«Αποτυχία» στις Βρυξέλλες για τις θέσεις «κλειδιά» – Με διαφωνίες έκλεισε η άτυπη Σύνοδος Κορυφής

Τι και αν μέχρι αργά το βράδυ της Δευτέρας (17/6), από τις Βρυξέλλες έρχονταν πληροφορίες για κλίμα συναίνεσης, τελικά μετά από πολύωρη και σκληρή διαπραγμάτευση που ολοκληρώθηκε λίγο μετά τα μεσάνυχτα, η άτυπη Σύνοδος Κορυφής, δεν συνοδεύτηκε από συμφωνία. Ήταν η πρώτη σύνοδος μετά τις Ευρωεκλογές, κατά την οποία αναμενόταν να «κλειδώσουν» τα ονόματα για τα κορυφαία αξιώματα της ΕΕ.

Κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό, καθώς οι ηγέτες της ΕΕ δεν συμφώνησαν για τη δεύτερη θητεία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο «τιμόνι» της Κομισιόν. Έτσι, παρά τις διαβεβαιώσεις του Γάλλου Εμανουέλ Μακρόν και του Γερμανού Όλαφ Σολτς τις τελευταίες ημέρες ότι πλησίαζαν σε συμφωνία, διπλωμάτες της ΕΕ ανέφεραν στο Politico ότι υπήρξε αποτυχία.

Το δείπνο ολοκληρώθηκε χωρίς κάποια συμφωνία, όπως επιβεβαίωσε σε δηλώσεις του ο (απερχόμενος κατά τα φαινόμενα) πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ που παρέπεμψε τις αποφάσεις για τη Σύνοδο Κορυφής την επόμενη εβδομάδα.

Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωνε στο Euronews ότι οι ηγέτες των τριών μεγάλων παρατάξεων παρουσίασαν τους υποψηφίους της επιλογής τους, αλλά δεν ελήφθη απόφαση. «Πολλοί ηγέτες θέλουν να δουν προγράμματα πριν συμφωνήσουν σε ονόματα», εξήγησε η ίδια πηγή.

Οι προσδοκίες ήταν υψηλές καθώς οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες με την ελπίδα να μοιράσουν τις τέσσερις κορυφαίες θέσεις εργασίας του μπλοκ μεταξύ του σημερινού συνασπισμού του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, των σοσιαλιστών και των φιλελεύθερων.

Στον απόηχο των ευρωεκλογών, προέκυψε πρόωρη συναίνεση σχετικά με τη Γερμανίδα Φον ντερ Λάιεν για δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Πορτογάλο Αντόνιο Κόστα ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τη Ρομπέρτα Μετσόλα από τη Μάλτα ως επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την Εσθονή Κάγια Κάλλας ως υπεύθυνη για την εξωτερική πολιτική.

Πώς χάλασε η «συμφωνία – πακέτο»

Ωστόσο, οι ελπίδες για μια γρήγορη συμφωνία… εξαφανίστηκαν τη Δευτέρα το βράδυ καθώς το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ο νικητής των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ζήτησε περισσότερες παραχωρήσεις και περισσότερη εξουσία μεταξύ των κορυφαίων θέσεων εργασίας. Όπως ήταν αναμενόμενο, το ΕΛΚ θέλησε να διορίσει εκ νέου τις Φον ντερ Λάιεν και Μέτσολα, που και οι δύο ανήκουν στην πολιτική τους οικογένεια. Επιπλέον, πρότειναν στους Σοσιαλιστές να χωριστεί την πενταετή θητεία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε δύο χρονικές περιόδους διάρκειας 2,5 ετών – και το ΕΛΚ θα έπαιρνε τη μία από αυτές.

Η τελευταία απαίτηση φαίνεται πως ήταν και η σταγόνα που… ξεχείλισε το ποτήρι, εξοργίζοντας τους σοσιαλιστές, οι οποίοι ήλπιζαν να «κλείσουν» τη θέση στον Πορτογάλο Κόστα.

Οι ηγέτες της ΕΕ θα συνέλθουν στις Βρυξέλλες στις 27-28 Ιουνίου, ελπίζοντας να καταλήξουν σε συμφωνία για τους ηγέτες του μπλοκ πριν από την ψηφοφορία για τον επόμενο πρόεδρο της Επιτροπής από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που έχει προγραμματιστεί για τα μέσα Ιουλίου.

