Καταρρέει πληθυσμιακά η Ελλάδα – Στο «κόκκινο» περιοχές της Μαγνησίας

Πληθυσμιακή κατάρρευση που είναι δυνατό να υποθηκεύσει την κοινωνική και οικονομική δυναμική περισσοτέρων από των μισών δημοτικών ενοτήτων στην Ελλάδα, καταγράφει νέα μελέτη των ιδρυτικών μελών του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών – καθηγητών Βύρωνα Κοτζαμάνη και Βασίλη Παππά, που δημοσιεύεται στο Flash News. Στον χάρτη της Ελλάδας οι περισσότερες περιοχές απεικονίζονται με έντονο κόκκινο χρώμα που ουσιαστικά δείχνει ότι ο αριθμός των θανάτων είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον αριθμό των γεννήσεων! Μεταξύ αυτών και περιοχές στη Μαγνησία, στην οποία η αναλογία θανάτων και γεννήσεων είναι μεγαλύτερη από τον εθνικό μέσο όρο.

Στην νέα εργασία τους οι κ.κ. Κοτζαμάνης και Παππάς αποτυπώνουν την επιδείνωση του φυσικού ισοζυγίου σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και τις δυσοίωνες προοπτικές για τη χώρα. Είναι χαρακτηριστικό, όπως επισημαίνουν, ότι για πρώτη φορά στη μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας, τα φυσικά ισοζύγια, οι γεννήσεις δηλαδή και οι θάνατοι, αποκτούν μόνιμα αρνητικό πρόσημο, οι γεννήσεις δηλαδή είναι σταθερά λιγότερες από τον αριθμό των θανάτων.

Όπως αποτυπώνεται στη νέα εργασία – ηχηρό καμπανάκι για το μέλλον του πληθυσμού της Ελλάδας, η συνεχής αύξηση του πλήθους των ηλικιωμένων έχει προκαλέσει αύξηση των θανάτων που ξεκίνησε από τις αρχές της δεκαετίας του ‘50, ενώ η συνεχής μείωση του αριθμού των παιδιών που αποκτούν τα ζευγάρια προκάλεσε την μείωση των γεννήσεων μετά το 1980. Οι αντίστροφες πορείες θανάτων και γεννήσεων οδήγησαν έτσι αναπόφευκτα, από ένα σημείο και μετά στην υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων, μια υπεροχή που διευρύνεται συνεχώς. Καταγράφονται 38.500 λιγότερες γεννήσεις από θανάτους την τριετία 2011-13 και 111.000 το 2017-2019 (113 θάνατοι /100 γεννήσεις στη πρώτη και 143 στη δεύτερη). Στην τριετία όμως 2020-22 το έλλειμα διευρύνθηκε σημαντικά (-169.000 γεννήσεις) με αποτέλεσμα να αντιστοιχούν πλέον 168 θάνατοι ανά 100 γεννήσεις. «Η επιδημία επιτάχυνε την αύξηση των θανάτων, μια αύξηση που αναμενόταν ούτως ή άλλως λόγω της αύξησης των ηλικιωμένων αναμεσά στο 2017 και το 2023. Οι επιπτώσεις αντιθέτως της πρόσφατης πανδημίας στις γεννήσεις της ίδιας τριετίας ήταν περιορισμένες, καθώς η μείωση τους (-13.000 ανάμεσα στις δυο προαναφερθείσες τριετίες) ήταν λίγο μεγαλύτερη από την αναμενομένη», παρατηρούν οι κ.κ. Κοτζαμάνης και Παππάς.

Η οφειλόμενη στη συγκυρία (πανδημία) επιδείνωση του φυσικού ισοζυγίου είναι γεγονός, και θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι η κατάσταση θα αλλάξει τα επόμενα χρόνια. Η αύξηση των θανάτων μετά την επιστροφή τους στις 130.000 το 2023 θα είναι από εδώ και πέρα ηπιότερη και επομένως, αν οι ετήσιες γεννήσεις σταθεροποιούνταν γύρω από τις 82.000 (μέσος όρος της τριετίας 202-22), η ψαλίδα γεννήσεις – θάνατοι θα μπορούσε να «κλείσει». Αυτό όμως δεν πρόκειται να συμβεί καθώς οι θάνατοι θα είναι μεν τα επόμενα χρόνια λίγο λιγότεροι κατά μέσο όρο από τους 138.000 που καταγράφηκαν το 2020 – 2022, αλλά οι γεννήσεις θα είναι αρκετά λιγότερες από τον μέσο όρο των 82.000 της ίδια τριετίας» αναφέρουν αποδίδοντας τις δυσοίωνες προβλέψεις σε δύο δεδομένα. Πρώτον, ότι το πλήθος των γυναικών σε ηλικία απόκτησης παιδιών θα συνεχίσει να μειώνεται και ότι δεν αναμένονται ριζικές θετικές αλλαγές στο περιβάλλον για τη δημιουργία οικογένειας και απόκτησης παιδιών.

«Τα φυσικά ισοζύγια θα συνεχίζουν επομένως να είναι αρνητικά τα επόμενα χρόνια κυμαινόμενα γύρω από τις -55.000 ετησίως, ενώ η αναλογία γεννήσεων προς θανάτους, παρόλες τις όποιες διακυμάνσεις της δεν πρόκειται να μεταβληθεί σημαντικά, κυμαινόμενη από 170 έως 180 θανάτους ανά 100 γεννήσεις, εκτιμούν οι δύο ερευνητές.

Στο κόκκινο η μισή Ελλάδα

Το πρόβλημα αποτυπώνεται στον χάρτη της Ελλάδας, όπου σχεδόν η μισή χώρα είναι στο «κόκκινο», δηλαδή οι θάνατοι είναι από τέσσερις φορές και πάνω περισσότεροι σε σχέση με τις γεννήσεις.

Ο χάρτης αναδεικνύει τις σημαντικές διαφοροποιήσεις που υποκρύπτονται κάτω από τον εθνικό μέσο όρο (1,68 θάνατοι/γέννηση), ένα μέσο όρο που είναι ήδη ανησυχητικός και που δεν αναμένεται να βελτιωθεί τα επόμενα έτη. «Η επιτάχυνση του ρυθμού μείωσης του πληθυσμού μας τα επόμενα χρόνια στη περίπτωση ενός ουδέτερου μεταναστευτικού ισοζυγίου, είναι επομένως αναπόφευκτη. Το γεγονός δε ότι στις μισές σχεδόν (459 από τις 1036) Δημοτικές Ενότητες που βρίσκονται όλες, εκτός σπανίων εξαιρέσεων, στο ορεινό και ημιορεινό τμήμα της ηπειρωτικής Ελλάδας, αντιστοιχούν περισσότεροι από τρεις θάνατοι ανά γέννηση προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία καθώς η μελλοντική δημογραφική τους δυναμική είναι ήδη υποθηκευμένη», αναφέρεται στην εργασία.

Πάνω από τον μέσο όρο η Μαγνησία

Η Μαγνησία, όπως και η Θεσσαλία (2,1) κινείται πάνω από τον εθνικό μέσο όρο που αφορά σε 1,68 θανάτους ανά γέννηση.

Όπως αποτυπώνεται στον χάρτη οι περιοχές κυρίως του Νοτίου Πηλίου, των Καναλίων – Κεραμιδίου και της Σούρπης Πτελεού είναι σε έντονο κόκκινο χρώμα, δηλαδή τέσσερις θάνατοι ανά γέννηση ενώ και στις υπόλοιπες περιοχές του νομού οι θάνατοι πάνω από δύο ανά γέννηση.

ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ

Πηγή: taxydromos.gr