Ιδεολογικά αντίθετοι στο νομοσχέδιο είναι μόνο τα κόμματα της Αριστεράς
Μια σημαντική αντιπαράθεση ξεκίνησε χθες στη Βουλή, καθώς εισήχθη στην Ολομέλεια για συζήτηση – και ψήφιση την Παρασκευή – το νομοσχέδιο της Ν.Δ. για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Μοιάζει αρκετά ξεκάθαρο εξαρχής και βάσει αυτών που διημείφθησαν στην αρμόδια επιτροπή, ότι το νομοσχέδιο θα το ψηφίσουν μόνο οι βουλευτές της Ν.Δ. Μία μικρή πιθανότητα υπάρχει να το ψηφίσει και η ακροδεξιά Ελληνική Λύση, τα υπόλοιπα κόμματα όχι μόνο στάθηκαν απέναντι από το νομοσχέδιο, αλλά επεσήμαναν εμφατικά ότι είναι αντισυνταγματικό.
Βεβαίως ιδεολογικά αντίθετοι στο νομοσχέδιο είναι μόνο τα κόμματα της Αριστεράς (ΚΚΕ, Νέα Αριστερά και ΣΥΡΙΖΑ), το ΠΑΣΟΚ αποφάσισε να καταψηφίσει, ενώ μέχρι πρόσφατα έλεγε «ναι στα ιδιωτικά πανεπιστήμια» (ακόμη λέει ναι, απλώς «μετά από αναθεώρηση του άρθρου 16») και Νίκη- Πλεύση- Σπαρτιάτες απλώς έχουν πολιτική αντίθεση.
Το νομοσχέδιο φυσικά θα ψηφιστεί από το σύνολο των βουλευτών της Ν.Δ. και μόνο αυτούς, υπό κανονικές συνθήκες. Και θα γίνει νόμος του κράτους, ανοίγοντας τον δρόμο σε όλα τα ιδιωτικά συμφέροντα που ετοιμάζονται εδώ και πολύ καιρό για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Η πρώτη συμφωνία που έχει γίνει γνωστή εδώ και πολλούς μήνες (σύμφωνα με πληροφορίες, η συμφωνία οριστικοποιήθηκε τον περασμένο Ιούνιο, με τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης Μητσοτάκη) αφορά στην ίδρυση παραρτήματος του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας (University of Nicosia, UoN) από μία θυγατρική του τεράστιου επενδυτικού Fund CVC, το οποίο έχει τεράστια παρουσία στην ελληνική αγορά.
Τι εστί CVC
Είναι μια εταιρεία που έχει επενδύσει περί το 1,8 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, εξαγοράζοντας επιτυχημένες εταιρείες και δραστηριότητες, σε μια ευρεία γκάμα: Διαθέτει μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες παροχής ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας (“Υγεία”, Metropolitan Hospital, “Μητέρα”, Metropolitan General, Creta Inter Clinic) και τις εταιρείες “Λητώ”, Vivartia, “Δωδώνη”, Skroutz, e- travel, D Marinas Hellas, Εθνική Ασφαλιστική και το 10% της ΔΕΗ.
Φαίνεται να έχει δεσμούς με τη Νέα Δημοκρατία και ιδιαίτερα με την οικογένεια Μητσοτάκη, με την κόρη του πρωθυπουργού να εργάζεται για μία διετία στην εταιρεία, σε κορυφαία θέση μάλιστα, παρότι ήταν η πρώτη της εργασία.
Η θυγατρική της CVC, που θα υλοποιήσει τη συνεργασία με το UoN, θα λειτουργήσει σίγουρα μία ιατρική σχολή και δύο ακόμη που δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Οι εγκαταστάσεις της θα δημιουργηθούν στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού.
Κι άλλοι “παίχτες”
Ενδιαφέρον υπάρχει και από άλλες πλευρές. Τουλάχιστον ένα από τα υφιστάμενα κολέγια που παρέχει πτυχίο ιδιωτικού ευρωπαϊκού πανεπιστημίου έχει προχωρήσει τις επαφές και έχει συμφωνήσει να δημιουργήσει παράρτημα του εν λόγω πανεπιστημίου στην Αθήνα, ενώ σε αντίστοιχες συζητήσεις βρίσκονται και άλλα δύο τουλάχιστον κολέγια. Επιχειρηματικά συμφέροντα που έχουν συμφωνήσει με ισπανικό πανεπιστήμιο αναμένεται να κάνουν επίσης κίνηση.
Όχι, φυσικά, δεν πρόκειται να έρθει το… Χάρβαρντ στην Ελλάδα, στην πραγματικότητα έχουν γίνει επαφές με επιχειρηματικά συμφέροντα της ημεδαπής και αμερικανικά ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα (όχι Ivy League, “δεύτερης ταχύτητας”), αλλά μέχρι τώρα όλες φαίνεται να έχουν προσκρούσει σε “τοίχο” – η ελληνική αγορά είναι πολύ μικρή για ένα μεγάλο ίδρυμα και τα μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια ΔΕΝ έχουν παραρτήματα. Η μόνη εξαίρεση είναι κάποιες σκόρπιες σχολές σε χώρες που πληρώνουν αδρά (Σαουδική Αραβία, Εμιράτα, Σιγκαπούρη) με επισκέπτες καθηγητές και δίχως μόνιμες εγκαταστάσεις. Αλλά δεν υπάρχει κάποιος στην Ελλάδα να δώσει τέτοια χρήματα.