Τρίωρη καθυστέρηση λόγω… ζυμώσεων

Η συνεδρίαση ξεκίνησε λίγο πριν τις 10:00 το βράδυ (ώρα Ελλάδος), σχεδόν τρεις ώρες μετά την αρχική προγραμματισμένη ώρα, με το δείπνο των ηγετών, το οποίο εκτός από γκουρμέ τραπέζι, περιελάμβανε και σκληρό «παζάρι» για τα πρόσωπα που θα ηγηθούν για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Μάλιστα, πριν από τη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών προηγήθηκε μια «ιδιωτική» συζήτηση μεταξύ των τριών μεγάλων παρατάξεων για τα πρόσωπα που θα αναλάμβαναν τις θέσεις – κλειδιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πολωνός ομόλογός του Ντόναλντ Τουσκ, είχαν τον ρόλο των δύο διαπραγματευτών της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς (ΕΛΚ) στη συζήτηση που έγινε με τον καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ, που ήταν οι διαπραγματευτές των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών αντίστοιχα, ενώ στη συνάντηση συμμετείχαν λίγο μετά και οι Εμανουέλ Μακρόν και Μαρκ Ρούτε για τους Φιλελεύθερους.

Οι τρεις μεγάλες παρατάξεις δεν ήρθαν τελικά σε συμφωνία για τα πρόσωπα – αξιώματα παρά τις σκληρές διαπραγματεύσεις, όπως ανέφεραν πηγές από τις Βρυξέλλες. Έτσι, η σημερινή εξέλιξη μεταθέτει μια πιθανή συμφωνία για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 27ης και 28ης Ιουνίου.

Σημειώνεται πως με βάση τη Συνθήκη της ΕΕ, ο/η μελλοντικός πρόεδρος της Επιτροπής πρέπει να έχει τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με ειδική πλειοψηφία (σ.σ. το 55% των χωρών και το 65% του πληθυσμού) και εν συνεχεία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλείται να τον εγκρίνει με μυστική ψηφοφορία.

Για την έγκριση του/της νέου προέδρου της Επιτροπής από το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαιτείται απλή πλειοψηφία, δηλαδή 361 ψήφοι από το σύνολο των 720 ευρωβουλευτών.

Με βάση το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου, οι τρεις πολιτικές ομάδες που σχηματίζουν άτυπο συνασπισμό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (189 έδρες), οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (135 έδρες) και οι Κεντρώοι-Φιλελεύθεροι (79 έδρες). Διαθέτουν συνολικά 403 από τις 720 έδρες, δηλαδή άνετη πλειοψηφία, αρκετά πάνω από το όριο των 361 ψήφων.

Συζήτηση και για αξιώματα και για την ατζέντα

Νωρίτερα, το στίγμα των συνομιλιών για τις θέσεις «κλειδιά» είχε αποκαλύψει ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος στη Σύνοδο. Ουσιαστικά έκανε λόγο για για τα κορυφαία ευρωπαϊκά αξιώματα που ήλπιζε να «κλειδώσουν» στο αποψινό δείπνο των ηγετών.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός σημείωνε ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) προσήλθε στη διαπραγμάτευση ως νικητής των Ευρωεκλογών, γεγονός που «επέβαλλε» την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την εκλογή σε αυτή της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.

Ο ίδιος στη συνέχεια αποκάλυψε ότι η συζήτηση δεν θα περιστρεφόταν μόνο γύρω από τις θέσεις, αλλά και την ατζέντα της επόμενης θητείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική, η οικονομία και πράσινη μετάβαση. «Δεν αφορά η συζήτηση μόνο τα πρόσωπα αλλά τις πολιτικές», είπε χαρακτηριστικά για να προσθέσει ότι ήταν συγκρατημένα αισιόδοξος για τα αποτέλεσμα των συνομιλιών.

Τα χαρτοφυλάκια στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης

Πλέον μετά και από αυτή την εξέλιξη της διαφωνίας, η συζήτηση για τα χαρτοφυλάκια της Κομισιόν θα κορυφωθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι η Ελλάδα θα επιδιώξει ένα «δυνατό χαρτοφυλάκιο», ενώ σε συνομιλία των τελευταίων ωρών με κορυφαίους αξιωματούχους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, αυτό που μεταφέρεται είναι ότι οι συζητήσεις στο παρασκήνιο αφορούν είτε:

• στο χαρτοφυλάκιο της Αγροτικής Πολιτικής,
• στο χαρτοφυλάκιο της ανταγωνιστικότητας,
• στο χαρτοφυλάκιο της διεύρυνσης.

Ωστόσο, το τοπίο δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο, ενώ, σε κάθε περίπτωση, το χαρτοφυλάκιο, όπως έχει αναφέρει και ο πρωθυπουργός, σε ένα βαθμό θα καθορίσει και το πρόσωπο του επιτρόπου.

Στην πρώτη γραμμή βρίσκονται εξάλλου και τα ζητήματα αιχμής που θα απασχολήσουν τις Βρυξέλλες στον ορίζοντα της επόμενης πενταετίας. Ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην κεντρική ατζέντα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

Μία ατζέντα που θα προτάξει:

• Την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας
• Τη μετανάστευση
• Την κοινή αμυντική πολιτική
• Την κοινή αγροτική πολιτική