Εδώ χτυπάει “η καρδιά” της Μικρασίας: Τα έθιμα, τα φαγητά και τα τραγούδια μας για τη Μεγαλοβδομάδα και το Πάσχα

“Mεγάλη Πέφτη ο Χριστός ευρέθη”. Την καλησπέρα μας στα πατριωτάκια!
Από μεγάλη επιτυχία στέφθηκε η εκδήλωση του περασμένου Σαββάτου (του Λαζάρου) από τον Σύλλογο Μικρασιατών Ηρακλείου «Άγιος Πολύκαρπος». Μας καθήλωσε η Ματίνα Μαυρογιάννη με την ομιλία της και θέλαμε να τη συγχαρούμε! Άλλωστε είναι υπέροχο να βλέπεις και να ακούς ένα νέο κορίτσι να μιλάει με τόσο θερμό τρόπο για την μικρασιατική του καταγωγή και από τους δύο γονείς! Ματίνα μπράβο σου και σε ευχαριστούμε για όσα ακούσαμε και μάθαμε! Γιατί, ναι, γηράσκω αεί διδασκόμενος…
Ας διαβάσουμε τα όσα έγραψε σχετικά με την εκδήλωση η Μαρία Λημνιού για λογαριασμού του «Αγ. Πολύκαρπου», μετά από τόσο διδακτικό απόγευμα Σαββάτου και αφού και τα «λαζαράκια» έγιναν ανάρπαστα…
«Το Σάββατο του Λαζάρου ζήσαμε υπέροχες στιγμές γεμάτες συγκίνηση, νοσταλγία και υπερηφάνεια στην εκδήλωση του Συλλόγου μας με θέμα τα έθιμα της Μεγαλοβδομάδας και του Πάσχα στις αλησμόνητες πατρίδες των προγόνων μας.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην κεντρική ομιλήτρια κα Ματίνα Μαυρογιάννη για τον περιγραφικό της λόγο και την αναλυτική παρουσίαση όπως και στα μέλη της χορωδίας μας που με την καθοδήγηση της χοράρχη μας κας Εύας Κουτσογιαννάκη-Πιτσικάκη και των μουσικών μας ταξίδεψαν μελωδικά την φαντασία μας στο πως βίωναν οι Μικρασιάτες πρόγονοί μας στην πράξη και σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους γεμάτοι θρησκευτική κατάνυξη τις ημέρες πριν και μετά την Ανάσταση του Κυρίου .
Το ΔΣ του Συλλόγου μας ευχαριστεί όλους όσους συμμετείχαν για την διοργάνωση και υλοποίησή της αλλά και το υπέροχο κοινό που μας στήριξε και μας τίμησε με την παρουσία του γεμίζοντας την μεγάλη αίθουσα του Εργατικού Κέντρου. Επίσης ευχαριστει το Εργατικο Κεντρο Ηρακλείου και τον πατριωτη μας, Βουρλιωτη, Στέλιο Βοργια.»
Κλείνουμε με χαρακτηριστικό απόσπασμα που τόσο μας ταξίδεψε περνώντας στις μικρασιάτικες ψυχές μας το περασμένο Σάββατο…
Το Μεγαλοβδόμαδο είναι περίοδος αυστηρής νηστείας, γενικών προετοιμασιών και καθημερινού εκκλησιασμού. Όλος ο κόσμος συμμετείχε ευλαβικά στις λειτρηγιές ή λουτουργιές, ενώ παιδιά με θορυβώδεις ρουκάνες γύριζαν περιστασιακά στους δρόμους των ερυθραιώτικων οικισμών τραγουδώντας ρυθμικά τραγουδάκια του τύπου:
“Βάγια, Βάγια τω Βαγιώ,
τρώμε ψάρι και κολιό και την άλλη Κυριακή
βάνω τ άσπρο μου βρακί
και σαρτώ στα δώματα,
πέφτουν τα παπλώματα,
τα ματζώνουν οι γριές
κάτου αφ τσι κουντουρουδιές”.
Και για να μην ξεχνάμε:
“Μεγάλη Δευτέρα ο Χριστός στη μαχαίρα.
Μεγάλη Τρίτη ο Χριστός εκρύφτη.
Μεγάλη Τετάρτη ο Χριστός εχάθη.
Μεγάλη Πέφτη ο Χριστός ευρέθη.
Μεγάλη Παρασκευή ο Χριστός στο καρφί.
Μεγάλο Σαββάτο ο Χριστός στον τάφο
τη Λαμπρή την Κυριακή τρώμε το παχύ τ αρνί
(ή μπαμ εδώ και μπουμ εκεί).”
Οι άνθρωποι τις μέρες αυτές ηβάνανε τα ντόλια (σκούρα ρούχα, ιδίως μαύρα), σε ένδειξη λύπης και πένθους. Στα σπίτια γίνονταν διαρμίσματα (συγυρίσματα), ασπρίσματα, μπουγάδες, ζυμώματα και γενικές ετοιμασίες για τη μεγάλη γιορτή. Τα βράδια όλοι συμμετείχαν ευλαβικά στις ακολουθίες, παρακολουθώντας συνειδητά την εξέλιξη του θείου δράματος. Οι γυναίκες τραγουδούσαν το μοιριολόι ή το καταλόι ή τον πόνο τση Παναγιάς, είτε στα σπίτια, κάνοντας δουλειές, είτε στην εκκλησία, σε ώρες εκτός ακολουθιών. Το ίδιο βέβαια γινόταν σε όλη τη διάρκεια της Σαρακοστής”. Κι εμείς να σκεφτόμαστε ήδη τη βραδιά της Ανάστασης δίπλα στις σημαίες με τσι δικέφαλους αϊτούς με τα γαλάζια και τα λευκά ρούχα που φορούσαν κάποτε οι πρόγονοί μας στην πατρίδα. Τα τελευταία λόγια ήταν δικά μας και τα συνοδεύουμε με τις θερμές μας ευχές: ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΠΑΤΡΙΩΤΑΚΙΑ…