Εργασία: Τα 7 σημάδια που μαρτυρούν ότι η αγορά πλησιάζει σε κρίσιμο σημείο καμπής – Τι γίνεται με τους μισθούς

Η αγορά εργασίας αρχίζει να δείχνει τις πρώτες αντοχές της — και ενδείξεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες ενισχύουν τους φόβους ότι ένα “θερμό” κύμα μεταβλητότητας μπορεί σύντομα να παρασύρει και την Ευρώπη.

Ειδικά στον ευρωπαϊκό νότο, όπου η αγοραστική δύναμη έχει μειωθεί αισθητά και το αυξανόμενο κόστος ζωής αποδυναμώνει τους μισθούς, η εικόνα από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού λειτουργεί ως δυσοίωνος προάγγελος για πιθανές εξελίξεις στην απασχόληση.

Σύμφωνα με το δίκτυο Insider Inc., η αγορά εργασίας των ΗΠΑ σπάνια βρίσκεται σε απόλυτη σταθερότητα. Ακόμα κι όταν οι δείκτες φαίνεται να παραπέμπουν σε ηρεμία, κάτω από την επιφάνεια συντελούνται σημαντικές αλλαγές.

Πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, Τζερόμ Πάουελ, τόνισαν πως “γενικά, η αγορά εργασίας παραμένει ισορροπημένη”. Παρότι η ανεργία βρίσκεται ακόμη σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και οι νέες προσλήψεις διατηρούν υγιή ρυθμό, τα δεδομένα δείχνουν ότι η φαινομενική σταθερότητα ίσως δεν αντικατοπτρίζει ολόκληρη την εικόνα.

Κακοί οιωνοί για την αγορά εργασίας

Το θέμα είναι εάν οι συνθήκες στην αγορά εργασίας βελτιώνονται ή χειροτερεύουν. Τα δεδομένα λένε την αλήθεια: οι συνθήκες χειροτερεύουν. Οι ρωγμές συνεχίζουν να διευρύνονται στην αγορά εργασίας, οδηγώντας στην ανεργία και επιβαρύνοντας την αύξηση των αποδοχών των εργαζομένων. Η Fed, από την πλευρά της, αγνοεί εσκεμμένα τη μεταβαλλόμενη ισορροπία των κινδύνων.

Το γεγονός ότι ο Πάουελ συνεχίζει να χαρακτηρίζει την οικονομία σταθερή, παρόλο που επιβραδύνεται, αποτελεί πρόβλημα. Είναι απολύτως σαφές ότι η Fed δεν είναι ακόμη έτοιμη να παρέμβει και να υποστηρίξει την επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών, ενισχύοντας έναν βρόχο αρνητικής ανάδρασης.

Ο περιορισμός του προϋπολογισμού των νοικοκυριών ήδη επιδεινώνεται. Αυτό θα καταστήσει δύσκολο για τους καταναλωτές να απορροφήσουν υψηλότερες τιμές.

Τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν άσχημα – και δη πολύ γρήγορα

Εάν η Fed προετοιμάζεται να θέσει εαυτόν εκτός αυτής της καμπύλης, τότε οι κίνδυνοι είναι αρκετά ξεκάθαροι: η ανεργία θα αυξηθεί. Κάτω από την ήρεμη επιφάνεια της αγοράς εργασίας κρύβονται μερικά σημαντικά ρεύματα που δείχνουν πόσο ανησυχητική έχει γίνει η κατάσταση.

Το πρώτο είναι η συνεχιζόμενη μείωση των θέσεων εργασίας. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τον ιστότοπο για την εργασία Indeed, δείχνουν ότι οι νέες αναρτήσεις πέφτουν σε νέα χαμηλά, σημάδι ότι η ζήτηση προσλήψεων συνεχίζει να μειώνεται.

Η πιο πρόσφατη αλλαγή είναι ιδιαίτερα σημαντική λόγω μιας έννοιας που ονομάζεται καμπύλη Beveridge, η οποία απεικονίζει τη σχέση μεταξύ των κενών θέσεων εργασίας και του ποσοστού ανεργίας.

