Η διαδικασία διαδοχής του πάπα Φραγκίσκου – Το Κονκλάβιο, ο λευκός καπνός και το «Habemus Papam»

Εδώ και αιώνες μια παπική κηδεία ήταν παραδοσιακά μια περίπλοκη υπόθεση, αλλά ο Πάπας Φραγκίσκος ενέκρινε πρόσφατα σχέδια, με τα οποία η διαδικασία απλοποιείται.

Οι προηγούμενοι ποντίφικες ενταφιάζοντας σε τρία ένθετα φέρετρα από κυπαρίσσι, μόλυβδο και βελανιδιά. Ο Πάπας Φραγκίσκος επέλεξε ένα απλό ξύλινο φέρετρο με επένδυση ψευδάργυρου.

Μάλιστα, κατήργησε την παράδοση της τοποθέτησης της σορού του Πάπα σε μια υπερυψωμένη εξέδρα – γνωστή ως καταφάλκος – στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου για δημόσια προβολή, σύμφωνα με το BBC.

Αντίθετα, οι πενθούντες θα κληθούν να αποτίσουν φόρο τιμής, ενώ η σορός του παραμένει μέσα στο φέρετρο.

Ο πρώτος πάπας που ενταφιάζεται έξω από το Βατικανό

Ο πάπας Φραγκίσκος θα είναι επίσης ο πρώτος Πάπας εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα που θα ταφεί έξω από το Βατικανό.

Ειδικότερα, θα ενταφιαστεί στη Βασιλική της Αγίας Μαρίας, μια από τις τέσσερις μεγάλες παπικές βασιλικές στη Ρώμη.

Η βασιλική είναι μια εκκλησία στην οποία έχει δοθεί ιδιαίτερη σημασία και προνόμια από το Βατικανό.

Ποιος επιλέγει τον νέο Πάπα;

Μετά την ταφή του πάπα Φραγκίσκου, οι ανώτεροι αξιωματούχοι της Καθολικής Εκκλησίας, το Κολλέγιο των Καρδιναλίων καλούνται να επιλέξουν τον διάδοχό του.

Όλοι οι άνδρες, διορίζονται απευθείας από τον Πάπα, και συνήθως χειροτονούνται ως επίσκοποι.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 252 Καθολικοί καρδινάλιοι, 138 από τους οποίους έχουν δικαίωμα ψήφου για τον νέο Πάπα.

Οι υπόλοιποι είναι άνω των 80 ετών, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούν να λάβουν μέρος στις εκλογές, αν και μπορούν να συμμετάσχουν στη συζήτηση για το ποιος πρέπει να επιλεγεί.

Πώς επιλέγεται ο Πάπας και ποιο είναι το κονκλάβιο;

Όταν ο Πάπας πεθαίνει (ή παραιτείται, όπως στη σπάνια περίπτωση του Πάπα Βενέδικτου XVI το 2013), οι καρδινάλιοι καλούνται σε μια συνάντηση στο Βατικανό και ακολουθεί το Κονκλάβιο, όπως είναι γνωστές οι εκλογές.

Από τον θάνατο του Πάπα μέχρι και την εκλογή του διαδόχου του, το Κολλέγιο των Καρδιναλίων είναι επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Οι εκλογές διεξάγονται με άκρα μυστικότητα μέσα στην Καπέλα Σιξτίνα, που είναι περίφημα ζωγραφισμένη από τον Μιχαήλ Άγγελο.

Οι καρδινάλιοι ψηφίζουν μεμονωμένα τον υποψήφιο που προτιμούν μέχρι να καθοριστεί ο επικρατέστερος, μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες. Κατά τους προηγούμενους αιώνες, η ψηφοφορία μπορεί να διαρκούσε εβδομάδες ή μήνες. Να σημειωθεί, δε, πως μερικοί καρδινάλιοι έχουν πεθάνει ακόμη και κατά τη διάρκεια των κονκλάβων.

