ΚΕΔΝ Σάμου: Στο στόχαστρο της Εθνικής Επιτροπής για τα δικαιώματα του ανθρώπου

Για “αδιανόητες συνθήκες διαβίωσης στην υπερσύγχρονη δομή ΚΕΔΝ Σάμου που αποτελεί πρότυπο της Ε.Ε” έκαναν λόγο τα μέλη της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου(ΕΕΔΑ), αντιπροσωπεία της οποίας πραγματοποίησε επίσκεψη στο νησί.

Αυτό που κατέγραψαν, όπως αναφέρουν, είναι “η διαμονή εκατοντάδων ανθρώπων σε καθεστώς συνωστισμού, σε κοινό χώρο χωρίς να διασφαλίζεται οιαδήποτε ιδιωτικότητα και ασφάλεια (μόνοι άντρες, μόνες γυναίκες και οικογένειες με παιδιά διαμένουν σε ενιαίο χώρο) ούτε κατάλληλη διαμονή (οι περισσότεροι εξ αυτών κοιμούνται στο πάτωμα πάνω σε κουβέρτες και κούτες, χωρίς κρεβάτι και χωρίς στρώμα)”.

Ακόμη σημειώνεται πως, “εξαιτίας του υπερπληθυσμού, έχουν επιβαρυνθεί όλες οι παρεχόμενες υπηρεσίες και η πρόσβαση σε αυτές: όπως αναφέρθηκε στην ΕΔΔΑ, μεταξύ άλλων οι διαμένοντες αναγκάζονται να αναμένουν για 1 – 1 ½ ώρα για τη διανομή του φαγητού. Απολύτως ανεπαρκής και η παροχή νερού καθώς δεν υπάρχει 24ωρη υδροδότηση της δομής. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έλαβε επισήμως η αντιπροσωπεία της ΕΕΔΑ, η παροχή νερού στο ΚΥΤ γίνεται για ελάχιστες ώρες την ημέρα (2-4 ώρες/ημέρα σύμφωνα με τη Διοίκηση ή 1-3 ώρες την ημέρα σύμφωνα με άλλες αναφορές)”.

“Εκτός από τις όποιες συνέπειες στην καθαριότητα και την υγιεινή του πληθυσμού , άμεσος κίνδυνος υπάρχει και για την υγεία των διαμενόντων στην ΚΕΔ καθώς υπάρχουν αρκετά κρούσματα ψώρας. Ο εκρηκτικός συνδυασμός συνωστισμού, έλλειψης νερού και φαρμάκων συνιστά άμεσο κίνδυνο για την υγεία και την ευημερία των διαμενόντων” αναφέρει η έκθεση.

Σύμφωνα πάντα με την έκθεση της ΕΕΔΑ, “οι υπηρεσίες υγείας που παρέχονται στη δομή είναι από εξαιρετικά ανεπαρκείς έως ανύπαρκτες. Με δυσκολία αντιμετωπίζονται μόνο τα επείγοντα περιστατικά τα οποία παραπέμπονται στο Γενικό Νοσοκομείο Σάμου. Η μεταφορά προς το ΓΝΣ γίνεται είτε με το 1 μοναδικό ασθενοφόρο του νησιού είτε με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο τρόπο. Γιατρός δεν υπήρξε ποτέ στη δομή καθώς η προκήρυξη του ΕΟΔΥ για την κάλυψη των δυο θέσεων ιατρών στη δομή κατέληξε άγονη. Την περίοδο που επισκέφθηκε η ΕΕΔΑ τη Δομή, στο ιατρείο υπηρετούσαν 1 ψυχολόγος, 4 νοσηλευτές, 1 επισκέπτης υγείας και 1 Συντονιστής αυτών (νοσηλευτής και ο ίδιος) για συνολικό πληθυσμό 3.883 ατόμων, μεταξύ των οποίων Επιτόπια Επίσκεψη ΕΕΔΑ στη Σάμο 9 σημαντικός αριθμός προσώπων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ανήλικοι, επιζώντες βίας και διώξεων κτλ”.

