Η γαλλική ακροδεξιά δεν είναι πλέον ο “μπαμπούλας”

Μετά την Ιταλία, η άκρα Δεξιά συνέχισε την άλωση των μεγάλων δημοκρατιών της Ευρώπης, κερδίζοντας τις βουλευτικές εκλογές και στην Γαλλία. Η μόνη από τις “μεγάλες” που έχει μείνει αλώβητη, μέχρι στιγμής, είναι η Γερμανία. Και θα παραμείνει έτσι στο ορατό μέλλον, αφού η AfD παραμένει στο πολιτικό περιθώριο και η μεγάλη μάζα του εκλογικού σώματος αρνείται να εγκαταλείψει τα παραδοσιακά κόμματα – οι Χριστιανοδημοκράτες μετά από την κάμψη στις προηγούμενες εκλογές, αναμένεται να κερδίσουν το 2025 πολύ άνετα με ισχυρό ποσοστό και να σχηματίσουν κυβέρνηση, ενδεχομένως με ένα ακόμη από τα άλλα κόμματα. 

Αυτά στη Γερμανία, η οποία έχει “καεί” πάρα πολύ άσχημα από την άκρα Δεξιά και παρότι δεν έχει βαθιά δημοκρατική παράδοση (ουσιαστικά έγινε πραγματική δημοκρατία μόνο μετά τον β’ Παγκόσμιο Πόλεμο) σήμερα έχει ισχυρή δημοκρατική κουλτούρα. 

Στη Γαλλία τα πράγματα είναι… περίεργα. Δεν χρειάζεται να πούμε ότι η Γαλλία είναι η κοιτίδα της σύγχρονης Δημοκρατίας στην Ευρώπη και είναι η χώρα που έχει πρωτοπορήσει σε όλους τους κοινωνικούς αγώνες, αν και παρουσίασε επίσης πολλές… διολισθήσεις προς την αντίθετη κατεύθυνση στη διάρκεια των τελευταίων αιώνων. 
Αλλά δεν έχουμε στόχο να κάνουμε ιστορική αναδρομή εδώ, θα ασχοληθούμε απλώς με τις σημερινές εξελίξεις στην 5η Γαλλική Δημοκρατία (το σύγχρονο πολιτικό σύστημα της Γαλλίας που εμπνεύστηκε ο Σαρλ Ντε Γκωλ και ξεκίνησε το 1958). 

Εδώ και αρκετά χρόνια, κοντά δύο δεκαετίες, έχει αρχίσει μια υποχώρηση του παραδοσιακού πολιτικού δίπολου, της συντηρητικής δεξιάς (Γκωλικοί, το σημερινό RL) και της σοσιαλιστικής κεντροαριστεράς (Σοσιαλιστές). Από την υποχώρηση τους κέρδισαν δύο σχηματισμοί: η άκρα δεξιά, με το Εθνικό Μέτωπο το οποίο πριν λίγα χρόνια (το 2018 για την ακρίβεια) μετονομάστηκε σε Εθνικό Συναγερμό, το οποίο ίδρυσε πριν από 5 δεκαετίες ο φασίστας Λε Πεν μαζί με δύο πρώην μέλη των Waffen SS (και συνεργάτες της κυβέρνησης του Βισύ) και το οποίο “κληροδότησε” στην κόρη του, Μαρίν Λε Πεν. Και ένα συμπίλημα κεντρώων σχηματισμών τα οποία έβαλε υπό την ομπρέλα του ο “εκλεκτός των αγορών” και “χρυσό παιδί” των Γάλλων βιομηχάνων και επιχειρηματιών, Εμμανουέλ Μακρόν. Εδώ, υπό το φως των αποτελεσμάτων των εκλογών στη Γαλλία, θα ασχοληθούμε κατά κύριο λόγο με το ακροδεξιό κόμμα. 

Το Εθνικό Μέτωπο 

Το Εθνικό Μέτωπο ήταν ένα καθαρά, 100% φασιστικό και με νεοναζιστικές αναφορές κόμμα. O λόγος του ιδρυτή του ήταν ακραία ρατσιστικός, αντισημιτικός (πραγματικά αντισημιτικός, όπως των Ναζί, όχι αυτό που θεωρούν σήμερα “αντισημιτικό”) ομοφοβικός, φασιστικός. Η Μαρίν Λε Πεν προσπάθησε σκληρά να “λειάνει τις αιχμές”, να στρογγυλέψει τις πιο σκληρές θέσεις, να “εντάξει” το κόμμα στο πολιτικό σύστημα της Γαλλίας. Μάλιστα την προσπάθεια αυτή την είχε ξεκινήσει πολύ πριν αναλάβει (το 2011) την προεδρία του κόμματος που ίδρυσε ο πατέρας της: από το 2000 είχε ιδρύσει και αναλάβει την προεδρία μιας οργάνωσης ονόματι Generations Le Pen, η οποία είχε ως εκπεφρασμένο στόχο να άρει την “δαιμονοποίηση” του Εθνικού Μετώπου, το οποίο τότε όλοι οι Γάλλοι πολίτες (ακόμη και αυτοί που το ψήφιζαν…) το έβλεπαν ως φασιστικό. H προσπάθεια της αυτή δεν “καθόταν” καλά με τον πατέρα της, που ήταν “πούρος φασίστας”. Αυτό είχε κατάληξη να τον διώξει από το κόμμα το 2015. 