Σε αυτήν φαίνεται ότι οι εταιρείες απαριθμούν μόνο τους ρόλους που πρέπει πραγματικά να καλύψουν, επομένως η περαιτέρω μείωση των κενών θέσεων εργασίας συνεπάγεται μεγαλύτερες αυξήσεις στην ανεργία. Τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν άσχημα – και δη πολύ γρήγορα.

Μια άλλη ανησυχητική τάση είναι οι τύποι θέσεων εργασίας που προστίθενται στην οικονομία. Τομείς της αγοράς εργασίας που συνδέονται στενότερα με την υποκείμενη υγεία της οικονομίας συνεχίζουν να επιβραδύνονται, με μεγάλο μέρος της αύξησης της απασχόλησης το περασμένο έτος να συγκρατείται από ιδιότυπους τομείς όπως η ιδιωτική εκπαίδευση και οι υπηρεσίες υγείας.

Προπαντός:

• Η απασχόληση στις κατασκευές κατοικιών μειώθηκε τους τελευταίους έξι μήνες. Ο αριθμός των πρόσφατα ολοκληρωμένων μονοκατοικιών στην αγορά συνεχίζει να αυξάνεται. Με περισσότερες έτοιμες μονάδες να πουληθούν, δεν υπάρχει μεγάλη ανάγκη να αναπτυχθούν νέες κατοικίες.
• Η πτώση των τιμών του αργού πετρελαίου θα επιβαρύνει την απασχόληση που σχετίζεται με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Εξάλλου, μια έρευνα που διεξήχθη τον Μάρτιο από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα του Ντάλας διαπίστωσε ότι οι εταιρείες χρειάζονταν μέσες τιμές πετρελαίου περίπου $65 το βαρέλι για να πραγματοποιήσουν κερδοφόρες γεωτρήσεις. Εάν οι ενεργειακές επιχειρήσεις είναι λιγότερο κερδοφόρες, τότε αναμένεται να μειωθεί η απασχόληση στον κλάδο.
• Η απασχόληση στη μεταποίηση κινείται λοξά, στην καλύτερη περίπτωση. Τα μέτρα που βασίζονται σε έρευνες για την απασχόληση στα εργοστάσια συνεχίζουν να διολισθαίνουν, υποδεικνύοντας πρόσθετες περικοπές θέσεων εργασίας στον ορίζοντα. Επιπλέον, οι δασμοί του Τραμπ επηρεάζουν άμεσα πολλά από τα ενδιάμεσα αγαθά που χρησιμοποιούν τα εργοστάσια στις παραγωγικές τους διαδικασίες.

Ένα άλλο ρεύμα ανησυχίας είναι η σύνθεση των ανέργων της Αμερικής. Ενώ το συνολικό ποσοστό ανεργίας έχει αυξηθεί μόνο στο 4,2% από το χαμηλό του 3,4% τον Απρίλιο του 2023, βλέπουμε μια αυξανόμενη δεξαμενή μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης ανεργίας.

Ο αριθμός των πολιτών που ήταν άνεργοι μεταξύ 5 και 14 εβδομάδων εκτινάχθηκε στα 2,27 εκατομμύρια τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, από το χαμηλό των 1,53 εκατομμυρίων το 2022. Όσοι θεωρούνται μακροχρόνια άνεργοι, δηλαδή κάτι περισσότερο από 6 μήνες, ανέρχονται σε 1,67 εκατομμύρια από 1,05 εκατομμύρια στις αρχές του 2023.

Επεκτεινόμενος κίνδυνος

Ο κίνδυνος της ανεργίας συνεχίζει να επεκτείνεται: Όσο περισσότερο καιρό είναι κάποιος χωρίς δουλειά, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να επανέλθει στην εργασία.

Με παρόμοιο τρόπο, ο αριθμός των σταθερά χαμένων θέσεων εργασίας, που προκύπτει από τον αριθμό των πολιτών που απολύθηκαν ή έμειναν χωρίς δουλειά και άρχισαν να αναζητούν νέα, συνεχίζει να αυξάνεται.

