Οι υδρογονάνθρακες, η Chevron, το Τουρκολιβυκό και το “μικρό καλάθι” 

Επειδή πολλά γράφονται μετά το ενδιαφέρον της Chevron για δύο θαλασσοτεμάχια νότια της Κρήτης, όχι μετά από δικές μας ενέργειες, μια προκήρυξη ή έναν διαγωνισμό, αλλά από δικό της αίτημα, αν λέει κάτι αυτό… Αναλυτές, υπουργοί και διάφοροι “παραπάγκοι” της εξουσίας, που μας έλεγαν πως η Ελλάδα δε θα γίνει Ελντοράντο για γεωτρήσεις, έχει την πράσινη και “στοχαστική” ενέργεια, ξαφνικά μας βγαίνουν με “κόκκινο” υπερθεματιστές σε ό,τι επί δεκαετίες δεν πίστευαν, ενώ αποκαλούσαν γραφικούς τον αείμνηστο Φώσκολο, τον Κωνοφάγο, τον Μακρή, τον Ζεληλίδη, την Φωκιανού και πιο πρόσφατα τον Μπασιά. 

Στροφή 180 μοιρών 

Έφτασαν οι ξαφνικοί “πλειοδότες” των γεωτρήσεων, να μας λένε μαζί με τα “παπαγαλάκια” τους πως η κίνηση της Chevron ενισχύει τα ελληνικά δίκαια και ακυρώνει στην πράξη το παράνομο Τουρκολιβυκό μνημόνιο, αυτό για το οποίο τίποτα στο πεδίο δεν κάναμε, ακόμη και στη μερικώς οριοθετημένη ΑΟΖ μας με την Αίγυπτο, στην Κάσο πέραν των 6 ν.μ. δεν πήγαμε τις έρευνες για πόντιση καλωδίου, με την Τουρκία να κάνει επίδειξη σημαίας με τα πολεμικά της πλοία επί υπαρκτών και όχι δυνητικών κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Εδώ και 5 χρόνια η παρούσα κυβέρνηση ήταν εκείνη που… ποιούσε την νήσσαν με την “πράσινη ανάπτυξη” και τα “πράσινα άλογα”. Και με το που ήρθε ο Τραμπ με το «drill baby drill», το ρίξαμε στο τσάμικο, που λέει και ο λαός μας, και ξάφνου αναγνωρίσαμε την αξία της αξιοποίησης των κοιτασμάτων και γεωπολιτικά και οικονομικά. 

Την Τουρκία την… ξεχάσαμε; 

Τα συγκεκριμένα λοιπόν θαλάσσια τεμάχια, νότια της Κρήτης, αναφορικά με το παράνομο Τουρκολιβυκό μνημόνιο, αφορούν σε κάτι τις παράνομες χαράξεις και καταθέσεις επίσημα με χάρτες και συντεταγμένες ΑΟΖ την πλευρά της Τουρκίας; Ο χάρτης που σας παραθέτουμε τα λέει όλα, μα όλα… Αχ, αείμνηστε Φώσκολε, τι και με ποιους πάλευες επί 50 χρόνια! Το παράνομο Τουρκολιβυκό μνημόνιο αρχίζει ανατολικά της γραμμής του ανατολικότερου από τα δύο στα νότια και όχι νοτιοανατολικά της Κρήτης, που αιτήθηκε η Chevron. Δεν ακουμπάει σε αυτό το τεμάχιο με τίποτα, ούτε αυτό ακουμπά στις παράνομες τουρκικές αξιώσεις του παράνομου Τουρκολιβυκού, άλλωστε, σύμφωνα με τους χάρτες που έχουν δημοσιεύσει και καταθέσει στα Ηνωμένα Έθνη. 

Βιάζονται να πανηγυρίσουν 

Εκεί στο υπουργείο Εξωτερικών φαίνεται πως βιάζονται να πανηγυρίσουν για την εξέλιξη με τη Chevron. Τα βήματα είναι πολλά ακόμα και στη διπλωματία χρειάζονται χαμηλότεροι τόνοι. Παραβλέπουμε όμως πως την ίδια περίοδο που λαμβάνουν χώρα όλα αυτά, οι ΗΠΑ βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με την Τουρκία για την επάνοδο της γείτονος στο πρόγραμμα των F-35 και των λοιπών εξοπλιστικών προγραμμάτων, από τα οποία η Τουρκία έχει αποκλειστεί.

