Πετάει το γάντι στην Κίνα ο Τραμπ – Η ανορθόδοξη στρατηγική «εξόντωσής» της και οι δασμοί
Τουλάχιστον αυτό φαίνεται από την απόφασή του να κλιμακώσει τον μεταξύ τους εμπορικό πόλεμο ανακοινώνοντας δασμούς 125% σε βάρος του Πεκίνου την ίδια στιγμή που έκανε γνωστό ότι θα εφαρμοστεί μια παύση 90 ημερών στους νέους δασμούς και μια ουσιαστική μείωση 10%, επίσης με άμεση ισχύ.
Πρακτικά αυτό σημαίνει, ότι προσώρας, καθώς κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα επακολουθήσει, η αναδιάταξη της παγκόσμιας οικονομικής τάξης βρίσκεται σε αναμονή, τουλάχιστον προς το παρόν και η υποσχόμενη χρυσή εποχή της αμερικανικής μεταποίησης που έχει υποσχεθεί ο Αμερικανός πρόεδρος θα πρέπει να περιμένει.
Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με σαφήνεια εάν αυτό ήταν το σχέδιο του Τραμπ από την αρχή ή μια αντίδραση στον πανικό των επενδυτών και την αυξανόμενη δημόσια αποδοκιμασία και ανησυχία για το μέλλον. Ίσως και να μην το μάθουμε ποτέ.
Πάντως αν πιστέψουμε τον Υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ οι δασμοί ήταν μέρος του σχεδίου του εξαρχής για να ενθαρρύνει τα έθνη να κάτσουν στον τραπέζι των διαπραγματεύσεων ενώ άφησε να εννοηθεί ότι η Κίνα έπεσε στην παγίδα με τον τρόπο που αντέδρασε.
Η πραγματικότητα είναι με την κίνηση αυτοί οι ΗΠΑ αντάμειψαν τις χώρες που δεν αντέδρασαν δυναμικά στους δασμούς, επέτρεψαν στο χρηματιστήριο να ανακάμψει και οδηγούν σε διεύρυνση του μετώπου με την Κίνα.
Αυτό θα έχει τις δικές του παγκόσμιες οικονομικές επιπτώσεις, αλλά είναι περισσότερο σύμφωνο με την πρόσφατη αμερικανική εξωτερική πολιτική, που επιδιώκει να περιορίσει τις κινεζικές φιλοδοξίες.
Το ζητούμενο Τραμπ μια συμμαχία κατά της Κίνας;
Το μεγάλο ερώτημα, ωστόσο, είναι εάν οι ενέργειες του Τραμπ την περασμένη εβδομάδα – βάζοντας στο στόχαστρο συμμάχους και απειλώντας την καθιερωμένη παγκόσμια τάξη – θα κάνουν πιο δύσκολη την επιδίωξη μιας τέτοιας στρατηγικής.
Γιατί αν ο στόχος του Αμερικανού προέδρου ήταν να φτιάξει μια συμμαχία απέναντι στην Κίνα ο τρόπος που επέλεξε να το κάνει είναι τουλάχιστον ανορθόδοξος.
Οι κινήσεις του δείχνουν ότι πιστεύει ότι η Κίνα αποτελεί οικονομική και γεωπολιτική απειλή για τις ΗΠΑ – μεγαλύτερη ίσως από ότι η Σοβιετική Ένωση – και φαίνεται να βλέπει τους δασμούς ως ισοδύναμο της μαζικής αύξησης των στρατιωτικών δαπανών από τον Ρόναλντ Ρίγκαν τη δεκαετία του 1980 που συνέβαλε στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Η αλήθεια είναι ότι η ισχύς της Κίνας από τις μεταρρυθμίσεις του Ντενγκ Ξιαοπινγκ στα τέλη της δεκαετίας του 1970 μεγαλώνει σε πείσμα εκείνων που πιστεύουν ότι η μία από τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου θα καταρρεύσει.
Στο βάθος… ύφεση
Ένα ακόμη ερώτημα που θα απαντηθεί στο μέλλον είναι αν η Αμερική θα γλιτώσει την ύφεση καθώς υψηλόβαθμα οικονομικά στελέχη είχαν κρούσει καμπανάκι κινδύνου μετά τις εξελίξεις των τελευταίων ωρών.
Σύμφωνα με τον Τζο Μρουσουέλας, επικεφαλής οικονομολόγο της εταιρείας συμβούλων RSM US, που μίλησε στο CNNi «η αίσθηση μου εδώ είναι ότι η οικονομία (των ΗΠΑ) εξακολουθεί να είναι πιθανό να πέσει σε ύφεση, δεδομένου του επιπέδου των ταυτόχρονων κραδασμών που απορρόφησε».