Αυτή η κατηγορία αντιπροσωπεύει πλέον πάνω από το 1/4 του πληθυσμού των ανέργων, ένα ιστορικά υψηλό ποσοστό. Η σύνθεση της ανεργίας χειροτερεύει, δεν βελτιώνεται. Ο κίνδυνος είναι ότι οι δασμοί θα οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση των απολύσεων (επειδή οι εταιρείες αναμένουν την ανατροπή των δασμών) που καταλήγουν να είναι μόνιμες.

Τι γίνεται με τους μισθούς

Ανησυχητικά σημάδια δείχνουν και τα στοιχεία αμοιβών για τους εργαζόμενους που έχουν δουλειά. Εξαιρουμένων των επαγγελμάτων που πληρώνονται με μπόνους ή προμήθειες, οι μισθοί και τα ημερομίσθια αυξήθηκαν μόνο κατά 3% ετησίως κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους.

Και το μέλλον δείχνει προοιωνίζεται δύσκολο, με πάγωμα όλων των σχετικών πεδίων, συμπεριλαμβανομένων των εξαγγελιών περί αύξησης των μισθών και των αποζημιώσεων των μικρών επιχειρήσεων.

Η αναταραχή που προκάλεσε ο Τραμπ με τους δασμούς, έχει επιδεινώσει μια ήδη κακή κατάσταση. Η αβεβαιότητα είναι χαρακτηριστικό των εμπορικών διαπραγματεύσεων και είναι δύσκολο για οποιαδήποτε εταιρεία να επενδύει και να προσλαμβάνει όσο το τοπίο παραμένει θολό.

Οι εμπορικές διαπραγματεύσεις απαιτούν χρόνο. Το θέμα είναι πόση ζημιά έχει προκληθεί από τους δασμούς, πόση ζημιά προκαλείται από την αβεβαιότητα και πόση ζημιά συνεχίζει να προκαλεί η Fed που βγαίνει μπροστά για να κατευνάσει τους φόβους.

Η κατάσταση στην ΕΕ

Όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συνολικά 12,9 εκατ. πολίτες ήταν άνεργοι τον Μάρτιο, εκ των οποίων 10,8 εκατ. στις χώρες της ευρωζώνης.

Σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο, ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 74.000 στην ΕΕ και κατά 83.000 στην ευρωζώνη. Ωστόσο, σε ετήσια βάση καταγράφηκε σημαντική πτώση, με 340.000 λιγότερους ανέργους στην ΕΕ και 288.000 στην ευρωζώνη.

Η ανεργία στους νέους κάτω των 25 ετών παραμένει σε υψηλά επίπεδα, αν και με ελαφρά πτωτική τάση. Τον Μάρτιο, 2,82 εκατ. νέοι στην ΕΕ ήταν χωρίς εργασία, εξ αυτών 2,26 εκατ. στην ευρωζώνη.

Το ποσοστό ανεργίας των νέων μειώθηκε στο 14,5% στην ΕΕ (από 14,6% τον Φεβρουάριο) και στο 14,2% στην ευρωζώνη (από 14,3%). Σε απόλυτους αριθμούς, αυτό μεταφράζεται σε 25.000 λιγότερους άνεργους νέους στην ΕΕ και 19.000 στην ευρωζώνη σε μηνιαία βάση. Σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2024, η μείωση διαμορφώνεται σε 63.000 και 43.000 αντίστοιχα.

Το ποσοστό ανεργίας στις γυναίκες στην ΕΕ διατηρήθηκε σταθερό στο 6%, ενώ στους άνδρες αυξήθηκε οριακά στο 5,7% από 5,6% τον Φεβρουάριο. Αντίστοιχα, στην ευρωζώνη η ανεργία στις γυναίκες παρέμεινε στο 6,4%, ενώ στους άνδρες ενισχύθηκε ελαφρώς στο 6,1% από 6%.

Πηγή: in.gr