Με αυτήν την “γραμμή” εξελέγη πρόεδρος του κόμματος (ναι, το κληροδότημα είχε και δημοκρατική επίφαση, όπως είθισται) το 2011 και με αυτήν πορεύτηκε στη συνέχεια. Φροντίζοντας να ισχυροποιήσει τους δεσμούς του κόμματος της με συγκεκριμένους επιχειρηματικούς κύκλους και μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και να “ανοίξει” την ομπρέλα των ισχυρών υποστηρικτών, ώστε να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση που θα επέτρεπε τη γιγάντωση του. 
Βεβαίως μπορεί να δήλωνε ότι δεν ήταν ακροδεξιά και να είχε υιοθετήσει ακόμη και σημεία από το οικονομικό πρόγραμμα αριστερών κομμάτων, αλλά στο πυρήνα του το FN παρέμενε ένα σκληρά ακροδεξιό κόμμα. Μόνο ο αντισημιτισμός και η “συμπάθεια” στο ναζιστικό παρελθόν (κυβέρνηση του Βισύ, λ.χ.) που αποτελούσαν βασικές συνιστώσες του κόμματος του πατέρα της, είχαν εξαφανιστεί υπό την προεδρία της Μαρίν. Η ξενοφοβική, αντιμεταναστευτική, αντιμουσουλμανική και εθνικιστική ρητορική ήταν εξαιρετικά ισχυρή, όπως και οι αντιΕΕ αιχμές. Αν και σήμερα ο αντιΕΕ λόγος έχει “μαλακώσει” πολύ, προκειμένου να γίνει αρεστό το κόμμα στο σύνολο της γαλλικής ελίτ, ενώ οι “σοσιαλίζουσες” πινελιές έχουν εξαφανιστεί εντελώς ή παραμένουν σε επίπεδο λεκτικών σχημάτων για τον ίδιο ακριβώς λόγο, τα υπόλοιπα στοιχεία είναι παρόντα και ισχυρά. Όπως και ο έντονος λαϊκισμός, σε πρωτοφανή για υποψήφιο κόμμα εξουσίας στην Ευρώπη επίπεδα. 

Με αυτήν την ρητορική και τη στήριξη κύκλων του επιχειρηματικού κατεστημένου της Γαλλίας, κατάφερε να γίνει εναλλακτική εξουσίας στο γαλλικό πολιτικό σύστημα. Αλλά μέχρι τούδε, μόνο “εναλλακτική”, όχι “εξουσία”. Η πλειοψηφία του γαλλικού λαού έχει ισχυρά δημοκρατικά και αντιφασιστικά αντανακλαστικά. Και η Λε Πεν παρότι πήγε δύο φορές στον β’ γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών, έχασε με πολύ μεγάλη διαφορά και τις δύο φορές από τον Μακρόν. Παρότι ο Μακρόν δεν είναι αρεστός στη μεγάλη πλειοψηφία του γαλλικού λαού. Ωστόσο οι Γάλλοι τον ψήφισαν, για να κλείσουν το δρόμο της ακροδεξιάς προς την εξουσία. 

Ωστόσο αυτό δεν είναι πλέον δεδομένο. Το RN ανεβάζει δραματικά τα ποσοστά του, όσο επεκτείνεται η στήριξη του από την επιχειρηματική ελίτ της Γαλλίας και όσο “κανονικοποιείται” στα μάτια της γαλλικής κοινωνίας. Οι του RN δεν είναι πλέον “οι φασίστες”. Είναι ένα λαϊκιστικό ακροδεξιό κόμμα, το οποίο με εύκολη συνθηματολογία και πιασάρικες ατάκες, δημιουργώντας “εύκολους” εχθρούς (λ.χ. τους μετανάστες, τους μουσουλμάνους) ακουμπά στα ταπεινότερα αντανακλαστικά του κόσμου, τα κολακεύει, τα αναδεικνύει και προσφέρει μια απάντηση στην αγωνία των φτωχών ανθρώπων. Μια στρεβλή, λανθασμένη, ρατσιστική, ξενοφοβική απάντηση, αλλά… απάντηση. 

Και με τον τρόπο αυτό, κατόρθωσε πλέον να αναδειχθεί σε πρόταση εξουσίας και βρίσκεται ένα μικρό βήμα από την κορυφή. 

