Η μουσική παράδοση της Κρήτης αποτελεί ένα στοιχείο ιδιαίτερα ελκυστικό και αναγνωρίσιμο τόσο στην Ευρώπη, όσο και εν γένει στην παγκόσμια μουσική παράδοση
Το πολιτιστικό απόθεμα της Κρήτης, η υλική και άυλη πολιτιστική κληρονομιά του νησιού, όπου οι απαρχές της χάνονται μέσα στους αιώνες, ξεκινώντας ήδη από τη Μινωική Εποχή αποτελούν αδιαμφισβήτητα σημαντικό πλεονέκτημα του τόπου μας. Ο πολιτισμός, τα ήθη και τα έθιμα της Κρήτης, καθώς και τα μοναδικά συστατικά της κρητικής παράδοσης αποτελούν βασικές συνιστώσες της βιώσιμης ανάπτυξης της Περιφέρειας. Ο πολιτισμός, αλλά και οι δραστηριότητες που δύναται να συνδεθούν με αυτόν, αποτελούν ζωτικό μέρος των στρατηγικών περιφερειακής και μακροπεριφερειακής ανάπτυξης.
Του Αθανάσιου Περισυνάκη*
Μιλώντας για την πολιτιστική κληρονομιά της Κρήτης, αξίζει να τονισθεί η θέση και η σημασία της παραδοσιακής μουσικής του νησιού, η οποία αποτελεί σήμα κατατεθέν και ένα από τα κύρια συστατικά στοιχεία της παραδοσιακής, αλλά και της αστικής ζωής και καθημερινότητας του τόπου. Η μουσική παράδοση της Κρήτης αποτελεί ένα στοιχείο ιδιαίτερα ελκυστικό και αναγνωρίσιμο τόσο στην Ευρώπη, όσο και εν γένει στην παγκόσμια μουσική παράδοση. Αξίζει να αναφέρουμε πως οι ρίζες της μουσικής παράδοσης της Κρήτης ξεκινούν από την μινωική εποχή, η οποία αποτέλεσε και την παλαιότερη οργανωμένη κοινότητα της Ευρώπης.
Πρόκειται για είδος μουσικής, το οποίο για πολλούς δεν αντιστοιχεί στη σύγχρονη εποχή, αλλά ενδεχομένως αφορά ένα από τα μοναδικά παραδείγματα στην Ελλάδα που συνεχώς νέοι άνθρωποι ξεκινούν να ασχολούνται με το συγκεκριμένο είδος μουσικής, αποκτώντας επιστημονικό υπόβαθρο και τεκμηριώνοντας τη μουσική με βαθύτερες γνώσεις. Οι νέοι που ξεκινούν να ασχολούνται με την κρητική μουσική, έχοντας ως συνοδοιπόρο την παρακαταθήκη των προηγούμενων γενεών, καταγράφουν και τεκμηριώνουν τη μουσική κληρονομιά της Κρήτης χαράσσοντας νέα μονοπάτια στην τοπική πολιτιστική παραγωγή.
Η σημασία της Κρητικής μουσικής την τοποθετεί στο επίκεντρο του τοπικού πολιτισμού και της παράδοσης όλου του νησιού, δεδομένου ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ζωή του τόπου και συνυφασμένη με πολλές διαφορετικές πτυχές της καθημερινότητας, με χαρές και λύπες. Τα μονοπάτια της κρητικής μουσικής αποτελούν έκφραση ψυχής για τους κρητικούς και σε συνδυασμό με τον χορό και όσα συνδέονται με τα εν λόγω στοιχεία (πχ παραδοσιακές φορεσιές) ξετυλίγουν το κουβάρι της παραδοσιακής ζωής της Κρήτης.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, οφείλουμε να στηρίξουμε και να προωθήσουμε τα πολιτιστικά συστατικά του τόπου μας και να θέσουμε στο επίκεντρο τη διάδοση και ανάδειξη της συνολικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Κρήτης. Ο τοπικός πολιτισμός, σε συνδυασμό με άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου μας, καθώς και στοιχεία που συνδέονται έμμεσα και άμεσα με αυτόν, όπως η κρητική γαστρονομία που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του, αποτελούν ισχυρά όπλα στη φαρέτρα του νησιού, τα οποία σε συνδυασμό με άλλα χαρακτηριστικά (περιβαλλοντικό απόθεμα, υποδομές, θέση, κτλ) μπορούν να στηρίξουν επενδύσεις και επιχειρηματικές ευκαιρίες και να δημιουργήσουν ένα ολοκληρωμένο και ισχυρό brand name για το νησί μας.
Τα εν λόγω συστατικά της κρητικής παράδοσης που συνδυάζουν πολλές διαφορετικές πτυχές και στοιχεία (πχ μουσική, χορός, τέχνες, γαστρονομία) μπορούν να αποτελέσουν ευκαιρίες βιώσιμης ανάπτυξης του νησιού και να ενισχύσουν τη θέση της Κρήτης στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη για όσους αναζητούν ολοκληρωμένη εμπειρία τουρισμού (πχ βιώσιμος πολιτιστικός τουρισμός). Η παραπάνω ισχυροποίηση της θέσης της Κρήτης, με την αξιοποίηση του τοπικού πολιτισμού μπορεί να προσδώσει νέα προοπτική στη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, καθώς θέτει την πολιτιστική κληρονομιά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των τοπικών κοινοτήτων στο επίκεντρο των διαδικασιών λήψης αποφάσεων.
Προσωπικά, έχοντας συνεργαστεί με ποικίλους διαφορετικούς φορείς που συστηματικά μελετούν, καταγράφουν και διαδίδουν τον κρητικό πολιτισμό, αναγνωρίζω την αναγκαιότητα και θέτω ως βασική προτεραιότητα τη στήριξη και προβολή της κρητικής πολιτιστικής κληρονομιάς και των επιμέρους συστατικών της (πχ μουσική, χορό κτλ), αλλά και των ιδιαίτερων στοιχείων που άπτονται αυτής (πχ παραδοσιακή Κρητική γαστρονομία) για ένα ισχυρό τουριστικό brand name με σκοπό την ολοκληρωμένη εμπειρία του επισκέπτη.
*Ο Θανάσης Περισυνάκης είναι Οικονομολόγος (ΜΒΑ), Σύμβουλος Ανάπτυξης Δημοσίου & Ιδιωτικού Τομέα και π. Γενικός Γραμματέας του Επιμελητηρίου Ηρακλείου, Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος Π.Ε. Ηρακλείου με τον Σταύρο Αρναουτάκη.
