Ηράκλειο: Αντιδράσεις δίχως τέλος για την τοιχογραφία που κατέρρευσε στην Κνωσό (vid)
Σφοδρές αντιδράσεις για την πολιτιστική εγκατάλειψη
Η κατάρρευση της τοιχογραφίας με τα δελφίνια στο μινωικό ανάκτορο της Κνωσού την περασμένη Παρασκευή έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από την επιστημονική κοινότητα, πολιτικούς φορείς και την τοπική κοινωνία, φέρνοντας στο προσκήνιο χρόνιες παθογένειες στη διαχείριση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Η τοιχογραφία, που είναι ένα πιστό αντίγραφο (το πρωτότυπο βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου) κατασκευασμένο από γύψο, αποτελούταν από τρία μέρη, από τα οποία τα δύο αποκολλήθηκαν και υπέστησαν σοβαρές φθορές.
Η αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα, μιλώντας στο Ράδιο 98,4, κατηγόρησε το υπουργείο Πολιτισμού για παραπλανητική ενημέρωση όσον αφορά στη χρονολόγηση της τοιχογραφίας, αποδίδοντας σκοπιμότητα στις δηλώσεις του.
«Η τοιχογραφία είναι από την αναστήλωση του Άρθουρ Έβανς. Είναι πριν από το 1930. Είναι πάνω από 100 χρονών και φυσικά πρόκειται για μια τοιχογραφία προστατευόμενη. Δεν ξέρω γιατί το υπουργείο Πολιτισμού έγραψε 1960 στο δελτίο Τύπου. Προφανώς για να μη δείξει ότι είναι μία ιστορική τοιχογραφία», σημείωσε η κ. Κουτσούμπα.
Όπως σημείωσε η αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, φαίνεται πως η συγκεκριμένη τοιχογραφία είχε ελεγχθεί πρόσφατα και δε φάνηκε να αντιμετωπίζει ζητήματα στατικότητας.
►Διαβάστε επίσης: Κόντρα χωρίς τέλος για την Κνωσό: Άνοιξε τον ασκό του Αιόλου η κατάρρευση της τοιχογραφίας των δελφινιών (vid)
«Δεν ξέρω ακριβώς τι έχει συμβεί. Μπορεί να φταίνε τα ιδιαίτερα καιρικά φαινόμενα που επικρατούσαν στην περιοχή. Μπορεί να φταίνε οι σεισμικές δονήσεις. Αυτό που ξέρω είναι ότι το υπουργείο οφείλει να απαντά με πιο συνετό τρόπο. Δεν είναι απάντηση το “τα έχω κάνει όλα σωστά”. Δε γίνεται να τα έχεις κάνει όλα σωστά και να καταρρέει το μνημείο! Ψάξε να δεις τι δεν έχεις κάνει, τι συνέβη και να ενημερώσεις τον κόσμο συνετά και υπεύθυνα», τόνισε η κ. Κουτσούμπα.
Το περιστατικό συνέβη την περασμένη Παρασκευή, παρουσία περίπου 300 επισκεπτών, και αποδόθηκε επίσημα από το υπουργείο Πολιτισμού στις σφοδρές ριπές ανέμου που έπληξαν τον χώρο. Ωστόσο, ξεναγοί, αρχαιολόγοι και πολίτες καταγγέλλουν πως εδώ και χρόνια προειδοποιούσαν για την κακή κατάσταση συντήρησης του χώρου.
► Διαβάστε επίσης: Κατέρρευσε ιστορική τοιχογραφία στο Ανάκτορο της Κνωσού – Οργή για την εγκατάλειψη του μνημείου
«Έλλειμμα συντήρησης»
«Η κυρία Μενδώνη είναι πολλαπλώς εκτεθειμένη και φυσικά ο κ. Μητσοτάκης. Είναι αδιανόητο ένα τοπόσημο του παγκοσμίου πολιτισμού, ένα τοπόσημο που εισφέρει στα δημόσια ταμεία 14,7 εκατομμύρια ετησίως, να παίρνει τόσα λίγα», σημείωσε σε δηλώσεις του ο Χάρης Μαμουλάκης, βουλευτής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Ο ίδιος έκανε λόγο για «έλλειμμα συντήρησης» της Κνωσού, σημειώνοντας πως αυτό είχε ως απότοκο την αποκόλληση ενός μεγάλου τμήματος τοιχογραφίας.