Η ακροδεξιά του συστήματος 

Η Λε Πεν από τότε που ανέλαβε τα ηνία του κόμματος της, βρίσκεται σε μια συνεχή προσπάθεια να πείσει την οικονομική ελίτ της Γαλλίας ότι δεν είναι κίνδυνος για τα συμφέροντα της και ότι θα τα υπηρετήσει με συνέπεια, όπως οι προκάτοχοι της Μακρόν, Ολάντ, Σαρκοζί και… ακόμη καλύτερα. Παρόλα αυτά, το οικονομικό κατεστημένο της Γαλλίας δεν εμπιστευόταν τη Λε Πεν. Όχι γιατί… έχουν κάποιο πρόβλημα μαζί της, αλλά γιατί μια ακροδεξιά κυβέρνηση (πολύ περισσότερο, μια ακροδεξιά πρόεδρος – αυτός είναι ο στόχος της Λε Πεν, η προεδρία) θα συνασπίσει εναντίον της όλους όσοι δεν θα την έχουν ψηφίσει και αυτό θα δημιουργήσει προβλήματα στην οικονομική σταθερότητα της χώρας. Γι’ αυτό και η γαλλική ελίτ “έριξε στην αρένα” και στήριξε με όλες της τις δυνάμεις (με χρήμα, προβολή, συμμαχίες και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε – κάτι σαν τον Μητσοτάκη στην Ελλάδα, για να το πούμε κι έτσι) τον Εμμανουέλ Μακρόν, προκειμένου να έχει έναν 100% δικό της άνθρωπο στην εξουσία. Παράλληλα ενίσχυε και την Λε Πεν, ώστε να είναι η κύρια αντίπαλος του Μακρόν, κάτι που εξασφάλιζε ότι ο άνθρωπος “των αγορών” θα αναδεικνυόταν πρόεδρος, αφού όλοι θα συνασπιζόταν στο β’ γύρο κατά της Λε Πεν. Και την πίτα ολάκερη και το σκύλο χορτάτο. 

Όμως οι σκληρές νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις του Μακρόν, δοκίμασαν – και ξεπέρασαν – τις αντοχές του γαλλικού λαού. Ο συνασπισμός του βρίσκεται σε πορεία αποδρομής και η κοινοβουλευτική του παρουσία θα διασωθεί σε αξιοπρεπή επίπεδα μόνο γιατί 130 και πλέον υποψήφιοι του Λαϊκού Μετώπου αποσύρθηκαν σε περιφέρεις όπου οι υποψήφιοι του Μακρόν ήταν πρώτοι ή δεύτεροι στον α’ γύρο. Αξιοπρεπή, αλλά πολύ χαμηλά. 

Οπότε, το γαλλικό κατεστημένο θα αναγκαστεί να στηρίξει την Λε Πεν. Η εναλλακτική είναι όχι ο “δικός τους” Μακρόν, αλλά το “Νέο Λαϊκό Μέτωπο” της Αριστεράς, με κορυφαία φυσιογνωμία τον ορκισμένο εχθρό της γαλλικής αστικής τάξης Ζαν Λικ Μελανσόν. Οπότε… οι Γάλλοι πλουτοκράτες πλέον προσεγγίζουν τους φασίστες του RN. Βεβαίως Λε Πεν και Μπαρντελά είναι “υπό δοκιμή”, μέχρι να δώσουν έμπρακτα δείγματα πίστης και αφοσίωσης. Αλλά ήδη οι Ρεπουμπλικάνοι εμμέσως πλην σαφώς καθοδηγούν τους ψηφοφόρους τους να ψηφίσουν RΝ ενώ παρότι οι μακρονικοί στην θεωρία θα ψηφίσουν τους αντίπαλους των φασιστών, στην πραγματικότητα πάρα πολλοί βουλευτές του Μακρόν έχουν δηλώσει ότι δεν πρέπει να ψηφιστεί ούτε ένας υποψήφιος του Μελανσόν. Είναι προφανές ότι η γαλλική ελίτ πιέζει τους πιστούς υπηρέτες της να κλείσουν το δρόμο της Αριστεράς προς την εξουσία. Και οι αγορές έχουν αποδεχτεί την Λε Πεν, όπως φάνηκε από το πως κινήθηκαν τα χρηματιστήρια την περασμένη Δευτέρα.  
Οι συνεχείς κορώνες της Λε Πεν και του Μπαρντελά, ότι θέλουν την απόλυτη πλειοψηφία για να σχηματίσουν κυβέρνηση, δεν απευθύνονται τόσο στο εκλογικό σώμα, όσο στις ελίτ που βρίσκονται πίσω από το συνασπισμό του Μακρόν – αυτές τις ψήφους, των μακρονικών, χρειάζονται αν θέλουν να έχουν ελπίδα για το μαγικό νούμερο των 289 βουλευτών! 

Η γαλλική ακροδεξιά δεν είναι πλέον ο “μπαμπούλας” που ήταν. Έχει κανονικοποιηθεί, εργαλειοποιείται από την αστική τάξη της χώρας και κινείται προς την εξουσία. 

Το μέλλον της Ευρώπης γίνεται κάθε μέρα και πιο κατάμαυρο…