Η μόνη ένδειξη για το πώς εξελίσσονται οι εκλογές είναι ο καπνός που αναδύεται δύο φορές την ημέρα από το κάψιμο των ψηφοδελτίων των καρδιναλίων. Ο μαύρος καπνός σηματοδοτεί την αποτυχία της εκλογής. Ο παραδοσιακός λευκός καπνός σηματοδοτεί την εκλογή του νέου πάπα.

Πώς δημοσιοποιείται η απόφαση για τον νέο Πάπα;

Αφού βγει λευκός καπνός, ο νέος Πάπας κανονικά πρέπει να εμφανιστεί μέσα σε μια ώρα στο μπαλκόνι που έχει θέα την πλατεία του Αγίου Πέτρου.

Ο ανώτερος καρδινάλιος που συμμετέχει στο κονκλάβιο θα ανακοινώσει την απόφαση με τις λέξεις «Habemus Papam» που σημαίνει «έχουμε έναν Πάπα».

Στη συνέχεια θα παρουσιάσει τον νέο Πάπα με το παπικό όνομα που επέλεξε, το οποίο μπορεί και να μην είναι το αρχικό του όνομα.

Για παράδειγμα, ο Πάπας Φραγκίσκος βαπτίστηκε ως Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, αλλά επέλεξε ένα διαφορετικό όνομα όταν ανακηρύχθηκε πάπας προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, αγίου της Καθολικής εκκλησίας, ιδρυτή του Τάγματος των Φραγκισκανών.

Ποιος μπορεί να γίνει Πάπας;

Θεωρητικά, κάθε Ρωμαιοκαθολικός άνδρας που έχει βαφτιστεί μπορεί να εκλεγεί Πάπας.

Στην πράξη, ωστόσο, οι καρδινάλιοι προτιμούν έναν «δικό τους».

Όταν για παράδειγμα, ο γεννημένος στην Αργεντινή Πάπας Φραγκίσκος εξελέγη από το προηγούμενο κονκλάβιο το 2013, έγινε ο πρώτος ποντίφικας που καταγόταν από τη Νότια Αμερική, μια περιοχή που αντιπροσωπεύει περίπου το 28% των Καθολικών στον κόσμο.

Αλλά το ιστορικό προηγούμενο δείχνει ότι οι καρδινάλιοι είναι πολύ πιο πιθανό να επιλέξουν έναν Ευρωπαίο και δη έναν Ιταλό. Από τους 266 πάπες που έχουν επιλεγεί μέχρι σήμερα, οι 217 ήταν από την Ιταλία.

Παράλληλα, ο Φραγκίσκος έγινε ο πρώτος ιησουίτης που εξελέγη ως πνευματικός ηγέτης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Ποιος είναι ο ρόλος του Πάπα;

Ο Πάπας είναι ο επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας. Θεωρείται ζωντανός διάδοχος του Αγίου Πέτρου, ο οποίος ήταν μεταξύ των αρχικών μαθητών του Χριστού, των Αποστόλων.

Αυτό του δίνει πλήρη και ανεμπόδιστη εξουσία σε ολόκληρη την Καθολική Εκκλησία και τον καθιστά σημαντική πηγή εξουσίας για τους περίπου 1,4 δισεκατομμύρια Καθολικούς του κόσμου.

Ενώ πολλοί Καθολικοί συμβουλεύονται συχνά τη Βίβλο για καθοδήγηση, μπορούν επίσης να στραφούν στις διδασκαλίες του Πάπα, οι οποίες διέπουν τις πεποιθήσεις και τις πρακτικές της Εκκλησίας.

Περίπου οι μισοί χριστιανοί παγκοσμίως είναι Ρωμαιοκαθολικοί. Άλλα δόγματα, συμπεριλαμβανομένων των Προτεσταντών και των Ορθόδοξων Χριστιανών, δεν αναγνωρίζουν την εξουσία του Πάπα.

Ο Πάπας ζει στο Βατικανό, το μικρότερο ανεξάρτητο κράτος στον κόσμο, που περιβάλλεται από την ιταλική πρωτεύουσα, τη Ρώμη.

Ο Πάπας δεν λαμβάνει μισθό, αλλά όλα τα έξοδα μετακίνησης και διαβίωσής του πληρώνονται από το Βατικανό.