«Νομίζω ότι είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της αδιαφορίας της Πολιτείας για το “κόσμημα” της Κρήτης, για το πολιτισμικό και ιστορικό “κόσμημα” της χώρας», σημείωσε ο τομεάρχης Οικονομικών & Ανάπτυξης της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτικής Συμμαχίας.
«Αυτό που οφείλει άμεσα να κάνει η κ. Μενδώνη είναι να απολογηθεί και να αναλάβει τις ευθύνες η ίδια και όποιος άλλος φυσικά έχει ευθύνη. Παράλληλα γρήγορα να κάνει πράξη αυτό που έχει ανάγκη ο τόπος: μια δίκαιη αντιμετώπιση. Δε γίνεται να προσφέρει το μνημείο κοντά 15 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και να παίρνει υποπολλαπλάσια», σημείωσε ο κ. Μαμουλάκης.
«Στην πραγματικότητα, η Κνωσός δεν είναι στα χάλια που είναι άλλα μνημεία. Η Κνωσός είναι από τα μνημεία που είναι τυχερά που έχουν προσωπικό εργατοτεχνίτες και γίνονται συνεχώς παρεμβάσεις. Το πραγματικό μας πρόβλημα σε όλη την Ελλάδα, σε όλα τα μνημεία, είναι ότι το υπουργείο Πολιτισμού εδώ και πολλά χρόνια, και ειδικά επί υπουργίας Μενδώνη, ξεχνάει τις τακτικές υποχρεώσεις του και ασχολείται μόνο με τα μνημεία στα οποία “πέφτουν” λεφτά από το ΕΣΠΑ ή από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτό όμως δεν είναι σχεδιασμός υπουργείου», σημείωσε η αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα, επισημαίνοντας παράλληλα την υποχρηματοδότηση του πολιτισμού – μόλις 0,5% του κρατικού προϋπολογισμού – και την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, ζητήματα που, όπως τονίζει, οδηγούν στην παραμέληση των αρχαιολογικών χώρων.
«Αποκλειστική ευθύνη του κράτους»
«Η διαχείριση και η συντήρηση των αρχαιολογικών χώρων πρέπει να είναι αποκλειστική ευθύνη του κράτους και όχι να υπόκειται στη λογική του κόστους-οφέλους», σημείωσε ο βουλευτής Ηρακλείου του ΚΚΕ, Μανόλης Συντυχάκης, σε δηλώσεις του.
«Ως ΚΚΕ έχουμε θέσει με ερωτήσεις στην κ. Μενδώνη και σε άλλους υπουργούς την ανάγκη χρηματοδότησης και συντήρησης των αρχαιολογικών χώρων της χώρας, οι οποίοι είναι αφημένοι στην τύχη τους. Δυστυχώς και ο πολιτισμός υποτάσσεται στη λογική κόστους-οφέλους και στην πολιτική της εμπορευματοποίησης. Αποτέλεσμα, το πρόσφατο γεγονός στην Κνωσό και άλλα παρόμοια γεγονότα. Η κυβέρνηση, χωρίς δεύτερη σκέψη, να αποκαταστήσει άμεσα τη ζημιά και να ενισχύσει τη χρηματοδότηση και την ενίσχυση με προσωπικό όλων των αρχαιολογικών χώρων της χώρας, ώστε να γίνεται η απαιτούμενη συντήρηση», τόνισε ο κ. Συντυχάκης.
Αποδίδει το γεγονός στα ακραία καιρικά φαινόμενα
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, απορρίπτει τις κατηγορίες περί εγκατάλειψης και αποδίδει την κατάρρευση σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Τονίζει πως το τμήμα των “βασιλικών διαμερισμάτων” δεν είναι επισκέψιμο από τη δεκαετία του ’80 και ότι έχουν ήδη υλοποιηθεί έργα αποκατάστασης σε άλλες πτέρυγες του ανακτόρου, με σχέδιο για ένταξη και του “Μεγάρου της Βασίλισσας” στο ΕΣΠΑ του 2025.
Η τοιχογραφία των δελφινιών, έστω και ως αντίγραφο, αποτελεί εμβληματικό στοιχείο της ταυτότητας της Κνωσού, άρρηκτα συνδεδεμένο με την εικόνα του Μινωικού Πολιτισμού και την αναστήλωση του Άρθουρ Έβανς. Η αποκόλληση και φθορά της αναδεικνύει, σύμφωνα με φορείς και επιστήμονες, την ανάγκη για μια πιο ουσιαστική, σταθερή και όχι αποσπασματική πολιτική διαχείρισης των αρχαιολογικών χώρων.