Τουλάχιστον ένας επιχειρηματίας έχει διακηρύξει την πρόθεσή του να εξετάσει την πιθανότητα να ιδρύσει παράρτημα του (κρατικού, γαλλικού) Πανεπιστημίου της Σορβόννης στην Αθήνα, αλλά αυτή είναι μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση.
Ποιες σχολές θα έλθουν
Όσοι ξοδεύουν μπόλικα λεφτά για να σπουδάσουν τα παιδιά τους, που απέτυχαν στις πανελλαδικές, Ιατρική στην Κύπρο, την Ιταλία ή τη Ρουμανία, μπορούν να… χαρούν, αφού εκτός από την Ιατρική του UoN, εκτιμάται ότι θα ιδρυθούν τουλάχιστον 2-3 ακόμη ιατρικές σχολές. Επίσης σε ιδιαίτερα υψηλή ζήτηση φαίνεται να είναι η Νομική και η Πληροφορική, η Φαρμακευτική, η Οδοντιατρική/Οδοντοτεχνική και τα Οικονομικά. Οπότε αναμένεται αυτά να είναι τα πρώτα αντικείμενα που θα έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν “ιδιωτικά” στην Ελλάδα.
Βεβαίως να πούμε κάτι σημαντικό. Από τους 40.000 περίπου Έλληνες φοιτητές του εξωτερικού, πλέον των 37.000 είναι μεταπτυχιακοί. Οι οποίοι κάνουν μεταπτυχιακό σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού, το οποίο έχουν επιλέξει σε συνδυασμό με τη χώρα και την αγορά εργασίας, προκειμένου να παραμείνουν σε αυτή τη χώρα και να εργαστούν στο αντικείμενο εξειδίκευσής τους. Απ’ αυτούς τους 37.000, ούτε ένας δεν πρόκειται να επιστρέψει στην Ελλάδα για να κάνει μεταπτυχιακό σε… ιδιωτικό πανεπιστήμιο.
Οπότε μόλις 3.000 Έλληνες φοιτητές είναι ο “στόχος” να επαναπατριστούν. Αυτά για να μην ακούτε τα παπατζηλίκια που σας λένε οι κυβερνητικοί και τα “παπαγαλάκια” τους…
Επενδύσεις… μη κερδοσκοπικές;
Το νομικό πλαίσιο που προκρίνει η κυβέρνηση θεωρητικά θα επιτρέπει τη δημιουργία μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων. Στην πραγματικότητα, αυτό δε σημαίνει τίποτε: Όπως είδαμε παραπάνω, όλες οι προσπάθειες δημιουργίας τέτοιων ιδρυμάτων είναι κερδοσκοπικές επιχειρήσεις. Όπως ακριβώς θα είναι και τα πανεπιστήμια αυτά. Ο νόμος που έχει φέρει η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι… διάτρητος και πρακτικά επιτρέπει την άσκηση κανονικής επιχειρηματικής δραστηριότητας από τα ιδιωτικά ΑΕΙ, με… ελάχιστα “κόλπα” (λ.χ. μεταφορά των κερδών στη “μητρική εταιρεία” της αλλοδαπής). Και επίσης δεν επιβάλλει ένα μίνιμουμ ερευνητικής δραστηριότητας και δημοσιεύσεων, που θα ήταν μια πραγματική “θωράκιση”, ώστε τα πανεπιστήμια που θα δημιουργηθούν να μην είναι απλώς επιχειρήσεις πώλησης πτυχίων.
Αντισυνταγματικότητα
Η μόνη “απειλή” για τα σχέδια της κυβέρνησης είναι το ενδεχόμενο αντισυνταγματικότητας του νομοσχεδίου. Ακόμη και η επιστημονική υπηρεσία της Βουλής (που βρίσκεται υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης) δεν μπόρεσε να δώσει το “ΟΚ” ότι το νομοσχέδιο δεν είναι αντισυνταγματικό, σημειώνοντας ότι το θέμα θα πρέπει να λυθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Όπου και θα πάει φυσικά. Και εκεί η τύχη του είναι άγνωστη, αν και τα ανώτατα δικαστήρια έχουν μια τάση να… “συνεργάζονται” με τέτοιες στρατηγικές αποφάσεις της σημερινής κυβέρνησης. Με πρώτο τον Άρειο Πάγο – μην ξεχνάμε την απαράδεκτη απόφαση για τις εταιρείες διαχείρισης, που “χαντακώνει” εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες και την οποία έλαβε μέσα σε… λιγότερο από δύο εβδομάδες, ενώ συνήθως για αποφάσεις αυτού του τύπου χρειάζεται 12 έως 18… μήνες!
Δεν ξέρω βεβαίως ποιο θα είναι το σκεπτικό μιας τέτοιας απόφασης, καθώς το άρθρο 16 είναι απολύτως ξεκάθαρο και το Σύνταγμα κατισχύει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (την οποία επικαλείται η κυβέρνηση και οι λίγοι συνταγματολόγοι που το θεωρούν “ΟΚ”) σε κάθε περίπτωση.
