του Reuters, επικαλείται ένα δεύτερο έγγραφο που περιέχει τις προτάσεις που δόθηκε στις ΗΠΑ μετά από τις συνομιλίες Ουκρανών και Ευρωπαίων εκπροσώπων στο Λονδίνο.

Το έγγραφο περιέχει τις ακόλουθες προτάσεις:

• Δέσμευση για πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός στον αέρα, στη ξηρά και στη θάλασσα
• Άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών για την τεχνική εφαρμογή, με τη συμμετοχή των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών χωρών. Αυτό θα γίνει παράλληλα με την προετοιμασία της ατζέντας και των λεπτομερειών για μια πλήρη ειρηνευτική συμφωνία
• Παρακολούθηση της εφαρμογής της κατάπαυσης του πυρός, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και με την υποστήριξη τρίτων χωρών.
• Η Ρωσία πρέπει να επιστρέψει άνευ όρων όλα τα απελαθέντα και παράνομα εκτοπισμένα ουκρανικά παιδιά
• Ανταλλαγή όλων των αιχμαλώτων πολέμου
• Η Ρωσία πρέπει να απελευθερώσει όλους τους αμάχους κρατούμενους
• Η Ουκρανία λαμβάνει ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας, μεταξύ άλλων, από τις ΗΠΑ, ενώ δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των συμμάχων σχετικά με την ένταξη στη ΝΑΤΟ
• Κανένα περιοριστικό μέτρο κατά των ουκρανικών αμυντικών δυνάμεων
• Τα κράτη εγγυητές θα είναι μια ad hoc ομάδα ευρωπαϊκών και μη ευρωπαϊκών χωρών που θα εκδηλώσουν την πρόθεσή τους. Δεν θα επιβληθούν περιορισμοί στην παρουσία, τα όπλα και τις επιχειρήσεις φιλικών ξένων δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας
• Η Ουκρανία θα επιδιώξει την ένταξή της στην ΕΕ
• Τα εδαφικά ζητήματα θα συζητηθούν και θα επιλυθούν μετά από πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός
• Οι εδαφικές διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν με βάση τη γραμμή ελέγχου
• Η Ουκρανία ανακτά τον έλεγχο του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, καθώς και του φράγματος Καχόβκα
• Η Ουκρανία απολαμβάνει ανεμπόδιστη διέλευση στον ποταμό Δνείπερο και τον έλεγχο της χερσονήσου Κινμπούρν
• Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία εφαρμόζουν συμφωνία οικονομικής συνεργασίας/ορυκτών
• Η Ουκρανία θα ανακατασκευαστεί πλήρως και θα αποζημιωθεί οικονομικά, μεταξύ άλλων μέσω των ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων που θα παραμείνουν δεσμευμένα έως ότου η Ρωσία αποζημιώσει την Ουκρανία για τις ζημίες που της προκάλεσε.
• Οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία από τις ΗΠΑ από το 2014 ενδέχεται να χαλαρώσουν σταδιακά μετά την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης και να επαναφερθούν σε περίπτωση παραβίασης της ειρηνευτικής συμφωνίας.