Ο Αγάς δικάζει στην Χίο – Το έθιμο στα Μαστιχοχώρια που έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία

Στα Μαστιχοχώρια την Καθαρή Δευτέρα δικάζει ο Αγάς. Μάλιστα στο χωριό Ολύμποι, ο Αγάς έχει και χανούμα! Με τη μορφή του σατιρικού αποκριάτικου γάμου, το ζευγάρι συνοδεία οργάνων περιφέρονται γύρω από τον Πύργο της πλατείας του χωριού, (λιβάδι ονομάζεται η πλατεία στα μαστιχοχώρια) κάθονται στην εξέδρα.

Ο Αγάς με το επιτελείο του αναλαμβάνει τις δίκες, με τους «κολιτζήδες»- στρατιώτες να φέρνουν μπροστά του, όποιον φτάσει μέσα από τα πανέμορφα δρομάκια στην πλατεία του χωριού. Αυτό το αποκριάτικο δρώμενο εμφανίζεται στους Ολύμπους το 1827, όπως και την ίδια περίοδο στα άλλα μαστιχοχώρια.

Οι κάτοικοι από τα χωριά της μαστίχας, σατιρίζουν με αυτό τον τρόπο τον Αγά που προ του 1822, ως επόπτης των Κυβερνητικών δικαιωμάτων επί της μαστίχης, που κάθε κάτοικος υποχρεωνόταν να παραδίδει ως φόρο στο Σουλτάνο και ήταν αμείλικτος δικαστής απέναντι στους μαστιχοπαραγωγούς.

Οι δίκες κρατούν μέχρι τη δύση του ηλίου και όλοι κρίνονται ένοχοι. Ο πολιτιστικός σύλλογος Ολύμπων κερνά όλους τους επισκέπτες κρασί και σούμα, και τα παραδοσιακά γλυκίσματα “βραχόλια” φτιαγμένα με ταμπουρά, το κόκκινο κολοκύθι, (πάνω από 1.000 κομμάτια τηγάνισαν οι κυρίες του χωριού) και ψαθούρια.