Ο αμερικανικός παράγοντας 

«Η Τουρκία είναι ένας σημαντικός σύμμαχος και συνεχίζουμε να αναζητούμε πιθανές ευκαιρίες για την ενίσχυση της σχέσης μας σε μια σειρά τομέων», ανέφερε προχθές ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχετικά με το ενδεχόμενο της επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35. Αν κοιτάξουμε την πλήρη εικόνα λοιπόν, θα δούμε πως η κατάσταση είναι περισσότερο περίπλοκη. Φαίνεται πως αυτήν την περίοδο λαμβάνει χώρα μια διαπραγμάτευση μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας για άρση των κυρώσεων (CAATSA) και είναι φυσικό να χρησιμοποιούνται διάφοροι μοχλοί πίεσης. 

Οι κυρώσεις και οι τρόποι… παράκαμψης 

Οι ΗΠΑ επέβαλαν τις κυρώσεις στην Τουρκία μετά την αγορά του συστήματος των S-400 από τη Ρωσία. Από τότε απαιτούν την αδρανοποίηση και απόσυρση του συστήματος, προκειμένου να εξετάσουν αν θα άρουν τις κυρώσεις. Η Τουρκία εμφανίζεται ανυποχώρητη και προκειμένου να πιέσει τις ΗΠΑ, δημοσιοποιεί πως διαπραγματεύεται την αγορά άλλων σύγχρονων αεροσκαφών, όπως τα Eurofighter, από το Ηνωμένο Βασίλειο. Η πρόθεση ακύρωσης, που κάποιοι πανηγυρικά εμφανίζουν αν και αστήριχτα εδώ στην Ελλάδα προσώρας, επί της ουσίας του Τουρκολιβυκού μνημονίου μέσω της παρουσίας Chevron στα οικόπεδα νότια της Κρήτης, θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί έναν μοχλό πίεσης των ΗΠΑ, προκειμένου να υποχωρήσει η Τουρκία. 

Το παζάρι και τα ενδεχόμενα 

Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί αν η Τουρκία δεχτεί να υποχωρήσει, απαιτώντας μεταξύ των άλλων επικύρωση του Τουρκολιβυκού μνημονίου; Η κατάσταση μπορεί να γίνει ακόμη περισσότερο περίπλοκη και οδυνηρή αν ο Αμερικανός πρόεδρος, με το γνωστό ύφος διαπραγμάτευσης, αποφανθεί π.χ. πως, επειδή αγαπά την Ελλάδα και τους Έλληνες, που διαμόρφωσαν τον δυτικό κόσμο, θεωρεί πως πρέπει να επωφεληθούν της τεράστιας ευκαιρίας να μοιραστούν με τους Τούρκους τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων και να “καταπιούν” τις ανοησίες περί διεθνούς δικαίου, αφού χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ δε διαθέτουν ισχυρά “χαρτιά” στο τραπέζι… 

Η μακροπρόθεσμη οικονομική διάσταση 

Πέραν της γεωπολιτικής σημασίας των τελευταίων εξελίξεων με τις αμερικανικές πετρελαϊκές στην Ανατολική Μεσόγειο, οι κινήσεις τους κρύβουν και ειδήσεις που αφορούν την οικονομία και τις αγορές. Αν π.χ. ξεκινήσει η Chevron τις έρευνες νοτίως της Κρήτης, οι πρώτες γεωτρήσεις δεν αναμένονται πριν το 2030 και, αν όλα πάνε καλά, η παραγωγή δεν αναμένεται πριν το 2035. Αν προσδοκούν να κάνουν απόσβεση των επενδύσεων και να αποκομίσουν κέρδη, αυτά θα προκύψουν μετά το 2040 με 2050. Άρα, εκτιμούν πως το 2040 οι τιμές των υδρογονανθράκων θα υπερβαίνουν το υψηλό κόστος εξόρυξης λόγω των μεγάλων βαθών στην περιοχή νοτίως της Κρήτης. Αυτό δεν είναι μια καλή πρόβλεψη για την πρόοδο της ενεργειακής μετάβασης, στην οποία έχουν επενδυθεί πολλές δεκάδες δισ. ευρώ. Με λίγα λόγια, αν δικαιωθούν οι επενδύσεις των πετρελαιάδων, δε θα αποδώσουν όπως αναμένεται οι επενδύσεις στις ΑΠΕ… 

Είναι νωρίς για πανηγύρια, είναι καιρός για περίσκεψη και… δράση

Βλέποντας πέρα από τα πανηγύρια των (μέχρι πρόσφατα… παγερά αδιάφορων για τις εξορύξεις) Ελλήνων “αρμοδίων”, τα ερωτήματα που ανακύπτουν είναι πολλά και οι προβληματισμοί σαφέστατα γεννάνε… ακόμη περισσότερα ερωτήματα. 
Σε ένα καθεστώς υψηλής αβεβαιότητας και αυξανόμενης αυθαιρεσίας, το “διεθνές δίκαιο” δε σημαίνει πλέον αυτό που σήμαινε… ας το ’χουμε αυτό στο μυαλό μας.