Η «επικίνδυνη» οδήγηση του Τραμπ – Οι δασμοί που οδηγούν σε αχαρτογράφητα νερά
Αν σε κάτι είναι αταλάντευτος ο Ντόναλντ Τραμπ από την πρώτη ώρα που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας είναι οι δασμοί. Και αν οι προηγούμενες εξαγγελίες θεωρούντο εν μέρει διαπραγματευτικά όπλα, η τελευταία απόφαση για δασμούς 25% στα αυτοκίνητα που εισάγονται έχει ανάψει φωτιές στις διεθνείς αγορές, που είναι αμφίβολο αν μπορούν να σβήσουν εύκολα.
Ήδη μετά την ανακοίνωση Τραμπ οι μετοχές των αυτοκινητοβιομηχανιών σε ΗΠΑ, Ευρώπη και Ασία έχουν πάρει την κατιούσα. Ειδικά στη Γερμανία που είναι και η μεγαλύτερη εξαγωγός αυτοκινήτων στις ΗΠΑ η κατάσταση είναι ενδεικτική: Οι τίτλοι της Porsche AG υποχώρησαν κατά 5%, της Mercedes-Benz Group AG κατά 5.2%, της BMW AG κατά 4.9% και της Volkswagen AG (στην οποία ανήκουν η Audi και η Lamborghini) κατά 4.3%. Ανάλογο ήταν το κλίμα και στις ΗΠΑ όπου οι τρεις μεγαλύτεροι κατασκευαστές αυτοκινήτων κατέγραψαν σημαντική πτώση: General Motors (-8%), Stellantis (-4%) και Ford Motor (-2%).
Ήταν αυτός ο στόχος του Τραμπ; Φυσικά και δεν ήταν, αφού ο ίδιος πιστεύει ότι το ασταθές κλίμα στις αγορές θα διαρκέσει για μικρό χρονικό διάστημα και σύντομα όλοι θα προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, τους κανόνες των οποίνω θέτει ο ίδιος.
Μπορεί να αναστηθεί το Ντιτρόιτ;
Το όνειρο του Αμερικανού προέδρου είναι να δώσει μια νέα πνοή στην αμερικάνικη αυτοκινητοβιομηχανία. Να περιορίσει τις εισαγωγές και να ωθήσει κυρίως τις αμερικάνικες, αλλά και τις ξένες εταιρείες να στήσουν εκ νέου εργοστάσια στις ΗΠΑ. Ίσως οραματίζεται να «αναστήσει» το Ντιτρόιτ, το οποίο για δεκαετίες ολόκληρες ήταν περίπου το κέντρο της γης στην εξέλιξη του αυτοκινήτου. Φιλόδοξος στόχος, αν και πρακτικά ανέφικτος, τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα. Το στήσιμο μιας βιομηχανίας αυτοκινήτων είναι μια ακριβή επένδυση και δεν αρκεί το κίνητρο «δε θα πληρώνεις δασμούς». Ακόμα και στο καλύτερο σενάριο θα χρειαστούν χρόνια για να επανακάμψει η παραγωγή εντός των τειχών.
Η μάχη για τα ανταλλακτικά και το κόστος για την Tesla
Ένα επίσης μεγάλο πρόβλημα που καλούνται να ξεπεράσουν οι ιδιοκτήτες των βιομηχανιών είναι τα ανταλλακτικά των αυτοκινήτων. Ακόμα και σε αυτά που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ ένα μεγάλο μέρος των ανταλλακτικών που χρησιμοποιείται έρχεται από το εξωτερικό. Και ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν σαφής ότι με δασμούς επιβαρύνονται και τα ανταλλακτικά. Το ίδιο πρόβλημα, αν και σε μικρότερη έκταση από τους άλλους, αντιμετωπίζει και ο συνεργάτης του Τραμπ, Ίλον Μασκ, ο οποίος μπορεί να έχει τα εργοστάσια του στο Τέξας και την Καλιφόρνια, αλλά χρησιμοποιεί ανταλλακτικά που έρχονται από εξωτερικό. Όπως και να έχει οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αυξήσεις στις τιμές των αυτοκινήτων που θα κυμαίνοναι από τις 4.000 έως τις 10.000 ευρώ.
Ο μεγάλος γερμανός «ασθενής» δέχεται νέο πλήγμα
Αυτή που θα επηρεαστεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη από τους δασμούς Τραμπ είναι η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία. Οι αμερικανοί είναι οι μεγαλύτεροι και καλύτεροι πελάτες της. Το 73% των εξαγωγών αυτοκινήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τις ΗΠΑ γίνεται από τις τρεις μεγαλύτερες γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, σύμφωνα με την ερευνητική εταιρεία JATO Dynamics. Είναι εξαιρετικά σοβαρό το πλήγμα, όπως και είναι εξαιρετικά απίθανοι οι Γερμανοί να επιλέξουν τις ΗΠΑ για την παραγωγή των αυτοκινήτων τους. Την ώρα που η γερμανική οικονομία περνά ίσως την δυσκολότερη στιγμή στην μεταπολεμική της ιστορία, την ώρα που η κυβέρνηση έχει αποφασίσει θεαματική αύξηση στις αμυντικές δαπάνες, ένα νέο πλήγμα στις ναυαρχίδες της βιομηχανίας της μπορεί να φανεί κρίσιμο για το άμεσο μέλλον της ευρωπαϊκής «ατμομηχανής».
Η απάντηση από Ευρωπαίους και Ασιάτες και το σπιράλ της ύφεσης
Δύο από τα μεγαλύτερα κέντρα της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας η Ε.Ε. και οι χώρες της Ασίας έχουν ουσιαστικά προαναγγείλλει αναλογική απάντηση στους δασμούς Τραμπ. Μια αντίδραση που προφανώς ήταν αναμενόμενη από την αμερικανική κυβέρνηση. Το ερώτημα είναι πού θα οδηγήσει αυτός ο ανοιχτός πλέον οικονομικός πόλεμος. Η πλευρά Τραμπ πιστεύει ότι όντας ο δυνατότερος παίκτης στη σκακιέρα θα μπορέσει να επιβάλλει τις πολιτικές της και μετά από μια αναταραχή κάποιων μηνών οι αγορές θα επιστρέψουν στην κανονικότητα.
Ένα εξαιρετικά πιθανό σενάριο πάντως, βασιζόμενο σε όσο μας λέει η εμπειρία των τελευταίων δύο αιώνων, είναι ότι οι δασμοί σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας δημιουργεί πληθωριστικές πιέσεις και αυτό με τη σειρά οδηγεί σε ακριβότερο χρήμα. Ο διοικητής της Fed, Τομ Μπάρκιν, μάλιστα έκανε λόγο για μια εποχή «μηδενικής ορατότητας». Και έχει σημασία αυτό όταν ακούγεται από το στόμα του κεντρικού τραπεζίτη. Σε αυτήν «ομίχλη» κινείται προς το παρόν η διεθνής οικονομία και ο μεγάλος φόβος είναι ότι τα νέα δεδομένα είναι πιθανό να οδηγούν σε ένα νέο σπιράλ ύφεσης, που κανείς δεν ξέρει αν στην παρούσα φάση μπορούν να την αντέξουν ακόμα και μεγάλες οικονομίες.
