Ανακάλυψη-έκπληξη στην Ανταρκτική: Ερευνητές ήρθαν αντιμέτωποι με γιγάντια μέδουσα-«φάντασμα» κάτω από παγετώνα (vid)

Μια ερευνητική αποστολή στην Ανταρκτική βρέθηκε μπροστά σε ένα εντυπωσιακό και απρόσμενο θέαμα, όταν ένα τεράστιο παγόβουνο, με μέγεθος συγκρίσιμο με αυτό του Σικάγο, αποσπάστηκε από την παγοκρηπίδα George VI. Το συμβάν, που σημειώθηκε τον Ιανουάριο του 2025, είχε ως αποτέλεσμα την αποκάλυψη ενός υποθαλάσσιου τοπίου που παρέμενε εγκλωβισμένο κάτω από εκατοντάδες μέτρα πάγου για αμέτρητα χρόνια.

Το παγόβουνο A-84 αποκόπηκε από την Ανταρκτική Χερσόνησο, αποκαλύπτοντας έναν βυθό που δεν είχε ποτέ εξερευνηθεί. Η επικρατούσα επιστημονική υπόθεση ήταν ότι το περιβάλλον αυτό θα φιλοξενούσε ελάχιστη ζωή, λόγω των ακραίων συνθηκών και της μακροχρόνιας απομόνωσής του.

Ωστόσο, προς έκπληξη όλων, το τηλεχειριζόμενο βαθυσκάφος SuBastian κατέγραψε εικόνες από ζωντανές θαλάσσιες κοινότητες σε βάθη που αγγίζουν τα 1.300 μέτρα. Η αποστολή ουσιαστικά άνοιξε ένα παράθυρο σε ένα έως τώρα αχαρτογράφητο οικοσύστημα.

Παρότι τα οικοσυστήματα των βαθέων υδάτων στηρίζονται κυρίως σε θρεπτικά στοιχεία που καταλήγουν εκεί από τα επιφανειακά στρώματα των ωκεανών, η συγκεκριμένη περιοχή είχε παραμείνει εγκλωβισμένη κάτω από τον πάγο για αιώνες. Παρ’ όλα αυτά, τα ωκεάνια ρεύματα φαίνεται πως κατάφεραν να μεταφέρουν επαρκείς πόρους, δίνοντας ώθηση στην ανάπτυξη μιας ιδιαίτερης θαλάσσιας ζωής, ακόμα και στο απόλυτο σκοτάδι.

Οι ερευνητές εντόπισαν κοράλλια, παγόψαρα και σπάνια ασπόνδυλα. Το πιο εντυπωσιακό εύρημα, ωστόσο, ήταν η παρατήρηση μιας τεράστιας, σχεδόν μυθικής μέδουσας —της αποκαλούμενης “γιαγαντιαίας μέδουσας-φάντασμα” (Stygiomedusa gigantea). Πρόκειται για ένα σπάνιο αρπακτικό του βυθού, με σώμα που φτάνει το ένα μέτρο σε διάμετρο και τέσσερις εντυπωσιακούς, κορδελοειδείς βραχίονες που μπορεί να ξεπερνούν τα δέκα μέτρα μήκος.

Το είδος αυτό είχε παρατηρηθεί για πρώτη φορά το 1899, αλλά αναγνωρίστηκε ως ξεχωριστό μόλις έξι δεκαετίες αργότερα. Το ημιδιαφανές μωβ σώμα της και οι μακριοί βραχίονες, που αντικαθιστούν τα συνηθισμένα πλοκάμια, τη βοηθούν να αιχμαλωτίζει θηράματα και να τα κατευθύνει προς το κεντρικό της στόμα.

Ακόμα πιο συναρπαστικά είναι τα στοιχεία που προέκυψαν από τη συμπεριφορά της μέδουσας. Οι επιστήμονες παρατήρησαν κινήσεις που φανερώνουν συντονισμό και έλεγχο, χαρακτηριστικά που συνήθως δεν συνδέονται με ασπόνδυλα του είδους της. Ελιγμοί μέσα σε στενές υποθαλάσσιες χαράδρες έγιναν με φαινομενική ακρίβεια και πρόθεση —κάτι που μοιάζει να παραπέμπει σε πρωτογενή μορφή «ευφυούς» δράσης.

Παρόλο που οι μέδουσες στερούνται εγκεφάλου, διαθέτουν νευρικά δίκτυα ικανά να ανταποκριθούν σε περιβαλλοντικά ερεθίσματα. Η επιστημονική ομάδα θεωρεί ότι η περαιτέρω ανάλυση του βίντεο μπορεί να προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για το πώς τα θαλάσσια ασπόνδυλα χωρίς κεντρικό νευρικό σύστημα αλληλεπιδρούν με σύνθετα περιβάλλοντα.