Ηλεκτρική αποσύνδεση – Η Κύπρος – Η επίσημη επιχειρηματολογία – Τι δε μας λένε 

Ηλεκτρική αποσύνδεση 

Η ενεργειακή πολιτική στη χώρα έχει μετατραπεί σε φρενίτιδα αλλά και διαρκείς κυβιστήσεις, από το «δε θα γίνουμε Ελντοράντο πετρελαιάδων» της νυν κυβέρνησης μετά από 5 χρόνια τώρα με τον Τραμπ «drill, baby, drill».

Η κυβέρνηση έχει ήδη παραδώσει τα βουνά και τη θάλασσα σε ενεργειακούς-κατασκευαστικούς ομίλους και εξωχώρια funds. Τον Γενάρη του 2024 συγκροτήθηκε η διοικητική δομή του Great Sea Interconnector της θυγατρικής ειδικού σκοπού του ΑΔΜΗΕ, που υλοποιεί το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδος- Κύπρου- Ισραήλ. Το έργο, με κόστος 1,9 δισ., χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. με 658 εκατ. και αρχικά εισήλθε η γαλλική Meridiam για το 49,9%. Το υπόλοιπο κόστος θα το κάλυπταν οι καταναλωτές της Κύπρου κατά 63% και της Ελλάδας κατά 37%. 
Μια εξόχως αποκαλυπτική ανάλυση είναι του Ανδρέα Χιωτάκη για την άμεση σχέση ενέργειας και γεωπολιτικής. Διαβάστε λοιπόν μεταξύ άλλων: 

Η Κύπρος 

«Η Κύπρος δε συμφωνούσε να γίνει από την έναρξη του έργου. Από τον Φεβρουάριο του 2024 επιβεβαίωσε τη συμμετοχή της στην εταιρεία με 100 εκατ. Επίσης, έμπαινε στο τραπέζι πάντα και το γεωπολιτικό ρίσκο με κινδύνους διακοπής του έργου. Με αυτά τα σημεία τριβής και αφόρητες πιέσεις, απειλές και τελεσίγραφα από κυβέρνηση, Κομισιόν και εταιρείες, κατέληξαν σε συμφωνία στο τέλος της χρονιάς!». 

Η επίσημη επιχειρηματολογία 

«Κατά τον ΑΔΜΗΕ, με την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου θα αρθεί η ενεργειακή απομόνωσή της. Θα έχει αυξημένη ενεργειακή ασφάλεια, πιο πράσινο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής και φθηνότερη ενέργεια για τους καταναλωτές. Επίσης, θα έχει γεωπολιτικά οφέλη. Όλη αυτή η επιχειρηματολογία είναι πανομοιότυπη για όλες τις εσωτερικές ηλεκτρικές νησιωτικές διασυνδέσεις και κυρίως της Κρήτης. Η Κύπρος ενεργειακός κόμβος, η Κρήτη ενεργειακός κόμβος, η Ελλάδα ενεργειακός κόμβος! Η σπουδαιότερη παράμετρος όμως πάντα είναι αυτή που δε λέγεται». 

Τι δε μας λένε 

Όταν ακούτε λοιπόν περί “ενεργειακού κόμβου”, τι είναι αυτό που πίσω από τις βαρύγδουπες εκφράσεις δε μας λένε; Μα, για την υποχρέωση του κάθε τόπου που γίνεται η διασύνδεση να παράγει ηλεκτρική ενέργεια πολλαπλάσια από αυτήν που έρχεται να καλύψει η διασύνδεση! Οπότε αυτό που θα συμβεί για την Κύπρο θα είναι να εξελιχθεί σε μπαταριά. Αλλιώς τη λένε… μείζονα ενεργειακό κόμβο της Μεσογείου. Αυτό θα γίνει χάρη στις εξαγωγές πράσινης και φθηνής ενέργειας προς την Ευρώπη, μέσω των διασυνοριακών ηλεκτρικών διασυνδέσεων που θα προωθηθούν. Η πρώτη από αυτές θα είναι με το Ισραήλ. Οι εξαγωγές της σε πράσινη ενέργεια θα αναπτυχθούν προς την Ευρώπη αντίστοιχα μέσω Κρήτης και της Green Aegean, που φιλοδοξεί να ενώσει την Ελλάδα με την Κεντρική Ευρώπη μέσω Αδριατικής». 

“EuroAsia interconnector” 

«Έτσι λοιπόν η Κύπρος και η Κρήτη εξελίσσονται σε x-factor του ενεργειακού συστήματος της Ευρώπης. Η συμφωνία Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου θα ωθήσει και σε κοινές εξαγωγές φυσικού αερίου. Η Ελλάδα έχει αναπτύξει συνέργειες με Ισραήλ και Αίγυπτο, το “EuroAsia Interconnector” μέσω Ισραήλ και Κύπρου και το GREGY για την ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο, το όποιο έχει επιλεγεί ως ένα από τα κύρια έργα κοινού ενδιαφέροντος με την Ε.Ε.». 