«Το μόνο που κάνει είναι να αναβάλει προσωρινά αυτό που πιθανότατα θα είναι μια σειρά από τιμωρητικούς φόρους εισαγωγής στους εμπορικούς συμμάχους των ΗΠΑ». Νωρίτερα την Τετάρτη (9/4), η RSM US αύξησε τις πιθανότητες ύφεσης στο 55% από 20%.
κίνδυνο ύφεσης για την αμερικανική οικονομία ακόμη και μετά την παύση 90 ημερών του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στους δασμούς για συγκεκριμένες χώρες, βλέπει και ηη Goldman Sachs. Οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η οικονομία των ΗΠΑ θα αναπτυχθεί με πολύ αργό ρυθμό μόλις 0,5% το 2025. Επίσης η τράπεζα της Wall Street βλέπει τώρα 45% πιθανότητα ύφεσης τους επόμενους 12 μήνες.
Το μόνο που μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα είναι ότι η μπάλα είναι πλέον στην Κίνα και ότι ο Αμερικανός πρόεδρος «δεν θέλει να χάσει για οικονομικούς λόγους, ξεκάθαρα, αλλά και για πολιτικούς λόγους» αυτόν τον πόλεμο.
Όπως και η Κίνα φυσικά. Σε μια δήλωση πριν από την αποκάλυψη του νέου δασμολογικού συντελεστή, εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον χαρακτήρισε τις κινήσεις του Τραμπ ως «εκφοβισμό» και προειδοποίησε ότι «η απειλή και ο εκβιασμός δεν είναι ο σωστός τρόπος για να εμπλακεί κανείς με την Κίνα».
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι κανείς δεν μπορεί να προδιαγράψει τις επόμενες κινήσεις ούτε της Ουάσιγκτον, ούτε του Πεκίνου.
Καμπανάκι για την παγκόσμια οικονομία από τον ΠΟΕ
Οι συνέπειες σε κάθε περίπτωση για την παγκόσμια οικονομία θα είναι τεράστιες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου έχει εκτιμήσει ότι ο εμπορικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να μειώσει το εμπόριο αγαθών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας έως και 80%.
Αυτό θα ισοδυναμούσε με πτώση 466 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο εμπόριο μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, με βάση τα εμπορικά στοιχεία του περασμένου έτους, όπου πούλησαν η μία στην άλλη αγαθά αξίας 582,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
«Αυτή η προσέγγιση μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, οι οποίες μαζί αντιπροσωπεύουν περίπου το 3% του παγκόσμιου εμπορίου, έχει ευρύτερες επιπτώσεις που θα μπορούσαν να βλάψουν σοβαρά τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.
Η διαίρεση της παγκόσμιας οικονομίας σε δύο μπλοκ με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμη μείωση του παγκόσμιου πραγματικού ΑΕΠ κατά σχεδόν 7%, προστίθεται.
Ασαφές είναι τι θα γίνει με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία την Τετάρτη (9/4) ενέκρινε μια πρώτη σειρά αντιποίνων που θα τεθούν σε ισχύ την επόμενη Τρίτη, 15 Απριλίου. Εάν η Κίνα πλήττεται με πρόσθετους δασμούς λόγω των αντιποίνων τους, δεν είναι σαφές αν αυτό θα ισχύσει με τα 27 κράτη μέλη, αν και μέλη της κυβέρνησης Τραμπ λένε ότι το πρόβλημα είναι το Πεκίνο.
Σύμφωνα με την απόφαση οι ευρωπαϊκοί δασμοί στα αμερικανικά προϊόντα θα τεθούν σε ισχύ σε τρεις φάσεις. Οι πρώτοι από τις 15 Απριλίου, οι επόμενοι θα ισχύσουν από τα μέσα Μαΐου και οι τελικοί θα ακολουθήσουν τον Δεκέμβριο.
Οι δασμοί της 15ης Απριλίου θα αφορούν προϊόντα αξίας 3,9 δισ. ευρώ που πωλούν οι ΗΠΑ σε χώρες της Ε.Ε.. Ένα μήνα αργότερα, στις 15 Μαΐου, άλλα 13,5 δισ. ευρώ αγαθών θα επηρεαστούν, ακολουθούμενα από άλλα 3,5 δισ. ευρώ από την 1η Δεκεμβρίου.