Όπως αναφέρεται, εθελοντές γιατροί από το Νοσοκομείο ή στρατιωτικοί γιατροί επισκέπτονται κατά διαστήματα τη ΚΕΔ για την υπογραφή των πιστοποιητικών υγείας, τον εμβολιασμό πληθυσμού και άλλες ιατρικές πράξεις. Υπηρεσίες υγείας παρέχουν και οι Γιατροί χωρίς Σύνορα εντός της ΚΕΔ (πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, φροντίδα της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και ψυχολογική στήριξη). Το δε Γενικό Νοσοκομείο Σάμου, “το οποίο παρέχει δευτεροβάθμια νοσοκομειακή περίθαλψη, κατακλύζεται καθημερινά από περιστατικά πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας”.

Τέλος, η ΕΔΔΑ εκφράζει την ανησυχία της “για περιστατικά αστυνομικής βίας,12 τα οποία εμπλέκουν συνοριοφύλακες που είχαν τοποθετηθεί στην ΚΕΔ” και βρίσκονται, σύμφωνα με πληροφορίες που έλαβε η ΕΕΔΑ, υπό δικαστική διερεύνηση.

Στα θετικά καταγράφονται το γεγονός ότι “στην ΚΕΔ υπήρχε παιδική χαρά και λειτουργούσε ένα νηπιαγωγείο κατά την ημέρα της επίσκεψης. Επιπλέον, περί τα 90 παιδιά πηγαίνουν σε σχολεία όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός είναι χαμηλός σε σχέση με το σύνολο των περίπου 700 παιδιών σχολικής ηλικίας που διαμένουν τη Δομή. Όπως αναφέρθηκε στην ΕΕΔΑ, αρκετά παιδιά δεν έχουν λάβει Προσωρινό Αριθμό Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού κι έτσι, για το λόγο αυτό, δεν μπορούν να εγγραφούν στο σχολείο”.

Σύμφωνα με πληροφορίες που συγκέντρωσαν τα μέλη της επιτροπής που επισκέφτηκαν την Σάμο, “η ΚΕΔ, είναι υποστελεχωμένη, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις και στις διαδικασίες ασύλου. Οι καθυστερήσεις αυτές παρατηρούνται κυρίως όσον αφορά τις διαδικασίες για πρόσφυγες από Αφγανιστάν και χώρες της Αφρικής, κάτι που πιθανότατα συνδέεται με την έλλειψη επαρκούς διερμηνείας. Ως αποτέλεσμα, πολλοί αιτούντες και αιτούσες άσυλο παραμένουν χωρίς καταγραφή και διαμένουν σε συνθήκες εγκλεισμού/κράτησης, καθώς δεν έχουν τα απαραίτητα χαρτιά για να κυκλοφορήσουν ελεύθερα στο νησί. Ο ρυθμός των καταγραφών έχει αρχίσει να βελτιώνεται τις τελευταίες εβδομάδες, όπως αναφέρουν εργαζόμενοι/ες στο πεδίο”.

Μετά την εξέταση όλων των δεδομένων “η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του ανθρώπου καλεί την Πολιτεία να προβεί σε μία σειρά ενεργειών, αναθεωρώντας το σχεδιασμό και τους κανόνες λειτουργίας των Κλειστών Ελεγχόμενων Δομών στα νησιά ώστε να τις καταστήσει περισσότερο φιλικές για τη φιλοξενία μεταναστευτικού και προσφυγικού πληθυσμού που φθάνει στην Ελλάδα διασχίζοντας επικίνδυνες μεταναστευτικές οδούς και φέρει βιώματα και τραύματα από τις χώρες καταγωγής όπου ζούσε σε κατάσταση πολέμου, ακραίας φτώχειας ή διωγμού”.