Χρονολογικά 

«Στις 27 Δεκεμβρίου, στη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου, συζητήθηκαν τα θέματα, ξεπεράστηκαν τα εμπόδια και η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορέσει να συμφωνήσει στη συμμετοχή της στο έργο. Ο υπουργός Ενέργειας λίγες μέρες πριν υποδεχόταν τον συνάδελφό του Ισραηλινό και υπέγραψαν Στρατηγική Συμφωνία Ενέργειας, με σκοπό τη δημιουργία ενός “πράσινου” διαδρόμου ηλεκτρικής ενέργειας από το Ισραήλ προς την Ε.Ε., μέσω της Ελλάδας. Το ίδιο διάστημα αποκληρώθηκε η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής. 
Παράλληλα, ο αμερικανικός οίκος Curtis, στον όποιο είχε αναθέσει το κυπριακό υπουργείο στην αξιολόγηση του έργου, δημοσίευσε τις σοβαρές του ανησυχίες για τη δυνατότητα υλοποίησης του έργου. Εκτός από σημαντικές τεχνικές και οικονομικές προκλήσεις, το έργο αντιμετωπίζει τον ιδιότυπο κίνδυνο εχθρικών ενεργειών από την Τουρκία. Με όλα αυτά… φτάνουμε στις 6 Μαρτίου και στο “πάγωμα” των ερευνητικών εργασιών από την ελληνική πλευρά, καθώς το ιταλικό πλοίο, που ήταν επιφορτισμένο να πραγματοποιήσει τις μελέτες, απέπλευσε από την Κρήτη. Όπως αναφέρεται σχετικά, αποφασίστηκε το “πάγωμα” των πληρωμών με τη Nexans, προκειμένου να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω ο ΑΔΜΗΕ. 
Η κίνηση αυτή είναι ενδεικτική των προβλημάτων στην υλοποίηση του έργου, λόγω των αντιδράσεων από την Τουρκία και μέχρι να αποφασιστούν οι επόμενες κινήσεις στο θέμα του καλωδίου. Σημειώνεται ότι οι έρευνες στα διεθνή ύδατα στη γραμμή Κάσου-Καρπάθου διακόπηκαν τον περασμένο Ιούλιο, έπειτα από ένα επεισόδιο 40 ωρών και την παρουσία πέντε τουρκικών πλοίων. Από τότε δεν έχουν ξεκινήσει πάλι, με την Αθήνα να εμφανίζεται το τελευταίο διάστημα συγκρατημένη ως προς την ανάληψη του σχετικού ρίσκου». 

H ελληνική ΑΟΖ “πνίγηκε” σε ήρεμα νερά! 

«Από τον Αύγουστο του 2019, μία από τις αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης άλλαξε τα σταθερά δεδομένα και την πάγια πολιτική όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων στην περιοχή Ρόδου-Καστελόριζου, στην περιοχή Καρπάθου-Κάσου και στις ανατολικές ακτές της Κρήτης, πετσοκόβοντας την εν δυνάμει ελληνική ΑΟΖ μέχρι τον 30ό Μεσημβρινό και μαζί τα ελληνικά κυριαρχικά συμφέροντα στην περιοχή. Βάζοντας τα θεμέλια της τουρκο-λιβυκής ΑΟΖ και τελειώνοντας την εν δυνάμει ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου… 
Αυτή η απόφαση της κυβέρνησης έγινε με την πλήρη ανοχή, άγνοια και αδιαφορία του συνόλου των πολιτικών κομμάτων μέχρι σήμερα. Τότε τα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας επέτρεψαν πρώτη φορά στην Τουρκία να εκτελέσει άσκηση μέσα στο FIR Αθηνών, σε περιοχή μεταξύ Ρόδου και Καστελόριζου. 
Ο τότε υπουργός Εξωτερικών Δένδιας δήλωσε στη Βουλή ότι “με βάση συντεταγμένες της (τουρκικής) στρατιωτικής άσκησης, προκύπτει ότι η εν λόγω περιοχή ευρίσκεται εκτός πεδίου εφαρμογής του μνημονίου”. Δι’ αυτού του απλού και συνοπτικού τρόπου, η κυβέρνηση πέταξε εκτός Αιγαίου την περιοχή, ανατολικές ακτές Ρόδου και Καστελόριζο, προσφέροντάς την εμφανώς ως… δώρο στην Τουρκία, η οποία, στις περιοχές εκτός Αιγαίου, δηλαδή στη Μεσόγειο, έχει επισήμως 12 ναυτικά μίλια χωρικά ύδατα, ενώ η Ελλάδα 6 ν.μ.». 

Στο διά ταύτα 

«Στον επόμενο γύρο του περιβόητου ελληνοτουρκικού διαλόγου για το Αιγαίο και στην επόμενη Συνάντηση Κορυφής μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού και του Τούρκου προέδρου, η Ελλάδα θα προσέλθει αποδυναμωμένη, καθώς με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχασε ένα ακόμη χαρτί. Εδώ και 15 χρόνια μάς στοιχειώνει η εικόνα του Γιώργου Παπανδρέου από το Καστελόριζο. Είχαμε πάντα την υποψία ότι ήταν η αρχή μίας διαδικασίας, που σε αυτό το νησί θα ολοκληρωθεί με δραματικό τρόπο!».